مقاله کوتاه
هیرش سلطان پناه؛ هیبت ا... صادقی؛ مهران محمدی
دوره 18، 1-2 ، شهریور 1389
چکیده
تحقیق در علوم برنامه ریزی و توسعه، علاوه بر همۀ آنچه در روش های تحقیق دیگر علوم انسانی مطرح و مورد استفاده است، نیازمند تکنکیهایی است که توان و امکان دورنگری، پی شبینی و درک و بیان فرایندهای پیچیده و پویا را نیز فراهم کند، علت آن این است که رو شها و تکن کیهای تحقیق در دیگر علوم انسانی و به خصوص علوم اجتماعی فراتر از «آنچه اتفاق افتاده ...
بیشتر
تحقیق در علوم برنامه ریزی و توسعه، علاوه بر همۀ آنچه در روش های تحقیق دیگر علوم انسانی مطرح و مورد استفاده است، نیازمند تکنکیهایی است که توان و امکان دورنگری، پی شبینی و درک و بیان فرایندهای پیچیده و پویا را نیز فراهم کند، علت آن این است که رو شها و تکن کیهای تحقیق در دیگر علوم انسانی و به خصوص علوم اجتماعی فراتر از «آنچه اتفاق افتاده » و «آنچه هست » را بررسی و تحلیل نم یکند. این در حالی است که تشخیص و تعیین بهترین وضعیتی که «م یتواند و باید باشد » و یافتن پاسخ و راه حلی برای «اقدام لازم برای دسترسی به چنین وضعیتی » از وظایف اصلی کی مطالعه در حیطۀ علوم برنامه ریزی و توسعه است. در این پژوهش، تلاش شده است تا با تصمی مگیری گروهی و نظرخواهی از افراد خبره در این زمینه هر کی از برنامه های هشت گانۀ شهرداری شهرستان سردشت و همچنین پروژ ههای مطرح در هر برنامه به کمک روش آ. اچ. پ. AHP( ۱ ( اولوی تبندی شود و فرایند تخصیص بودجه براساس به دست آمده صورت پذیرد.
مقاله کوتاه
رحمت محمدزاده
دوره 18، 1-2 ، شهریور 1389
چکیده
در این مقاله، به بررسی آثار مدرنیتۀ غرب بر شهرسازی ایران میپردازیم. مدرنیته از نظر مکانی، خاستگاهی غربی دارد؛ اما مفهوم خاصی ندارد و رویکردی به جنبه های متفاوت فرهنگ است که درعصر نوزایی مطرح شد. هدف آن هم تبیین توانایی انسان و تسلط صرفاً عقلانی بر خود و جامعه است. در چنین فضای فکری، قرن هجدهم شاهد ظهور انقلاب صنعتی بود و بنا بر ماهیت ...
بیشتر
در این مقاله، به بررسی آثار مدرنیتۀ غرب بر شهرسازی ایران میپردازیم. مدرنیته از نظر مکانی، خاستگاهی غربی دارد؛ اما مفهوم خاصی ندارد و رویکردی به جنبه های متفاوت فرهنگ است که درعصر نوزایی مطرح شد. هدف آن هم تبیین توانایی انسان و تسلط صرفاً عقلانی بر خود و جامعه است. در چنین فضای فکری، قرن هجدهم شاهد ظهور انقلاب صنعتی بود و بنا بر ماهیت خود، تغییر و تحولات اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و فیزیکی عظیم و گسترده ای را موجب شد. در حقیقت، تحولات عصر جدید به رشد انقلاب صنعتی و خود انقلاب صنعتی به شکل گیری شهرسازی جدید انجامید. با انطباق این بحث با واقعیت موجود در ایران، میتوان گفت که رشد مدرنیته و نیز شهرسازی مدرن کشور ما، عاری از زمینه ها و بسترهای اجتماعی، اقتصادی، فکری و فرهنگی بوده است. توسعۀ مدرنیته و شهرسازی، پیش از آنک‌ه به عوامل ریش های و محتوایی معطوف باشد، بیشتر در جنبه های کالبدی و فیزیکی تجلی یافته است. بدیهی است که با چنین وضعیتی، شهرسازی نه دارای هویت ملی و محلی است و نه ب هرغم استفاده از رو شها و تکنی کهای غربی، حاوی مدرنیسم در معنای غربی است. بنابراین، بررسی و شناخت عمیق ماهیت و فرایند مدرنیته و شهرسازی مدرن غرب و نیز واقعیات و عوامل محتوا یی شهرسازی کشور و نیز ارتباط یدهی و تلفیق بهینۀ این دو در زمینۀ نیل به نقطه ای متعادل و پایدار ضروری می نماید.
