علمی - پژوهشی
بهرام سیاوش پور
دوره 21، شماره 4 ، دی 1390، صفحه 5-20
چکیده
معماری در مقیاس کلیتی که اجزای آن مالکان و معماران مختلفی دارند زمانی دارای نظم عمومی خواهد بود که هنجارهای شکل دهنده به اجزای مستقل ان مشترک باشند. هنجارهای قانونی (قوانین، مقررات، و طرحهای بالادست)، هنجارهای اجتماعی، هنجارهای اخلاقی و هنجارهای رویه ای (تکنولوژی اجرا) اجزاء هنجارهای قانونی به معماران مشترک اند. اگر احکام صادر شده ...
بیشتر
معماری در مقیاس کلیتی که اجزای آن مالکان و معماران مختلفی دارند زمانی دارای نظم عمومی خواهد بود که هنجارهای شکل دهنده به اجزای مستقل ان مشترک باشند. هنجارهای قانونی (قوانین، مقررات، و طرحهای بالادست)، هنجارهای اجتماعی، هنجارهای اخلاقی و هنجارهای رویه ای (تکنولوژی اجرا) اجزاء هنجارهای قانونی به معماران مشترک اند. اگر احکام صادر شده از طرف هنجارهای قانونی، به معماران انعطاف پذیر شوند، سایر هنجارهای مشترک در کنار هنجارهای قانونی نظم اجتماعی را خواهند ساخت برای خروج قوانین از حالت جمود، اشکال انتزاعی از احکام میتوانند در برخی سطوح با احکام عملی جا به جا شوند تا ضمن حراست از جهت گیری های اصلی، آزادی معماران حفظ شود.این مقاله در راستای بسط مفهوم ازادی معماران در قبال قوانین بالا دست نوشته شده و کنکاشی است جهت انتظام دادن به سطوح انتزاع قوانین. بدین منظور ابتدا دسته بندی های زیر صورت بسته است: دسته بندی قوانین با توجه به سطوح انتزاع مفاهیم درون قوانین؛ دسته بندی قوانین با توجه به منشا قوانین؛ممکن است یک قانون معماری مستقیما متکی بر مواضع عقیدتی یا پژوهش های اثباتی باشد، یا اینکه به استناد طرح های بالادست و برنامه های شهری تدوین شود که خود بر تئوری های عقیدتی یا اثباتی تکیه دارند. دسته بندی قوانین با توجه به مراجع تصویب آنا و فاصله زمانی، مکانی و اداری موجود میان مرجع تصویب و معماران.در دسته بندی شماره 2، قابلیت هر دسته به لحاظ برخورداری از سطوح انتزاع، تحقیق خواهد شد و در دسته بندی شماره 3 چگونگی کاهش فاصله میان مراجع تصویب و معماران بررسی می شود.
علمی - پژوهشی
روح الله مجتهدزاده؛ زهرا نام آور
دوره 21، شماره 4 ، دی 1390، صفحه 21-32
چکیده
مسجد از دیرباز در معماری اسلامی نقش قابل توجهی ایفا کرده است. به گونه ای که میتوان آنرا عصاره و چکیده معماری هر نقطه از جهان اسلام دانست. چنین نقشی فقط از این امر ناشی نمی شود که مساجد بیوت ا.. یا خانه های خدا ی مسلمانان است؛ بلکه به همان میزان از جایگاه اجتماعی و سیاسی مسجد در جوامع اسلامی و نقش آن در تکوین حیات اجتماعی مسلمانان نیز نشأت ...
