مطالعات زیادی تا کنون در مورد مسجد جامع اصفهان انجام گرفته، و هدف و محور اصلی این مطالعات یافتن قدیمی‌ترین عناصر معماری موجود در این مسجد، تاریخ‌یابی و تشخیص تحولات کالبدی در ادوار مختلف مسجد بوده است.هر کدام از مطالعات شیوه‌های پژوهش خاص خود را داشته است. آخرین فعالیت‌های پژوهشی متکی به شواهد عینی یافته‌شده در اجزا و عناصر معماری است که از طریق گمانه‌زنی و حفاری به دست آمده است. با آنکه سه دهه از فعالیت‌های شناخت مسجد جامع گذشته و چندین گزارش و مقاله دربارة آن نگاشته و منتشر شده، هنوز فرصت و مجالی برای نقد نتایج مطالعات آن پیش نیامده است.در این نوشتار به معرفی نشانه‌هایی از عناصر معماری موجود و نهفته در ایوان‌های مسجد جامع می‌پردازیم که از دید کارشناسان گروه‌های مطالعات مسجد جامع تاکنون پوشیده مانده است. نتیجة این مطالعه ارائة ته‌رنگی از نظام معماری در ایوان‌های چهارگانة مسجد جامع است که زمینة مطالعات خاص را جهت دستیابی به دوره‌شناسی دقیق‌تر تحولات ساختار فضایی اطراف صحن مسجد فراهم می‌کند و در روند فعالیت‌های پژوهشی آیندة مسجد نیز تأثیر خواهد داشت.
)