مقاله کوتاه
رفیعه فرشچی
دوره 18، 1-2 ، شهریور 1389
چکیده
بخشی از اشعۀ خورشید در برخورد با لایۀ اتمسفر زمین جذب و بخشی بازتابیده میشود. میزان جذب اشعۀ خورشید 70 درصد و میزان بازتاب آن 30 درصد است. این نسبت جذب و بازتاب موجب میشود دمای کرۀ زمین در حد مطلوب 15 + درجۀ سانت یگراد باشد. اما مطالعات و شواهد نشان میدهد که پس از انقلاب صنعتی، به دلیل انتشار بیش از حد گازهای گلخانه ای و مصرف سوختهای فسیلی، ...
بیشتر
بخشی از اشعۀ خورشید در برخورد با لایۀ اتمسفر زمین جذب و بخشی بازتابیده میشود. میزان جذب اشعۀ خورشید 70 درصد و میزان بازتاب آن 30 درصد است. این نسبت جذب و بازتاب موجب میشود دمای کرۀ زمین در حد مطلوب 15 + درجۀ سانت یگراد باشد. اما مطالعات و شواهد نشان میدهد که پس از انقلاب صنعتی، به دلیل انتشار بیش از حد گازهای گلخانه ای و مصرف سوختهای فسیلی، ذرات معلق در هوا و میزان آلودگی بیشتر شده و نسبت جذب به بازتاب تا 72 به 28 درصد رسیده است. این تغییر موجب گرم شدن کرۀ زمین شده و بر ادامۀ حیات انسان تأثیرات مخربی برجای گذاشته است. انتشار گازهای گلخان های با مصرف سوخ تهای فسیلی ارتباط مستقیم دارد. به این سبب، پیش بینی تمهیداتی برای کاهش مصرف سوختهای فسیلی و استفاده از انرژ یهای پایدار، ضرورتی اجتنا بناپذیر است. با توجه به این که بیش از 50 درصد از مصرف انرژی در شهرها و بیش از 45 درصد آن در بناهاست، تمهید هرگونه روشی برای کاهش و صرفه جویی و بهین هسازی این مقدار مصرف در شهرها و بناهاو درنهایت، کاهش تولید گازهای گلخانه ای، تأثیر بسیار زیادی در جلوگیری از روند تغییر اقلیم و گرمایش جهانی خواهد داشت.
مقاله کوتاه
مهرداد قیومی بیدهندی
دوره 18، 1-2 ، شهریور 1389
چکیده
آب، به ویژه در دیاری کم آب چون ایران زمین، جایگاهی مهم در تکوین و بقا و در صورت و حیات شهرها داشته است؛ اما در شناخت شأن آب در شهر ایرانی نمیتوان به همین محدودیت آب وهوایی بسنده کرد. آنچه جایگاه آب در شهر ایرانی را پدید آورده است مجموع های از عوامل است در دامنه ای از خیال و ذهنیت ایرانیان تا عوامل مادی و جغرافیایی. جایگاه آب در شهر ایرانی ...
بیشتر
آب، به ویژه در دیاری کم آب چون ایران زمین، جایگاهی مهم در تکوین و بقا و در صورت و حیات شهرها داشته است؛ اما در شناخت شأن آب در شهر ایرانی نمیتوان به همین محدودیت آب وهوایی بسنده کرد. آنچه جایگاه آب در شهر ایرانی را پدید آورده است مجموع های از عوامل است در دامنه ای از خیال و ذهنیت ایرانیان تا عوامل مادی و جغرافیایی. جایگاه آب در شهر ایرانی مجموعه ای است از ذهن و عین؛ و لازمۀ شناخت نسبت میان آب و شهر ایرانی شناخت این پدیده در همۀ مراتب است، از خیال تا واقعیت. برخی از ویژگیهای این مجموعه در مظاهر فرهنگ ایرانی به ظهور رسیده است. از جملۀ این مظاهر متون فارسی است. در این مقاله، مراتب گوناگون حضور آب در شهر و نسبت آن دو در متون مهم نثر فارسی سده های نخست اسلامی معرفی و بررسی میشود.
مقاله کوتاه
سیدامیر منصوری؛ مرضیه آزاد ارمکی
دوره 18، 1-2 ، شهریور 1389
چکیده
در این نوشتار از این لحاظ به بنا توجه شده که مورد استفادۀ مردم است و در ذهن آنان تفسیر میشود. در اینجا تأکید بر آن است که بر خلاف برخی پندار های معمول، معنای بنا سیال است. سیالیت معنایی بنا معلول تفاو ت گرو ههای اجتماعی مصر ف کنندگان و نیز دگرگونی کارکردهاست. در ادامه، انواع رمزگان بنا با استفاده از رویکردی نشان هشناختی بررسی میشود. همچنین ...
بیشتر
در این نوشتار از این لحاظ به بنا توجه شده که مورد استفادۀ مردم است و در ذهن آنان تفسیر میشود. در اینجا تأکید بر آن است که بر خلاف برخی پندار های معمول، معنای بنا سیال است. سیالیت معنایی بنا معلول تفاو ت گرو ههای اجتماعی مصر ف کنندگان و نیز دگرگونی کارکردهاست. در ادامه، انواع رمزگان بنا با استفاده از رویکردی نشان هشناختی بررسی میشود. همچنین اهمیت تفسیرهای مردم از بنا با رویکردی هرمنوتی یک تحلیل و بیان میشود که چگونه آثار معماری و اجزای آن زنده اند و در پیوند با زندگی ما معنا م ییابند. به تعبیری دیگر، معنای یک بنا پیاپی در مکالمه با زندگی هر روزه شکل م یگیرد. البته ظرفیت پذیرش معانی تازه در ساختما نهای مختلف یکسان نیست. از این رو، میتوان آثاری را ستود که به لحاظ کالبدی هر چه با ثبات تر و، به عکس، به لحاظ معنایی هر چه پویاترند؛ چرا که امکان خلق معانی فرهنگی بیشتری را فراهم میکنند و به مخاطب خلاق امکا نهای بیشتری میدهند.
مقاله کوتاه
حمیدرضا خوئی؛ محمدرضا گراوندپور
دوره 18، 1-2 ، شهریور 1389
چکیده
مطابق مدارک تاریخی «باغ تخت » را در اواخر قرن پنجم یا اوایل قرن ششم هجری، با نام «تخت قراچه » در شمال دشت «شیراز » و بر تپه ای در جنوب «باباکوهی » ساختند. این باغ در قرن نهم منبع الهام گورکانیان و معماران آنها بود. در زمان صفویان دریاچ های درپای آن وجود داشت. در اواخر عهد صفویان یا عهد زندیان، باغی و عمارتی در بالا و نهری بر دامنه و استخری ...
بیشتر
مطابق مدارک تاریخی «باغ تخت » را در اواخر قرن پنجم یا اوایل قرن ششم هجری، با نام «تخت قراچه » در شمال دشت «شیراز » و بر تپه ای در جنوب «باباکوهی » ساختند. این باغ در قرن نهم منبع الهام گورکانیان و معماران آنها بود. در زمان صفویان دریاچ های درپای آن وجود داشت. در اواخر عهد صفویان یا عهد زندیان، باغی و عمارتی در بالا و نهری بر دامنه و استخری در پایینِ باغ بود. درآغاز زمامداری قاجاریان، عمارت جدیدی به جای عمارت پیشین ساختند و باغ «تخت قاجار » نام گرفت. در میانۀ این دوره، شیب باغ کرت بندی شد و باغ شکل مفصل و پُرشکوهی یافت. از اواخر این دوره، رو به ویرانی رفت. در عهد پهلوی بخش هایی از آن بازسازی شد لیکن طرح باغ مخدوش شد. سرانجام باغ در قلمرو قرارگاه نظامی شهر قرارگرفت و تا کنون بخش اعظم آن ویران شده است مقالۀ پیش رو بر پایۀ پژوهش یاست به نیت رفع ابهام از گذشتۀ «باغ تخت » شیراز. از آنجا که باغ تخت در تصرف پایگاه نظامی است کاوش در آن میسر نیست و باید به اطلاعات مکتوب و مصور اکتفا کرد. بیشتر اطلاعات این مقاله هم از منابع مکتوب گرد آمد؛ منابعی که اخبار پراکنده ای از قرن پنجم تا کنون فراهم کرد. مدارک دیگر عکسهایی بود که وجوهی از سیمای باغ را از عهد ناصرالدین شاه تا کنون نشان میداد. یک نقاشی از قرن نهم، یک تصویر آب مرکب از اواخر دورۀ صفویان یا شاید عهد افشاریان، و یک طرح سیاه قلم از اواسط دورۀ قاجاریان دیگر اسناد تصویری بود. این اسناد علاوه بر آن که گوشه هایی از سیر تحول این باغ هزار ساله را روشن کرد، ابهامهایی هم پیش آورد. با این اخبار تاریخچۀ مختصر «باغ تخت » نوشته شد تا امکان تأمل در معماری آن فراهم شود.
مقاله کوتاه
سیما منصوری
دوره 18، 1-2 ، شهریور 1389
چکیده
با غهای ایرانی گاه با ساختار چهاربخشی شکل گرفته اند و رمزهایی از حکمت و عرفان ایرانی و اسلامی در خود نهفته دارند. در بازگفت این اندیشه کوشید هایم رمزهای با غهای چهارگانه بر پایۀ باور مقدس را بگشا ییم. درک این رمزها با آگاهی از دانش حکمت در حوزۀ دریافت هایی از معانی چهار گوهر بنیادین ماده )خاک، آب، باد و آتش( و صناعاتی است که از این چهار ...
بیشتر
با غهای ایرانی گاه با ساختار چهاربخشی شکل گرفته اند و رمزهایی از حکمت و عرفان ایرانی و اسلامی در خود نهفته دارند. در بازگفت این اندیشه کوشید هایم رمزهای با غهای چهارگانه بر پایۀ باور مقدس را بگشا ییم. درک این رمزها با آگاهی از دانش حکمت در حوزۀ دریافت هایی از معانی چهار گوهر بنیادین ماده )خاک، آب، باد و آتش( و صناعاتی است که از این چهار گوهر در باغ سازی ایرانی ۱پدید آمده و با جهان بینی مشارکت در اندیشۀ ایرانی پیوندهایی ژرف برقرار ساخته است و راز تقدس آن را میتوان در مانایی اش جست وجو کرد.از دریافتهای این بازنمود اندیشه میتوان چند مهم برشمرد: تشریک گوهر خاک با چهارباغ به زایش و رویش برکت و منزل گرفتن چهارباغ در مکان های مشخصی از باغ منجر میشود.تشریک گوهر آب با چهارنهر موجب یافتن سامانه و تعیِّن بخش قدر )اندازه( در آن و منزل گرفتن آب به شکل چشمه، نهر، حوض فواره و آب نما شده است. افزون بر این، تشریک گوهر باد با چهاردیوار به شکل گیری حصارها و دریاف تهای عمیق شهودی از عرفان ایرانی و اسلامی در حوزۀ باغ سازی ایرانی انجامیده که راه گشای کشف رمزهای نهفته در درون این پدیدۀمان است. در نهایت، تشریک گوهر آتش با چهارطاق یا کوشک در باغ، موجب پیدایش مکانی برای یافتن دریافت هایی از منازلگاههای چهارگانه )چهارفصل و تقسیمات چهارگانۀ روز( است. به هر روی، این گوهرها در درون انسان باهنبازی خود موجب پیدایش مزاجها و طبایع و اخلاط شده اند که تعادل روح وجسم وابسته به آنهاست. در باغ ایرانی نیز این گوهرهای چهارگانه «منزل » م یگیرند و به دست انسان ایرانی تقدیس میشوند. بدی نسان از مه مترین دلایل پیدایش ساحت لطیف و روحانی باغ ایرانی، حضور تعاد لبخش گوهرها و صناعات حاصل از گوهرهای چهارگانه است.
مقاله کوتاه
ناهید صادقی پى
دوره 18، 1-2 ، شهریور 1389
چکیده
معماری سنتی اصطلاحی است که در صحبتهای بسیاری ازمعماران، مقال هها و کتا بها، بحثهای مطرح شده در دانشکده های معماری، موضوعات مطرح شده در گفت وگوها و همایشهای مربوط به معماری و امثال آ نها به کار میرود و همۀ شنوندگان مفهوم آن را می فهمند و در پاسخ گوینده سؤال نمی کنند معماری سنتی چیست؟ اما در پر سوجو از افراد متفاوت، متوجه م یشویم هر کسی ...
بیشتر
معماری سنتی اصطلاحی است که در صحبتهای بسیاری ازمعماران، مقال هها و کتا بها، بحثهای مطرح شده در دانشکده های معماری، موضوعات مطرح شده در گفت وگوها و همایشهای مربوط به معماری و امثال آ نها به کار میرود و همۀ شنوندگان مفهوم آن را می فهمند و در پاسخ گوینده سؤال نمی کنند معماری سنتی چیست؟ اما در پر سوجو از افراد متفاوت، متوجه م یشویم هر کسی از ظن خود این اصطلاح را معنی میکند و برای آن مفهوم خاصی در نظر دارد. به این سبب، در این مقاله سعی داریم در این امر تأمل کنیم و به معنی روشن تری برای معماری سنتی دست یابیم.