بیشتر
مسجد از دیرباز در معماری اسلامی نقش قابل توجهی ایفا کرده است. به گونه ای که میتوان آنرا عصاره و چکیده معماری هر نقطه از جهان اسلام دانست. چنین نقشی فقط از این امر ناشی نمی شود که مساجد بیوت ا.. یا خانه های خدا ی مسلمانان است؛ بلکه به همان میزان از جایگاه اجتماعی و سیاسی مسجد در جوامع اسلامی و نقش آن در تکوین حیات اجتماعی مسلمانان نیز نشأت میگیرد.با این وصف دیرگاهی است که معماری مسجد خاصه در ایران- که همواره شکوهمندترین نمونه های مساجد جهان اسلام در آن برپا شده است- دچار بحران و نقیصه های جدی است. این وضعیت که امروزه هویت مسجد را تا حد بنایی گنبد دار آکنده از ناراستی های شکلی و تنگناهای فضایی فروکاسته تمام گروه های اجتماعی درگیر با مسجد از جمله نمازگزاران و هیئت امنا تا معماران و طراحان شهری را به واکنش واداشته اشت. در بسیاری از این واکنشها احیای هویت مسجد تابعی از تقویت جایگاه اجتماعی آن فرض شده است. چنین انگاره ای خصوصا با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران قوت روز افزون یافت زیرا همواره از مساجد به عنوان پایگاههای شکل گیری انقلاب یاد شده است. طراحی مصلی ها و مساجد بزرگ مقیاس با چندین عملکرد را می توان از پیامدهای رویکرد اجتماعی به مساجد دانست.اما این رویکرد به دلایلی نتوانسته است معضلات هویتی مساجد از جمله نابسامانی کالبدی و معماری آن را سامان دهد. در این مقاله بر آن هستیم تا بدون نفی یا اثبات رویکرد فوق یکی از دلایل ناکامی آنرا که به زعم نویسندگان مینواند اصلی ترین علت نیز باشد بررسی کنیم.برای این منظور به جای پایگاه اجتماعی جایگاه امر قدسی در مساجد که پایگاه اجتماعی نیز خود تابعی از ان است بررسی شده و کیفیت نمود این امر در مساجد معاصر کاویده شده است بر این اساس ابتدا با بررسی مفهوم امر قدسی در هنر اسلامی به نحوه تجلی آن در مساجد و زندگانی مردم جوامع سنتی پرداخته شده و سپس بررسی تغییرات و تحولات درک این مفهوم در جامعه امروز نظر خود را درباره چگونگی امکان نمود برجسته تر از ان در مساجد امروز بیان کرده ایم. این تحلیل از رهگذر بررسی سه نمونه از مساجد معاصر که نمونه هایی موفق محسوب میشوند ارائه و تکمیل شده است.
علمی - پژوهشی
على غفارى؛ مرجان نعمتى مهر
دوره 21، شماره 4 ، دی 1390، صفحه 33-44
چکیده
هدف این مقاله معرفی شیوه آموزش در کارگاه طراحی مجموعه های مسکونی با تاکید بر نقش طراحی شهری و رویکرد فرایندی در شکل گیری فضاهای سکونتی است. کارگاه های طراحی به عنوان هسته اصلی آموزش در دانشکده های معماری به شمار می آیند که آموزش نظری و عملی در آنها از حساسیت ویژه ای برخوردار است.طراحی مجوعه های مسکونی به مثابه اقدامی چند تخصصی و سیستمی ...
بیشتر
هدف این مقاله معرفی شیوه آموزش در کارگاه طراحی مجموعه های مسکونی با تاکید بر نقش طراحی شهری و رویکرد فرایندی در شکل گیری فضاهای سکونتی است. کارگاه های طراحی به عنوان هسته اصلی آموزش در دانشکده های معماری به شمار می آیند که آموزش نظری و عملی در آنها از حساسیت ویژه ای برخوردار است.طراحی مجوعه های مسکونی به مثابه اقدامی چند تخصصی و سیستمی مرتبط از نظامهای مختلف نیازمند نگرش فرایندی و طراحی جزء و کل هم زمان و در مقیاس های مختلف، سبب گردیده است که آموزش در این کارگاه مبتنی بر نگرش چند بعدی و توجه همزمان به ابعاد ماهوی و رویه ای صورت پذیرد تا بستر شکوفایی خلاقیت های دانشجو را در تناسب با واقعیت ها و محدودیت های موجود در طرح و نیازهای ساکنان بر اساس پیش فرض های مذکور فراهم آورد. این مقاله مشستمل بر سه بخش کلی اهداف کارگاه، ساختار محتوایی درس، فرایند و روش آموزش، تجربه کارگاه طراحی مجموعه های مسکونی را معرفی نموده و به بحث در خصوص نقاط کلیدی و مورد تأکید آن می پردازد.
