بررسی تحلیلی پیاده راه سازی در کلان شهرهای کشور با تأکید بر مطالبات شهروندان نمونه موردی: پیاده راههای سجاد مشهد

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری جغرافیای برنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور تهران، واحد تحصیلات تکمیلى

چکیده

در شهرسازی معاصر، حرکت پیاده ها و نیاز ها و حقوق طبیعی انسانی او، کمتر توجه برنامه ریزان و طراحان شهری را برانگیخته و راههای پیاده بخشی مستقل از فضاهای شهری نبوده بلکه تابعی از حرکت سواره به حساب آمده است. اما یکی از بارزترین اقدامات ارزشمندی که طی سالیان اخیر برای ارتقای کیفیت حرکت پیاده صورت گرفته، احداث پیاده راه ها در تعدادی از کلان شهرهای کشور بوده است. باید توجه کرد صرف احداث مسیر ویژه پیاده، موفقیت و کارایی آنرا در شهر تضمین نمی کند، همچنین احداث مسیر ویژه پیاده در یک شهر نمی تواند به منزله الگوی اجرایی در شهرهای دیگر به شمار رود.  تفاوتهای اقلیمی،فرهنگی و ویژگیهای متفاوت شهرسازی در هر منطقه رویکرد خاصی را نسبت به مسئله پیاده راه سازی طلب میکند. در این میان بررسی نگرش و دیدگاههای شهروندان و مطالبات آنها از فضاهای پیاده تا حدی راه گشای مدیریت و برنامه ریزی شهری و شهرسازان (طراحان شهری، معماران و ...) برای پاسخ مناسب به آنها است. این مقاله که بر اساس روش توصیفی– تحلیلی ( با تأکید بر مطالعات پیمایشی و تحلیل ثانویه اطلاعات) تدوین شده قصد دارد با شناختی عمیق از وضع موجود پیاده راههای محدوده بلوار سجاد مشهد و با توجه به نگرش و خواست هروندان در صدد ایجاد یک تحول بنیادی و کارکردی در پیاده راههای موجود محدوده بلوار سجاد به منظور دستیابی به اهدافی چون زیباسازی فضاهای شهری، ایجاد و شادابی در پیاده راهها مشارکت شهروندان در بهبود کیفیت محیط شهری، کاهش مشکلات ترافیکی محدوده، ایجاد فضاهای خاطره انگیز و ... برآید. نتایج مطالعه نشان میدهد:1. عملکرد پیاده راههای محدوده، در شرایط کنونی صرفا در حد یک راه عبوری و گذر تنزل کرده و هیچ نشانه ای از سایر کارکردهای پیاده راهها مشاهده نمی شود.2. عمده ترین استفاده کنندگان کنونی از پیاده راههای محدوده جوانان هستند و سایر گروههای سنی استفاده چندانی ار آن نمیکنند.3. مهمترین مشکل و چالس پیاده راههای محدوده در مرتبه نخست فقدان امنیت اجتماعی مناسب(فضای ناامن به ویژه برای زنان دختران و خانواده ها) است.4.  اکثریت شهروندان محدوده(بویژه مجاوران و سکنه)برای بهبود عملکرد و کارکرد پیاده راهها تمایل به مشارکت و همکاری با شهرداری و سایر سازمان های مرتبط دارند(پتانسیل ارزشمند مشارکت شهروندی)

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Citizen Expectations of Pedestrian Walks: Sajjad Boulevard, Mashhad

نویسنده [English]

  • Mohammad Salehifard
PhD Candidate, Geography and Urban Planning, Payame Noor University
چکیده [English]

Emphasizing on pedestrian accessibility is a recent trend in current urban planning. In many metropolitan areas, vehicular access is substituted by pedestrian walks. Nevertheless, these pedestrian walks have not met the same success in all metropolitan areas. Diverse factors contribute to the success of pedestrianization in metropolitan areas. This paper reports the results of a survey undertaken in pedestrian walks adjacent to Sajjad Boulevard, Mashhad. In this survey, different users responded to questions about the conditions of pedestrian walks. The results indicated that most walks functioned mainly as access roads with few other urban functions contributing to the pedestrian nature of the walk. The main users of pedestrian walks were the young population significantly outnumbering children and older age groups. The feeling of insecurity in particular for females also contributed to a decrease in effective use of the pedestrian walks. Nevertheless, there was a marked willingness on part of the citizens to cooperate with municipalities for improvement of the existing situation.

