چهارچوبی برای آشکار کردن تأثیر مؤلفه های شکل دهندۀ طرح مایه در کارگاه طراحی معماری (مورد پژوهی: کارگاه معماری 2، کارشناسی ارشد)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد

2 دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی

3 مربی دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد

چکیده

طبق برنامۀ مصوب کارشناسی ارشد ناپیوستۀ معماری، هدف محوری در «طرح معماری »2 که به جنبه های معنایی و ارزشی و تبلور آن در طرح نظر دارد، توجه به طرح مایه، توجه به حاصل ادغام عوامل مجزا و متنوع تأثیرگذار بر طراحی، در قالب کلیتی واحد، است. از سوی دیگر، پیچیدگی و تنوع این عوامل شرایطی را ایجاب می کند که پاسخگو یی هم زمان و ایجاد نوعی تعادل میان آ نها، گاه تا مرز ناممکن دشوار می شود. پس پیگیری پرسش کلیدی مقاله که «چگونه میتوان تأثیر مؤلفه های شکل دهندۀ طرح مایه را به صورت متمایز بررسی کرد؟ »، میتواند در روش شناسی طرح این درس موضوعیت اساسی داشته باشد. با وجود عوامل متعدد شکل دهندۀ طرح مایه، شاید بتوان آ نها را با مسامحه در سه مؤلفۀ عمده، یعنی طراح، مکان طرح، و موضوع طراحی دسته بندی کرد. به منظور آشکار کردن تأثیر این مؤلفه ها، در یک تجربۀ آموزشی، به عنوان مورد پژوهی، تمرینهایی متناسب با این مؤلفه ها در قالب اسکیس ( طراحی کوتاه مدت) برنامه ریزی و اجرا شد، که حاصل آن در جدولی ارائه میگردد. در این جدول، هر سطر تغییر و تحول کار دانشجو را در طی مسیر تمرینها نشان میدهد و هر ستون معرف نسبت و جایگاه هر مؤلفه در شکل گیری طرح مایه است. این تجربه ضمن اینکه بهانه ای برای نقد و بررسی طرح در مسیر تکوینی آن فراهم میکند، دانشجو را نسبت به مؤلفه های شکل دهندۀ طرح مایه مشرف می کند، تا به صورت آگاهانه در مسیر «خودتصحیحی» قرار گیرد. نتایج این پژوهش ضمن اینکه در آموزش طراحی معماری قابل استفاده است، دانشجویان را نسبت به سازوکارهای فرایند طراحی حساس می کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identifying Design Concept Components

نویسندگان [English]

  • Kazem Mandegari 1
  • Hamid Nadimi 2
  • Hossein Mahdavipoor 3
  • Sommayeh Davoodi 3
1 Assistant Professor, Faculty of Art and Architecture, Yazd University
2 Associate Professor, School of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University
3 Lecturer, Faculty of Art and Architecture, Yazd University
چکیده [English]

This paper attempts to find a methodology for an individual analysis of factors affecting the design concept. Such numerous factors could be broadly attributed to three main components: designer, design location, and design subject. To this end, a design project at the B Arch level was selected to demonstrate and test this analysis methodology. In a series of design exercises, the students treated these components. A table was then formed using the results of these exercises. Each row of the table thus demonstrates how a certain design concept has evolved through these exercises. The advantage of this method is that the students acquire a self-conscious understanding of the design process which enables them to ‘autocorrect’ both their design and their process.

  1. آنتونیادوس، آنتونی سی. بوطیقای معماری، آفرینش در معماری، ترجمۀ احمدرضا آی، تهران: سروش، ۱۳۸۱ .
  2. برنامه و سرفصل دروس دورۀ کارشناسی ارشد ناپیوستۀ معماری، مصوب 1385.
  3. لاوسون، برایان. طراحان چگونه میاندیشند؟ ابهام زدایی از فرایند طراحی، ترجمۀ حمید ندیمی، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، ۱۳۸۴ .
  4. لنگ، جان. آفرینش نظریۀ معماری: نقش علوم رفتاری در طراحی محیط، ترجمۀ علیرضا عین یفر، دانشگاه تهران، ۱۳۸۱ .
  5. ندیمی، حمید. « جستاری در فرایند طراحی»، در صفه، ش 29 )پاییز و زمستان ۱۳۷۸ (، ص ۹۴ - ۱۰۳ .
  6. Snyder, James C. and Anthony. J. Catanese. Introduction to Architecture, New York: Mc Graw-Hill, 1979.
  7. Meiss, P. V. Elements of Architecture (From form to place), Van Nostard Reinhold, 1990.