علمی - پژوهشی
زهرا قیابکلو
دوره 21، شماره 4 ، دی 1390، صفحه 45-50
چکیده
محدود بودن منابع فسیلی و آلودگی های ناشی از استفاده از این گونه منابع جوامع اندیشمند را بدان واداشته که از انرژی های نو به جای منابع فسیلی استفاده کنند. امروزه بعضأ به سبب ضعف در طراحی ساختمان ها درصد قابل ملاحظه ای از انرژیهای اولیه صرف گرم کردن، خنک کردن، و نوررسانی آن ها می شود. با اندکی توجه به اصول طراحی منطبق با اقلیم و به کارگیری ...
بیشتر
محدود بودن منابع فسیلی و آلودگی های ناشی از استفاده از این گونه منابع جوامع اندیشمند را بدان واداشته که از انرژی های نو به جای منابع فسیلی استفاده کنند. امروزه بعضأ به سبب ضعف در طراحی ساختمان ها درصد قابل ملاحظه ای از انرژیهای اولیه صرف گرم کردن، خنک کردن، و نوررسانی آن ها می شود. با اندکی توجه به اصول طراحی منطبق با اقلیم و به کارگیری انرژی های تجدید شونده،می توان مصرف انرژی را در بناها تا حد قابل ملاحظه ای کاهش داد. ایده پیشنهادی این مقاله سیستمی را ارائه میکند که میتواند جایگزین دیوار جنوبی نمای ساختمان ها شود. بر اساس این ایده در طول زمستان حرارت تا هنگام غروب در دیوار ذخیره شده و پس از غروب خورشید انرژی ذخیره شده شروع با بازتاب میکند. در طول تابستان نیز با استفاده از برودت تبخیری همراه تهویه عبوری می توان شرایط مطلوبی را فراهم کرد. این ایده که برای اولین بار در جهان ارائه می شود، نسبت به سیستم های قدیمی فلیکس ترومب که در سال 1966 در فرانسه پیشنهاد شده مزایا و کارکردهای بهتری دارد.
علمی - پژوهشی
سارا دادپور
دوره 21، شماره 4 ، دی 1390، صفحه 51-66
چکیده
براساس تحقیقات ریچارد فلوریدا جذب و حفظ « طبقه خلاق» افرادی که راه حل های نو آورانه برای استفاده در سطح وسیع خلق و مطرح میکنن از ملزومات اصلی توسعه و تفیق شهر های رقیب در دوران جهانی شدن است. این در حالی است که ایران و به ویژه تهران به دلیل آمار بالای مهاجرت افراد تحصیل کرده وماهر آن به خارج از کشور و بازگشت اندکی از آنان به کشور، ...
