مقاله کوتاه
مجتبی رفیعیان؛ علی اکبر تقوایی؛ حسن وحدانی
دوره 19، 2-1 ، اردیبهشت 1388
چکیده
امروزه توجه به ظرفی تهای توسع های درون مناطق شهری را به عنوان سیاست نوین و عمل یای در حوزۀ برنامه ریزی شهری پذیرفته اند. این توجه به ویژه با گسترش مفهوم توسعۀ پایدار شهری که درآن بهره گیری موثر و پایدار از ظرفی تهای توسعه ای رهاشده درون مناطق شهری )به صورت بافتهای ناکارامد و موسوم به فرسوده(را توصیه میکند، اهمیت مضاعف پیدا کرده است. مقالۀ ...
بیشتر
امروزه توجه به ظرفی تهای توسع های درون مناطق شهری را به عنوان سیاست نوین و عمل یای در حوزۀ برنامه ریزی شهری پذیرفته اند. این توجه به ویژه با گسترش مفهوم توسعۀ پایدار شهری که درآن بهره گیری موثر و پایدار از ظرفی تهای توسعه ای رهاشده درون مناطق شهری )به صورت بافتهای ناکارامد و موسوم به فرسوده(را توصیه میکند، اهمیت مضاعف پیدا کرده است. مقالۀ حاضر به طرح الگویی برای شناسایی ظرفی تهای توسعۀ محله ای و چگونگی سنجش سهم هریک از ظرفیتها، برای دستیابی به توسعۀ پایدار شهری م یپردازد. در این مقاله پس از طرح کلیات و بیان الگوهای معاصر رایج در امر مداخله در محلات، به شناسایی ظرفیتهای توسعه ای موجود در محلات، رابطۀ الگوهای رفتاری باظرفیتهای قابل استفاده و بارگذاری مجدد آن پرداخته میشود. نتایج مطالعه نشان داد که در محلۀ کلکت هچی )که از محلات قدیم تبریز است(امکان ظرفیت سازی سکونتی برای بالغ بر 40 درصد افزایش جمعیت به نسبت وضع موجود، صرفاً از طریق ظرفیت سازی در زیرساختهای موجود و فضاهای رهاشده در محله وجود دارد. این بدان معناست که از طریق بازیافت این فضای رها شده، میتوان سهم موثری از جمعیت متقاضی را در این محله اسکان داد. نتیجۀ این فرایند بهبود الگوی اسکان شهری و تقویت پایداری در نظام توسعۀ شهری خواهد شد.
مقاله کوتاه
سیدمجتبی قاضی میرسعید؛ مهدی صفری
دوره 19، 2-1 ، اردیبهشت 1388
چکیده
برنامه ریزی فعالیتهای گردشگری به چارچوب کلی نسبت میان انسان و طبیعت م یپردازد. در این زمینه محی طهای طبیعی و انسانی،و قابلیت ها و استعدادهای آنها، از جمله عواملی است که ارزیابی میشود و هر یک به صورتی نسبی نقش خود را در توسعه و رونق این فعالیت نشان م یدهد. هر یک از توا نها و منابع زیست محیطی که با فراغت انسان در رابطه است، به فعالیتهای ...
بیشتر
برنامه ریزی فعالیتهای گردشگری به چارچوب کلی نسبت میان انسان و طبیعت م یپردازد. در این زمینه محی طهای طبیعی و انسانی،و قابلیت ها و استعدادهای آنها، از جمله عواملی است که ارزیابی میشود و هر یک به صورتی نسبی نقش خود را در توسعه و رونق این فعالیت نشان م یدهد. هر یک از توا نها و منابع زیست محیطی که با فراغت انسان در رابطه است، به فعالیتهای گردشگری شکلی متفاوت میبخشد و موجب تنوع فعالیتها و منابع گوناگون گردشگری میشود. شرایط اقتصادی و بینش فرهنگی اجتماعی مردم نیز با توجه به تسهیلات و امکانات و تأسیسات گردشگری موجود، زمینه های لازم را برای انجام فعالیتهای گردشگری ایجاد میکند؛ چنا نکه هر یک از گرو ههای انسانی در جوامع مختلف، شیو ه های متفاوتی از فعالیت های گردشگری را، چه به صورت انفرادی و چه در شکلی سازمان یافته، برمیگزینند. از آنجا که با بهره برداری از قابلیتهای گردشگری هر منطقه میتوان برای توسعۀ آن منطقه زمین های پویاو فعال فراهم کرد، تحلیل این قابلی تها و پیش نهادن راهکارهایی برایتوسعه گردشگری اهمیت ویژه دارد.
مقاله کوتاه
راحیل وفائى
دوره 19، 2-1 ، اردیبهشت 1388
چکیده
در کشور ایران به سبب مشکلات منابع انرژ ی فسیلی )محدودیت وآلودگیهای زیست محیطی(،محدودی تهای برق رسانی،لزوم استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر، و وجود منبع عظیم انرژی خورشیدی درسرتاسر ایران و ضرورت حداکثر بهره برداری از این انرژی، امروزه یکی از بهترین راههابه کار گیری سیستمهای فتوولتائیک به صورت«ساختما نهای یکپارچه با فتوولتائیک 2» است. ...
بیشتر
در کشور ایران به سبب مشکلات منابع انرژ ی فسیلی )محدودیت وآلودگیهای زیست محیطی(،محدودی تهای برق رسانی،لزوم استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر، و وجود منبع عظیم انرژی خورشیدی درسرتاسر ایران و ضرورت حداکثر بهره برداری از این انرژی، امروزه یکی از بهترین راههابه کار گیری سیستمهای فتوولتائیک به صورت«ساختما نهای یکپارچه با فتوولتائیک 2» است. نمونه های بسیاری ازاین رویکرد را در کشورهای مختلف میتوان دید که رشدی چشمگیر داشته و همچنان رو به پیشرفت است.معماران و طراحانی که در پی طراحی ساختما نهای بی آی پی وی هستند، باید طریقۀ ترکیب فتوولتائیکها با بنا و مسائلی را که درطراحی باید به آنها توجه شود و به طور کلی شیوه های طراحی بی آی پی وی را بدانند؛ اینکه فرایند طراحی بی آی پی وی را چگونه آغاز کنند، در طی این فرایند چگونه عمل کنند، و به پرسش هایی که در این زمینه پیش میآیدچگونه پاسخ درست و مناسب دهند. در این مقاله، شیوه های طراحی ساختما نهای یکپارچه با فتوولتائیک از قبیل تع یین جهت و شیب فتوولتائی کها،سایه اندازیها،هماهنگی با سیستمهای غیرفعال خورشیدی، تهویۀ سیستم، ترکیب فتوولتائی کها با ساختمان و تأثیراتی که بر یکدیگر می گذارند،تأثیر فرم پلان و شیب دیوارنمای ساختمان بر نیروی سیستم فتوولتائیک، تعیین نوع و توان سیستم، هماهنگی میان معمار و دیگر مهندسان دست اندرکار ساختمان و به طور کلی مسائلی که در طول فرایند طراحی ساختمان یکپارچه با فتوولتائیک مطرح میشود،بررسی و در هر زمینه پیشنهادها و راهکارهایی عرضه شده است.
مقاله کوتاه
سعید میرریاحی
دوره 19، 2-1 ، اردیبهشت 1388
چکیده
در روش های جدید ارزیابی دستاوردهای دانشجویی، به ویژه پروژه های طراحی معماری، نظر دانشجویان، چه طراح و چه دیگران، بسیار مهم است. استفاده از شواهد مکتوب هم، برای ارزیابی دانشجویان، از نکات خاص ارزشیابی است. به کار گیری رایانه و افزایش همکاری و همفکری بین دانشجویان در مسیر یادگیری و پیشرفت آنان بسیار مؤثر است. شاید بتوان به دسته بندی ...
بیشتر
در روش های جدید ارزیابی دستاوردهای دانشجویی، به ویژه پروژه های طراحی معماری، نظر دانشجویان، چه طراح و چه دیگران، بسیار مهم است. استفاده از شواهد مکتوب هم، برای ارزیابی دانشجویان، از نکات خاص ارزشیابی است. به کار گیری رایانه و افزایش همکاری و همفکری بین دانشجویان در مسیر یادگیری و پیشرفت آنان بسیار مؤثر است. شاید بتوان به دسته بندی قالب قبولی از عوامل اصلی مؤثر بر ارزشیابی و داوری پروژ ههای طراحی معماری دست یافت.اگر دانشجویان معیارها را تنظیم کنند، نظر آنها به سمت اهداف مشخصی متمرکز میشود. در این روش دانشجو قادر است بر طبیعت و شکل ارزیابی اثر گذارد. در همین زمان دانشجویان باید الزامات اهداف ویژه را برآورده کند )ارزیابی مشترک(. با وضوح یافتن معیارها دانشجویان هم دوره قادرند که در گفتگوها سهیم باشند )ارزیابی همتایان( و با نگاه انتقادی به معیارها و ضوابط و ارز شهای مشخصی بنگرند که در تنظیم آنها مؤثر بوده اند و از راه این تحلیل انتقادی به منتقدانی توانا تبدیل شوند و همان گونه به معیارهائی بنگرند که از اهداف ویژۀ آموزش مشتق میشود. از نکات مهم این روش محور قرار دادن دانشجوست درعرضۀ معیارها و ارزیابی آموزشی.
مقاله کوتاه
محسن سرتیپی پور
دوره 19، 2-1 ، اردیبهشت 1388
چکیده
مسکن و کالبد مناسب در روستاها، پس از انقلاب اسلامی، همواره تقاضای مردم و صاحب نظران و دغدغۀ دولتها بوده است.بررسی برنامه های توسعه پنج سالۀ پس از انقلاب مؤید این تقاضا و نشان دهندۀ روند رو به رشد و افزایش چشمگیر طر حهای بهسازی مسکن و ارتقای محیط کالبدی در روستاهاست. 2اما در کشور پهناوری مانند ایران که مناطقی گوناگون دارد، با تنوع جغرافیایی ...
بیشتر
مسکن و کالبد مناسب در روستاها، پس از انقلاب اسلامی، همواره تقاضای مردم و صاحب نظران و دغدغۀ دولتها بوده است.بررسی برنامه های توسعه پنج سالۀ پس از انقلاب مؤید این تقاضا و نشان دهندۀ روند رو به رشد و افزایش چشمگیر طر حهای بهسازی مسکن و ارتقای محیط کالبدی در روستاهاست. 2اما در کشور پهناوری مانند ایران که مناطقی گوناگون دارد، با تنوع جغرافیایی و اقلیمی و قومی و اقتصادی و هوی تهای خاص محلی ومنطقه ای، نوع نیازها و کاست یها متفاوت است. با وجود این تفاو تها، اطلاعات دقیق دربارۀ خصوصیات کالبدی روستاها وجود ندارد و،حداقل تا زمان حاضر، برنام ههای منطقه ای تدوین نشده است. از این رو سا لهاست برنامۀ به سازی کالبدی روستاهای کشور از الگویی یکسان تبعیت کرده و تفاوت بین استان ها محدود به تعداد طر حهاو میزان اعتبارات است. ساختار متمرکز نظام برنامه ریزی توسعه و قوانین آن نیز در این رویه بی اثر نبوده و مانع حرکت به سوی محل یگرایی و منطقه ای کردن سیاستها شده است.در سال 1382 بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، با همکاری سازمان برنامه و بودجه ومشاوران دارای صلاحیت در زمینۀ آمارهای زیربنایی، ویژگ یهای مسکن روستایی را، در سطح استانهای کشور، نمونه گیری و گردآوری کرد. این داده ها در سال83 منتشر شد. 3 ارزیابی و تحلیل داده های این نمونه گیری، که اولین هم بود،تفاو تهایی را، در مسکن و نیاز مسکونی بین استا نها، آشکار کرد. توجه به این تفاو تها در ارتقای محیط کالبدی و تأمین مسکن مناسب بسیار مؤثر است. در این تحقیق مسکن روستایی از چهار بعد مهم ارزیابی شده است: الف(کالبد )استحکام و میزان فضا(؛ ب( امکانات آسایشی و رفاهی؛ ج( نقش فعالیتهای معیشتی در مسکن و جایگاه اقتصادی آن؛ د( بعد زیست محیطی نتایج ارزیابی ضمن نشان دادن کاستی های حاد و پنهان در برخی استا نها ضرورت سیاستگذاری منطقه ای در طر حهای مسکن و عمران روستایی را اثبات م یکند. همچنین نتایج ارزیابی نشا ندهندۀ برخی ویژگ یهای کالبدی و هویت ساز معماری روستایی در استا نهاست که میتواند به صورت احکام ارزشی در جهت حفظ هویت معماری ملی و بومی در دستورالعم لهای طراحی و ساخت در نظر آید.این مقاله با نشان دادن تفاو تهای بین استا نها با استفاده از داده های نمونه گیری سال 1382 و روشن کردن وضعیت هر استان، سیاس تگذاری منطق های متناسب با وضعیت پی شرو را توصیه میکند
مقاله کوتاه
گیسو قائم
دوره 19، 2-1 ، اردیبهشت 1388
چکیده
در این نوشتار در پی یافتن پیام هایی هستیم که شاید نقش چلیپا برروی سفالینه های گذشتگانمان داشته باشد. نقوش روی سفا لها قطعاً حاوی پیامهایی است. تکرار نقش چلیپا بر روی سفالینه ها، محقق را بر آن داشت تا به دنبال یافتن سرچشمۀ این نقش و تأثیر آن در مفاهیم طراحی بناهای آن دوران کنکاش نماید. امید است با این نوشتار قدمی هر چند کوچک در راه شناسایی ...
بیشتر
در این نوشتار در پی یافتن پیام هایی هستیم که شاید نقش چلیپا برروی سفالینه های گذشتگانمان داشته باشد. نقوش روی سفا لها قطعاً حاوی پیامهایی است. تکرار نقش چلیپا بر روی سفالینه ها، محقق را بر آن داشت تا به دنبال یافتن سرچشمۀ این نقش و تأثیر آن در مفاهیم طراحی بناهای آن دوران کنکاش نماید. امید است با این نوشتار قدمی هر چند کوچک در راه شناسایی فرهنگ معماری ایران برداشته شده باشد.
مقاله کوتاه
محمدصادق میرزا ابوالقاسمی
دوره 19، 2-1 ، اردیبهشت 1388
چکیده
ابراهیم سلطان، نوادۀ تیمور، خوشنویس و کتیبه نگاری توانا بود و ازکتیبه هایش در بناهای شیراز بسیار یاد کرده اند. برخی از این کتیبه ها در بناهایی چون دارالصفا و دارالایتام و بقعۀ ظهیری بوده است که اکنون آگاهی چندانی از آنها در دست نیست. گویا او کتیبه ای هم برصفۀ آرامگاه سعدی نگاشته است. سه یادگاری رقم داراز این شاهزاده در کاخ تچر به جا ...
بیشتر
ابراهیم سلطان، نوادۀ تیمور، خوشنویس و کتیبه نگاری توانا بود و ازکتیبه هایش در بناهای شیراز بسیار یاد کرده اند. برخی از این کتیبه ها در بناهایی چون دارالصفا و دارالایتام و بقعۀ ظهیری بوده است که اکنون آگاهی چندانی از آنها در دست نیست. گویا او کتیبه ای هم برصفۀ آرامگاه سعدی نگاشته است. سه یادگاری رقم داراز این شاهزاده در کاخ تچر به جا مانده وکمال الدین ایناق نیز یادبودی به نام او بر طاقچۀ اول ایوان همین کاخ نوشته است. با توجه به تاریخ این کتیبه ها،ابراهیم سلطان در شوال 826 ق از تخت جمشید بازدید کرده است. کتیبۀ رقمدار و بدون تاریخ او در بقعۀ علی بن حمزۀ شیراز متعلق به بنای دیگری است، اما نگارش کتیبه های چوبی این بنا را از او میدانند. بر طاقنمای غربی ضلع شمالی خدایخانه در مسجد جامع عتیق شیراز نیز نوشته ای بدون تاریخ و رقم حک کرده اند که ممکن است فرمان تفویض حکومت فارس از جانب شاهرخ به ابراهیم سلطان و شاید به قلمه مو باشد. کتیبه های به جا مانده از ابراهیم سلطان به قلم ثلث است.
مقاله کوتاه
علی علائی
دوره 19، 2-1 ، اردیبهشت 1388
چکیده
به گفتۀ محققان، باغ ارم و تخت و جهان نما و دلگشای شیراز از باغهای قدیمی ایران اند، با سابقه ای دستکم تا پیش از قرن هشتم. این ادعا نشانۀ اصالت این باغ ها است. اطلاعات و اخبار موجود از وضعیت و ترکیب این با غها تأملی موشکافانه تر در طرح آنها را ممکن کرده است. درک معماری این با غها، که از قدیم یترین نمونه های پابرجا در ایران اند، هم در شناخت ...
بیشتر
به گفتۀ محققان، باغ ارم و تخت و جهان نما و دلگشای شیراز از باغهای قدیمی ایران اند، با سابقه ای دستکم تا پیش از قرن هشتم. این ادعا نشانۀ اصالت این باغ ها است. اطلاعات و اخبار موجود از وضعیت و ترکیب این با غها تأملی موشکافانه تر در طرح آنها را ممکن کرده است. درک معماری این با غها، که از قدیم یترین نمونه های پابرجا در ایران اند، هم در شناخت باغ ایرانی به طور خاص و هم درشناخت معماری این سرزمین، در دورۀ مهم پیش از قرن هشتم، مؤثرو مفید است. این مقاله با تکیه بر اطلاعات موجود (متون و نقشه ها)،دربارۀ چگونگی استقرار و طرح معماری و منظرۀ این با غها گفتگو وبدین ترتیب برخی وجوه اشتراک و افتراق آنها را بازگو م یکند. هدف اصلی نگارنده از عرضۀ این مقاله نمایش اهمیت دقت و موشکافی در شواهد موجود تاریخی برای دستیابی به در سهای ارزندۀ طراحی معماری است. در این مقاله ضمن معرفی و شناخت چند باغ قدیمی شهر شیراز، تنوع طرح معماری آنها را بررسی می کنیم. انتخاب این با غها بر دو اصل عمده استوار بوده است: اولاً از کهن ترین باغ ها باشند و ثانیاً اطلاعات لازم برای بحث و گفتگو دربارۀ طرح معماری آ نها در دسترس باشد. با به این دو شرط،چهار باغ از با غهای قدیمی شیراز را، که اطلاعات کافی برای گفتگو دربارۀ طرح معماری آنها در اختیار بود، برگزیدیم: باغ ارم و باغ تخت و باغ جهان نما و باغ دلگشا. انتخاب این با غها با پذیرش این دو فرض است: ۱) پذیرش ادعای متون بر این که باغ های ارم و تخت و جهان نما و دلگشا از پیش از قرن هشتم بر جامانده اند؛ ۲) پذیرش اطلاعات موجود و در دسترس شامل اوضاع فعلی با غها و عکس ها و نقشه های بر جای مانده و متون توصیفی و آنچه این منابع ترکیب نهایی با غهای معرفی میکنند.
