جایگاه انسان در تحول معنای فضای معماری در قرن نوزدهم و بیستم

نورمحمدی, سوسن

جایگاه انسان در تحول معنای فضای معماری در قرن نوزدهم و بیستم

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

سوسن نورمحمدی

فارغ التحصیل دکتری معماری دانشکدۀ معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.

چکیده

این مقاله در پی آن است که، به میزان تغییر جایگاه انسان درنظریه های معماری، که به ویژه در قرن نوزدهم و بیستم مطرح شده اند، بپردازد.از آنجاییکه، فضا در نظریه های معماری با تعبیرهای مختلف و گسترده ای همراه است، در این مقاله به تجزیه و تحلیل اندیشه های مهم ترین نمایندگان و متفکران در طی دو قرن ذکر شده پرداخته خواهد شد. بنا بر این در چهار بخش اصلی، نخست به تعریف فضای معماری از نقطه نظر معنای واژه و سابقۀ موضوعی آن اشاره خواهد شد؛ سپس مفهوم فضا با استناد به دیدگاه های فلسفی قرن نوزدهم آلمان و تأثیرپذیری از دو جریان اصلی، نظریۀ گاتفرید زِمپر و فلسفۀ کانت تحلیل میشود. در ادامه، تغییر مفهوم فضای معماری در اوایل قرن بیستم و در آخر، مفهوم فضا متأثر از روا نشناسی ادراک تحلیل خواهد شد. نتایج این مقاله گویای این است که مفهوم فضادر قرن نوزدهم، از محصورسازیِ مطلق به پیوستگی درون و بیرون و پس از آن با تأثیرپذیری از نظریۀ همدلی، به آگاهی یافتن از پیکرو در قرن بیستم به آگاهی از رابطۀ میان انسان و محیط تغییر یافته و سرانجام به مفهوم مکان وابسته شده است. در این سیر، انسان نیز به تدریج درنظریه های مرتبط به فضا حضور یافته است، اما همچنان نسبت به بسیاری از ابعاد وجودی انسان، به ویژه تأثیرگذاری آن بر معماری، بهای کمی داده شده است.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.1683870.1390.21.2.14.4

عنوان مقاله [English]

The Human Being in the Evolution of Spatial Meaning in the 19th and 20th Century Architecture

نویسنده [English]

Susan Noormohammadi

Faculty of Architecture, University of Tehran

چکیده [English]

This article surveys the evolution of concepts regarding the meaning of space in 19th and 20th Century. It first reviews the etymological development of the concept of space, in particular in view of the theories of Kant and Semper and later those of environmental psychologist. It is concluded that in 19th century, the meaning of space evolved from a material enclosure to a continuum linking inside to outside. The Empathy Theory explained space as the extension of the body. In the 20th century, space defined the relationship of human beings to their environment and was linked to the concept of place. The evolution of space notion was in line with consideration of the role of human beings. Although the interaction of human beings and architecture is not given due consideration.

مراجع

آرنهایم، رودُلف. پویه شناسی صور معماری، ترجمۀ مهرداد قیومی بیدهندی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها )سمت(، فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران، 1382 .
حجت، مهدی. «فضا »، در رواق، ) ۱۳۷۷ (، ص . 11-17
کالینز، پیتر. تاریخ تئوری معماری: دگرگونی آرمانها در معماری مدرن، ترجمۀ حسین حسن پور، تهران: نشر قطره، 1375 .
Forty, Adrian. Words and Buildings: A Vocabulary of Modern Architecture, London: Thames & Hudson Ltd, first published, 2000.
Giedion, Sigfried. The Eternal Present. The Beginnings of Architecture: A Contribution on Constancy and Change, London: Oxford University Press, 1964.
________ . Architecture and the Phenomena of Transition: The Three Conceptions in Architecture, Harvard University Press, 1971.
Heidegger, Martin. Poetry, Language, Thought, translations and introduction by: Albert Hofstader, New York: Harper & Row Publishers, 1971.
Joedicke, Jürgen. Space and Form in Achitecture: A Circumspect Approach to the Past, Stuttgart: Karl Krämer, 1985.
Kwinter, Sanford. “La Città Nouva: Modernity and Continuity”, in Hays, K. Michael (ed.), Architecture theory scince 1968, New York: The MIT Press, 1984, pp: 586- 612.
Moholy_ Nagy, Laszlo. The New Vision and Abstract of an Artist, Fourth revised Edition, New York: George Wittenborn, 1947.
Norberg-Schulz, Christian. Existence, Space and Architecture, London: Studio Vista, 1971
________ . Genius Loci: Towards a Phenomenology of Architecture, London: Academy Editions, 1980.
Rykwert, Joeseph. On Adam’s House in Paradise: The idea of primitive hut in architectural history, second edition, New York: The MIT Press, 1981.
Tschumi, Bernard. Questions of Space: lectures on Architecture, London: Bernard Tschumi and the Achitectural Association, 1990. Vitruvius. The Ten Books on Architecture, translated by Morris Hicky Morgan, New York: Dover Publications, 1960.
Worringer, Wilhelm. Absraction and Empathy: A Contribution to Psychology of Style, translated from the German by Michael Bullock, Chicago: Elephant Paperbacks, 1997.
Zucker, Paul. “The Paradox of Architectural Theories at the Beginning of the ‘Modern Movement’”,in The Journal of the Society of Architectural Historians, Vol. 10, No. 3. (Oct., 1958), pp. 8- 14, quoted in: http://www.jstor.org in: Wed Jul 25 11:13:55 2007.