بیشتر
براساس تحقیقات ریچارد فلوریدا جذب و حفظ « طبقه خلاق» افرادی که راه حل های نو آورانه برای استفاده در سطح وسیع خلق و مطرح میکنن از ملزومات اصلی توسعه و تفیق شهر های رقیب در دوران جهانی شدن است. این در حالی است که ایران و به ویژه تهران به دلیل آمار بالای مهاجرت افراد تحصیل کرده وماهر آن به خارج از کشور و بازگشت اندکی از آنان به کشور، نه تنها توان جذب گروه خلاق را ندارد، بلکه حتی قادر به حفظ طبقه خلاق ساکن خود نیز نیست. از طرفی با توجه به اینکه کار فلوریدا و تحقیقاتی که در ادامه کار وی انجام شده نقش کلیدی کیفیت مکان را در جذب و حفظ گروه خلاق نشان داده است. لزوم توجه به این امر در حیطه طراحی شهری در ایران آشکار میگردد هدف اصلی نوشتار حاضر شناسایی و تبیین موضوعاتی است که به بهبود شرایط شهر تهران برای طبقه خلاق ساکن در آن و ارتقای وضعیت آن برای جذب گروه خلاق در آینده کمک کند.بدین منظور در بخش یک (مطالعه اسنادی) پیشینه نظری و پیشینه تجربی مربوط به حذب گروه خلاق بررسی گردیده و از آنها اهداف و معیارهای عام جذب گروه خلاق و اهمیت نسبی معیار های مکانی نسبت به معیارهای غیر مکانی به دست می آید. سپس در بخش دو (مطالعه موردی تهران) پس از ارائه روش تحقیق اهداف و معیارهای عام جذب گروه خلاق در شهر تهران سنجش و ارزیابی و از آنها اهداف و معیارهای خاص شهر تهران نتیجه گیری میشود. نتایج تحقیق نشان می دهد که کلیه معیارهای عام مکانی از جمله معیار تامین سرزندگی برای جذب گروه خلاق تهران نیز واجد اهمیت هستند با یررسی تفضیلی معیار سرزندگی شامل ارزیابی جذابیت و کیفیت انواع فعالیتها برای گروه خلاق تهران اولویت تامین امکانات فعالیت ها در تهران بدست می آید و در نهایت با بررسی معیارهای مکانی جاذب گروه خلاق تهران با استفاده از مدل مکان پایدار، کیفیت های طراحی شهری جاذب گروه خلاق تهران شناسایی و بررسی می شوند.
علمی - پژوهشی
محمد صالحی فرد
دوره 21، شماره 4 ، دی 1390، صفحه 67-92
چکیده
در شهرسازی معاصر، حرکت پیاده ها و نیاز ها و حقوق طبیعی انسانی او، کمتر توجه برنامه ریزان و طراحان شهری را برانگیخته و راههای پیاده بخشی مستقل از فضاهای شهری نبوده بلکه تابعی از حرکت سواره به حساب آمده است. اما یکی از بارزترین اقدامات ارزشمندی که طی سالیان اخیر برای ارتقای کیفیت حرکت پیاده صورت گرفته، احداث پیاده راه ها در تعدادی از ...
بیشتر
در شهرسازی معاصر، حرکت پیاده ها و نیاز ها و حقوق طبیعی انسانی او، کمتر توجه برنامه ریزان و طراحان شهری را برانگیخته و راههای پیاده بخشی مستقل از فضاهای شهری نبوده بلکه تابعی از حرکت سواره به حساب آمده است. اما یکی از بارزترین اقدامات ارزشمندی که طی سالیان اخیر برای ارتقای کیفیت حرکت پیاده صورت گرفته، احداث پیاده راه ها در تعدادی از کلان شهرهای کشور بوده است. باید توجه کرد صرف احداث مسیر ویژه پیاده، موفقیت و کارایی آنرا در شهر تضمین نمی کند، همچنین احداث مسیر ویژه پیاده در یک شهر نمی تواند به منزله الگوی اجرایی در شهرهای دیگر به شمار رود. تفاوتهای اقلیمی،فرهنگی و ویژگیهای متفاوت شهرسازی در هر منطقه رویکرد خاصی را نسبت به مسئله پیاده راه سازی طلب میکند. در این میان بررسی نگرش و دیدگاههای شهروندان و مطالبات آنها از فضاهای پیاده تا حدی راه گشای مدیریت و برنامه ریزی شهری و شهرسازان (طراحان شهری، معماران و ...) برای پاسخ مناسب به آنها است. این مقاله که بر اساس روش توصیفی– تحلیلی ( با تأکید بر مطالعات پیمایشی و تحلیل