مراجع

  1. اسداللهى، شیوا. « ضرورت توجه به حرکت پیاده در مراکز شهرى، ضرور تها و امکانات» در ماهنامة شهرداری ها، ش 65 (مهر 1383 ) ص79-83
  2. افسرده، آزیتا. شناخت فضاهاى شهرى. مبانى و عناصر طراحى خیابان. پایان نامة کارشناسى ارشد. دانشگاه تهران، دانشکده هنرهاى زیبا، 1381
  3. بحرینى، سیدحسین. تحلیل فضاهاى شهرى. چ 1. تهران: دانشگاه تهران،1371.
  4. پاکزاد، جهانشاه. راهنماى طراحى فضاهاى شهرى در ایران. تهران: معاونت، شهرسازى و معمارى وزارت مسکن و شهرسازى، 1385.
  5. پرى، مارک. « وابستگى به خود رو و فرهنگ در بیروت»، ترجمة شهرزاد فرزین پاک. در ماهنامة شهرداری ها، ش 65 (مهر 1383 )، ص 52-74
  6. حسینیون، سولماز. « مقدمه اى بر طراحى پیاده راهها»، در ماهنامة شهرداری ها ، ش 61 ، (خرداد 1383 )، ص 68-71.
  7. چرمایف، سرج و کریستوفر الکساندر. عرصه هاى زندگى جمعى و خصوصى.ترجمة منوچهر مزینى. تهران: دانشگاه تهران، 1371
  8. سلیمانى، محسن و رسول سلیمانى . « سبزراه عنصرى چند منظوره»، در: ماهنامة شهرداری ها ، ش 36 ، (اردیبهشت 1381 )، ص 13-16.
  9. شفیعى، حسن. « فضاهاى عمومى بستر تعامل شهروندان» در ماهنامه شهرداری ها، ش 64 ، (شهریور 1383)، ص 11-14.
  10. شیعه، اسماعیل. مقدم هاى بر مبانى برنامه ریزى شهرى. چ اول. تهران: دانشگاه علم و صنعت ایران، 1369.
  11. کنف لافر، هرمان. اصول برنامه ریزى (طراحى تردد پیاده و دوچرخه). ترجمة فریدون قریب. تهران: دانشگاه تهران، 1381.
  12. گیدئین، زیگفرید. فضا زما ن معمارى. ج 2. ترجمة منوچهر مزینى. تهران:علمى فرهنگى، 1354.
  13. مهدیزاده، جواد. « مفاهیم و مبانى پیاده راه سازى». در ماهنامة شهرداری ها، ش 19، (آذر 1379 )، ص12-18.
  14. مهندسان مشاور گذرراه. دفتر تحقیقات و معیارهاى فنى. ج 1. تهران: سازمان برنامه و بودجه، 1375.
  15. همشهرى، « گزارش شهرى»، سال سیزدهم، ش 3626 ، (1383).
  16. Andrew, M. Pedestrian Planning. Columbia University, 1999.
  17. Brambilla, R. Giannilongo for Pedestrians only. New York: Wnitney Library of Design, 1977.
  18. Brambilla, R and Longo, G. Pedestrian Zones: A Design Guide. Columbia University, 1977.
  19. _____. Pedestrian Precincts: Twelve European Cities. Columbia University, 1977.
  20. Fruin. J. Planning and Design for Pedestrians. New York: Metropolitan Association of Urban Designers and Environmental Planners, 1987.
  21. Robert. J and Monheim, H. The Economic Case for Green Modes & Impact of Pedestrian Areas in the Federal Republic of Germany, The Greening of Urban Transport. Belhaven, UK, 1999.
  22. Smith, K. New Visions for Down Town, The Community Land Use and Economis (CLUE) Group. LLC, 2001.
  23. www.citizenspatry. org; 1999, A WALK ON THE WILD SIDE: Better Planning for Pedestrians in Hong Kong. November 1999.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 17 آبان 1396
  • تاریخ بازنگری: 19 بهمن 1399
  • تاریخ پذیرش: 11 دی 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار