تنوع در طرح معماری با غهای تاریخی شیراز باغ ارم و باغ تخت و باغ جهان نما و باغ دلگشا

نوع مقاله : مقاله کوتاه

نویسنده

دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

به گفتۀ محققان، باغ ارم و تخت و جهان نما و دلگشای شیراز از باغهای قدیمی ایران اند، با سابقه ای دستکم تا پیش از قرن هشتم. این ادعا نشانۀ اصالت این باغ ها است. اطلاعات و اخبار موجود از وضعیت و ترکیب این با غها تأملی موشکافانه تر در طرح آنها را ممکن کرده است. درک معماری این با غها، که از قدیم یترین نمونه های پابرجا در ایران اند، هم در شناخت باغ ایرانی به طور خاص و هم درشناخت معماری این سرزمین، در دورۀ مهم پیش از قرن هشتم، مؤثرو مفید است. این مقاله با تکیه بر اطلاعات موجود (متون و نقشه ها)،دربارۀ چگونگی استقرار و طرح معماری و منظرۀ این با غها گفتگو وبدین ترتیب برخی وجوه اشتراک و افتراق آنها را بازگو م یکند. هدف اصلی نگارنده از عرضۀ این مقاله نمایش اهمیت دقت و موشکافی در شواهد موجود تاریخی برای دستیابی به در سهای ارزندۀ طراحی معماری است. در این مقاله ضمن معرفی و شناخت چند باغ قدیمی شهر شیراز، تنوع طرح معماری آنها را بررسی می کنیم. انتخاب این با غها بر دو اصل عمده استوار بوده است: اولاً از کهن ترین باغ ها باشند و ثانیاً اطلاعات لازم برای بحث و گفتگو دربارۀ طرح معماری آ نها در دسترس باشد. با به این دو شرط،چهار باغ از با غهای قدیمی شیراز را، که اطلاعات کافی برای گفتگو دربارۀ طرح معماری آنها در اختیار بود، برگزیدیم: باغ ارم و باغ تخت و باغ جهان نما و باغ دلگشا. انتخاب این با غها با پذیرش این دو فرض است: ۱) پذیرش ادعای متون بر این که باغ های ارم و تخت و جهان نما و دلگشا از پیش از قرن هشتم بر جامانده اند؛ ۲) پذیرش اطلاعات موجود و در دسترس شامل اوضاع فعلی با غها و عکس ها و نقشه های بر جای مانده و متون توصیفی و آنچه این منابع ترکیب نهایی با غهای معرفی میکنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Diversity of Design in Historical Gardens of Shiraz

نویسنده [English]

  • Ali Alai
Assistant professor, School of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

This paper presents a comparative analysis of the design of four historic gardens in Shiraz: Eram, Delgosha, Takht, and Jahan-nama. These gardens have all been designed in 8th Century AH (14th Century). Their design has influenced prominent gardens of later centuries inside and outside Iran. Although all of these gardens have been built in the same period and in the same geographical position, scrutiny in their design reveals a drastic diversity despite their initial apparent similarity.