ثانویه اطلاعات) تدوین شده قصد دارد با شناختی عمیق از وضع موجود پیاده راههای محدوده بلوار سجاد مشهد و با توجه به نگرش و خواست هروندان در صدد ایجاد یک تحول بنیادی و کارکردی در پیاده راههای موجود محدوده بلوار سجاد به منظور دستیابی به اهدافی چون زیباسازی فضاهای شهری، ایجاد و شادابی در پیاده راهها مشارکت شهروندان در بهبود کیفیت محیط شهری، کاهش مشکلات ترافیکی محدوده، ایجاد فضاهای خاطره انگیز و ... برآید. نتایج مطالعه نشان میدهد:1. عملکرد پیاده راههای محدوده، در شرایط کنونی صرفا در حد یک راه عبوری و گذر تنزل کرده و هیچ نشانه ای از سایر کارکردهای پیاده راهها مشاهده نمی شود.2. عمده ترین استفاده کنندگان کنونی از پیاده راههای محدوده جوانان هستند و سایر گروههای سنی استفاده چندانی ار آن نمیکنند.3. مهمترین مشکل و چالس پیاده راههای محدوده در مرتبه نخست فقدان امنیت اجتماعی مناسب(فضای ناامن به ویژه برای زنان دختران و خانواده ها) است.4. اکثریت شهروندان محدوده(بویژه مجاوران و سکنه)برای بهبود عملکرد و کارکرد پیاده راهها تمایل به مشارکت و همکاری با شهرداری و سایر سازمان های مرتبط دارند(پتانسیل ارزشمند مشارکت شهروندی)
علمی - پژوهشی
کمال امیدوار؛ مریم بیرانوندزاده
دوره 21، شماره 4 ، دی 1390، صفحه 93-110
چکیده
بافتهای قدیمی بیشتر شهرها به مرور زمان و در اثر تحولات جدید، عملکرد پیشین خود را از دست داده و رفته رفته رو به اضمحلال گذارده و امروزه بزرگترین معضل شهرها هستند.بافت قدیم خرم آباد در پیرامون قلعه فلک الافلاک، تعدادی از عناصر ارزشمند دوره های تاریخی مختلف را در خود جای داده است.متأسفانه به جز حریم درجه یک قلعه دیگر قسمت های بافت محل ...
بیشتر
بافتهای قدیمی بیشتر شهرها به مرور زمان و در اثر تحولات جدید، عملکرد پیشین خود را از دست داده و رفته رفته رو به اضمحلال گذارده و امروزه بزرگترین معضل شهرها هستند.بافت قدیم خرم آباد در پیرامون قلعه فلک الافلاک، تعدادی از عناصر ارزشمند دوره های تاریخی مختلف را در خود جای داده است.متأسفانه به جز حریم درجه یک قلعه دیگر قسمت های بافت محل زندگی مهاجران و قشر ضعیف اقتصادی و فرهنگی جامعه است که از سر ناچاری به این مناطق روی آورده و هیچ گونه احساس تعهدی نسبت به حفاظت از بافت در خود احساس نمی کند. دسترسی های نامناسب و نبود تسهیلات و امکانات خدماتی بافت را با وجود واقع شدن در هسته مرکزی شهر به سمت فراموشی و نابودی سوق میدهد. هدف این تحقیق شناخت و بهبود ساختار کالبدی و سازمان فضایی از راه بهسازی شهری، ارتقای ارزش مکان مذهبی، احیای عناصر تاریخی، و گسترش زمینه های سرمایه گذاری و ایجاد اشتغال برای افراد بومی در محله زید بن علی است. روش به کار گرفته شده در این پژوهش توصیفی – پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق ساکنان محله زید بن علی(جمعیتی بالغ بر چهارصد نفر) هستند. با استفاده از روش پیشرفته آماری (تحلیلی عاملی) مجموع متغیرهای استفاده شده در این تحقیق عامل سازی شد. با استفاده از 23 شاخص اولیه ، عوامل موثر در محله زید بن علی مطالعه شده و این شاخص ها با روش چرخشی« واریماکس» به چهار عامل یا فاکتور کاهش یافت.مجموع چهار عامل جمعأ 68/78 درصد از واریانس را پوشش می دهند. براساس نتایج تحقیق، عامل کالبدی با مقادیر ویژه 952/11، 157/9، و 605/6 به ترتیب به عنوان عوامل مشکل زا در محله زید بن علی مورد توجه قرار گرفته اند. این عوامل باید در ساماندهی محله به ترتیب اولویت مد نظر قرار گیرند.
علمی - پژوهشی
مجتبى رفیعیان؛ شریف مطوف؛ ساناز نقشى زادیان
دوره 21، شماره 4 ، دی 1390، صفحه 111-124
چکیده
رویکرد اجتماعات تاب آور شهری، بر ارائه راهکارهای بهبود و توانمند سازی اجتماعات محلی شهری و ارتقای نظارت های کارآمدتر در جوامع شهری از طرف دولتهای محلی به ویژه در مواقع وقوع بحران و بلایای طبیعی و غیرطبیعی تأکید دارد. در این رویکرد اعتقاد بر این است که ساختار کالبدی و محتوای اجتماعی جامعه می باید توامان در مقابله با بحرانهای غیر مترقبه ...
بیشتر
رویکرد اجتماعات تاب آور شهری، بر ارائه راهکارهای بهبود و توانمند سازی اجتماعات محلی شهری و ارتقای نظارت های کارآمدتر در جوامع شهری از طرف دولتهای محلی به ویژه در مواقع وقوع بحران و بلایای طبیعی و غیرطبیعی تأکید دارد. در این رویکرد اعتقاد بر این است که ساختار کالبدی و محتوای اجتماعی جامعه می باید توامان در مقابله با بحرانهای غیر مترقبه به صورت یکپارچه و واحد عمل کند. لذا توجه محض به عناصر کالبدی جامعه بدون ارتقای آستانه های تحمل پذیری ظرفیت های اجتماعی آن، کافی نخواهد بود. نکته اصلی در این رویکرد این است که یک اجتماع محلی باید به هنگام بروز یک سانحه پیش بینی نشده به اندازه ای تاب آور و مقاوم باشد که بتواند در یک چرخه زمانی کوتاه با کمک نیروهای توانمند درونی خود و همچنین مشارکت توانهای خارج از جامعه به سرعت خود را به شرایط پیش از سانحه بازگرداند. در این چارچوب ، رویکرد «اجتماعات تاب آورر شهری» چارچوبی موثر را در پنج حوزه اصلی شامل: نظارت و مدیریت، ارزیابی خطرات احتمالی، دانش و آموزش، مدیریت بحران و کاهش آسیب پذیری و در نهایت واکنش و آماده سازی جامعه در مقابله با بلایا به عنوان اصلی ترین مولفه های تشکیل دهنده یک اجتماع تاب آور ارائه می دهد در این مقاله کوشش شده در یکی از نواحی منطقه 17 شهرداری تهران از طریق مشاهده مستقیم و گرداوری پرسشنامه ای سطح تاب آوری اجتماع محلی سنجیده و تحلیل شود. برای این منظور با توجه به مولفه های حوزه های پنج گانه به استخراج معیارهای سنجش با کمک جامعه محلی پرداخته سپس با استفاده از روشهای تحلیل واریانس T تک نمونه ای،جداول همبستگی اسپیرمن و پیرسون و همچنین آزمون فریدمن به سنجش میزان ارتباط بین مولفه ها اقدام شده است.نتایج نشان داد که جامعه مورد نظر با کسب نمره 2 در طیف کم قرار دارد یعنی تاب آوری اش پایین است.
علمی - پژوهشی
ناصر بنیادى
دوره 21، شماره 4 ، دی 1390، صفحه 125-140
چکیده
مقایسه معانی گوناگونی که متخصصان مختلف از واژگان مرمت شهری مراد کرده اند حاکی از نبود اصطلاحات مشترکی است که نشان می دهد تفاهم بر سر یک زبان مشترک برای برگرداندن متون مرمت شهری تا چه اندازه ضروری است. در مقام مقایسه بررسی واژگان تخصصی مرمت همچون نمادهای ریاضی ابزار انتقال مفاهیم پیچیده و دشوار هستند. اگر از این واژگان به درستی استفاده ...
بیشتر
مقایسه معانی گوناگونی که متخصصان مختلف از واژگان مرمت شهری مراد کرده اند حاکی از نبود اصطلاحات مشترکی است که نشان می دهد تفاهم بر سر یک زبان مشترک برای برگرداندن متون مرمت شهری تا چه اندازه ضروری است. در مقام مقایسه بررسی واژگان تخصصی مرمت همچون نمادهای ریاضی ابزار انتقال مفاهیم پیچیده و دشوار هستند. اگر از این واژگان به درستی استفاده نکنیم- همانند آنچه در ریاضیات قدیم ایران به علت عدم استفاده از نمادهای ریاضی اتفاق افتاد انتقال مطالب و بالتبع پیشرفت علم بسیار دشوار و حتی ناممکن خواهد شد. بنابر این باید به واژگان مرمت شهری اهمیت درخور داد. مرمت شهری در مقام یک حرفه و تخصص و دانش میان رشته ای هنوز در کشور ما مبانی کاملا تدوین شده ندارد. در صورتی که اگر شرایط و امکانات اجرایی مساعد باشد، موفقیت برنامه های مرمت شهری در گروی به کارگیری درست دانش فنی است. عدم انتقال صحیح تجربیات در بین متخصصان و دست اندرکاران و مسئولان امر مرمت شهری از عوامل تحقق طرح های مرمت شهری است. گام بعدی مقاله معطوف است به بازنگری در دسته بندی های روشهای مرمت شهری و کوشش برای دستیابی به طبقه بندی کاربردی آنها در صورتی که بتواند فرآیندهایی در اشکال مختلف مرمت شهری ارائه دهد. این مقاله تلاش می کند تا با یکدست کردن تعابیر و معانی استفاده شده توسط متخصصان به تعیین ارتباط بین واژگان مرمت شهری بپردازد تا از این طریق بتواند گامی در جهت وحدت رویه و اجرایی تر شدن طرح های مرمت شهری بردارد.
علمی - پژوهشی
محمدرضا نقصان محمدى؛ محسن دهقانى تفتى
دوره 21، شماره 4 ، دی 1390، صفحه 141-154
چکیده
هدف این مقاله دستیابی به راز و رمز ماندگاری مجموعه شاه ولی، میراث معماری شهر تفت است، تا بطور عام امکان بررسی ماندگاری سکونتگاه ها، مجتمع های زیستی و مجموعه های شهری با توجه به ماهیت لایه های تشکیل دهنده مکان روح مان به فراخور زمان فراهم آید. بر این اساس ابتدا به سیر تحولات تاریخی مجموعه شاه ولی و سپس به تحلیل لایه های مکان در شهر تفت ...
بیشتر
هدف این مقاله دستیابی به راز و رمز ماندگاری مجموعه شاه ولی، میراث معماری شهر تفت است، تا بطور عام امکان بررسی ماندگاری سکونتگاه ها، مجتمع های زیستی و مجموعه های شهری با توجه به ماهیت لایه های تشکیل دهنده مکان روح مان به فراخور زمان فراهم آید. بر این اساس ابتدا به سیر تحولات تاریخی مجموعه شاه ولی و سپس به تحلیل لایه های مکان در شهر تفت و میزان انطباق و بازخورد آن با این مجموعه با توجه به زمان و در ارتباط متقابل با تکامل شهر تفت بیان میشود. در تحلیل مکان میزان انطباق متقابل با تکامل شهر تفت بیان می شود.در تحلیل مکان میزان انطباق و بر هم کنش مجموعه شاه ولی در سه حوزه مرئی و ظاهر(جسم)، تصورات ذهنی(روان) و نامحسوس و متافیزیک (روح)در سه مقیاس شهر مجموعه شهری و دانه شهری(با تاکید بر مقیاس میانی) با لایه های تشکیل دهنده مکان در شهر تفت مطرح می شود. به نظر میرسد مجموعه ماندگار شاه ولی را بتوان در گذر زمان و با توجه به ویژگی های مکان در حوزه های ظاهر تصورات ذهنی روانی، و باطن در حیطه آداب و رسوم و ارزش های متعالی شهر تفت محیطی مرتبه مند و پاسخ ده به ابعاد گوناگون نیازهای انسان است.
علمی - پژوهشی
نریمان فرح زا؛ محسن عباسى هرفته
دوره 21، شماره 4 ، دی 1390، صفحه 155-170
چکیده
آسیاب های قناتی سازه هایی احداث شده در زیرزمین هستند و به منظور تامین آرد، یکی از ضروری ترین مایحتاج مردم تلفیقی از دانش ها، فنون و رموز در زمینه های مختلف اعم از معماری، سازه، مهندسی آب، مهندسی مکانیک، زمین شناسی و معدن در آنها به کار رفته است. در این پژوهش به منظور آشنایی و شناخت بیشتر این آثار ارزشمند مغفول پیمایشی در ادبیات مربوطه ...
بیشتر
آسیاب های قناتی سازه هایی احداث شده در زیرزمین هستند و به منظور تامین آرد، یکی از ضروری ترین مایحتاج مردم تلفیقی از دانش ها، فنون و رموز در زمینه های مختلف اعم از معماری، سازه، مهندسی آب، مهندسی مکانیک، زمین شناسی و معدن در آنها به کار رفته است. در این پژوهش به منظور آشنایی و شناخت بیشتر این آثار ارزشمند مغفول پیمایشی در ادبیات مربوطه و تفحص در ابنیه باقی مانده در منطقه یزد و حومه صورت گرفته است.در بخش مطالعات مکتوب، به واژه شناسی و ادبیات مرتبط، تاریخچه ی آسیاب، قنات به مثابه ی نیروی محرکه، و شیوه ی کارکرد آن پرداخته و در ادامه، مبحث شناخت تفصیلی آسیاب در قالب معماری و عناصر کالبدی سازنده ی آسیاب آورده شده است. بخش پایانی، معرفی یک نمونه آسیاب، بررسی و تحلیل وضعیت آسیاب های قناتی یزد، و جمع بندی مجموعه ی مطالب است.
علمی - پژوهشی
على عمرانى پور؛ اصغر محمد مرادى
دوره 21، شماره 4 ، دی 1390، صفحه 171-184
چکیده
اصفهان شهری است تاریخی که در سیر زمان چندین مرحله رشد و تحول شهری در آن تجریه شده است. این مراحل شامل شکل گیری ابتدایی این شهر تا دوران آل بویه سلجوقیان و تحولات دوره صفویه در ابتدای قرن یازدهم هجری می شود. در این نوشتار با توجه به حضور عامل طبیعی مهم و تأثیر گذاری چون زاینده رود بخشی از شهر تاریخی اصفهان در پیوند با شهر به بررسی سیر تحول ...
بیشتر
اصفهان شهری است تاریخی که در سیر زمان چندین مرحله رشد و تحول شهری در آن تجریه شده است. این مراحل شامل شکل گیری ابتدایی این شهر تا دوران آل بویه سلجوقیان و تحولات دوره صفویه در ابتدای قرن یازدهم هجری می شود. در این نوشتار با توجه به حضور عامل طبیعی مهم و تأثیر گذاری چون زاینده رود بخشی از شهر تاریخی اصفهان در پیوند با شهر به بررسی سیر تحول محیط طبیعی – تاریخی آن رودخانه پرداخته می شود.د این بررسی تأثیر و تآثرات حضور زاینده رود و طبیعت حاصل از حضور آن در دشت اصفهان بر شهر، در دوره تاریخی صفویه، مطالعه می شود. مدارک و اسناد این پژوهششامل متون تاریخی، سفرنامه های سیاحان داخلی و خارجی و تصاویر و نقشه های تاریخی از محیط طبیعی – تاریخی زاینده رود است. شناخت تعاملات شهر و زاینده رود در عهد صفوی و نیز استخراج مبانی نظری توسعه شهر اصفهان در خصوص این تعاملات از نتایج این پژوهش است که بنیانی را برای برنامه ریزی ها و طرحهای حفاظتی و توسعه شهری مرتبط با اصفهان عموما و زاینده رود به طور خاص فراهم میکند.
