معمار در آیینۀ اسما

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه بین المللی امام خمینی

چکیده

همۀ موجودات عالم آ یینۀ جمیع اسما و صفات الهی هستند و هر موجودی ظهور یک اسم و اسم همان معنا است. انسان معمار (جانشین الهی) دارندۀ صفت خلاقیت، فاعلیت و ولایت، طراح و سامان دهندۀ فضای حیات برای تعالی و تکامل انسان ها است، معمار (فاعل) با اسمای تقابلی جمالی و جلالی زیبا یی و عظمت‌ لطف و قهر، طرح خود را به منصۀ ظهور می رساند که، هر دو صفت جمالی و جلالی تحت ولایت الهی و تعامل معمار با هستی بروز و تجلی پیدا میکند. هر نقش و خیالی که مرا در نظر آید حُسنی و جمالی و جلالی بنماید 2 معمار مختار در فرایند طراحی با سه ابزار روحی، فکری، و حسی در اختیار خود و تحت افاضۀ خالق که فیضش به طور مطلق در همۀ مخلوقات جریان دارد و در تعامل با محیط، طرح خود را ابداع و خلق میکند. جهان را سر بسر آ یینه ای دان                        به هر یک ذره ای صد مهر تابانچو آیات است روشن گشته از ذات         نگردد ذات او روشن ز آیات

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Architect of Archetypal Names

نویسنده [English]

  • Hassan Zolfaqarzadeh
Assistant Professor, Faculty of Architecture and Urban Planning, Imam Khomeini International University
چکیده [English]

All cosmic creatures mirror the divine omnipotence, while each is the manifestation of an archetypal name representing a particular meaning. In his capacity as the divine successor, the human being or architect possesses the necessary creative capability to design and manage the living environment to assist the evolution of man. His designs are realized through two complementary features of beauty and power. Both these features are expressed through the interaction of the architect with the divine cosmic existence. As an autonomous agent, the architect employs three instruments of spirit, mind and sense to create his design.

مراجع

  1. ابراهیمی دینانی، غلامحسین.« تجلی ماوراء الطبیعه در هنر »، در هنر و ماوراء الطبیعه )مقالات همایش(، تدوین سیدعباس نبوی، تهران، معارف، 1381.
  2. -------------------. شعاع و شهود در فلاسفۀ اسلامی، تهران، انتشارات حکمت، 1364.
  3. -------------------. اسماء و صفات حق تبارک و تعالی، تهران، انتشارات اهل قلم، 1375.
  4. ابن سینا، بوعلی.« رساله عشق » ، در رسائل ابن سینا، ترجمۀ ضیاءالدین دری، تهران، کتابخانۀ مرکزی، ۱۳۱۸ .
  5. ابن عربی، محی الدین، فصوص الحکم، تهران، انتشارات الزهرا، 1370 .
  6. ابوالقاسمی، لطیف. «معماری ایرانی »، در آبادی، ش ۱۹ )زمستان 1374 (، ص ۸ ۱۲ .
  7. ادیب زاده، بهمن، «اسماء و آموزش معماری )بنیا نگذاری معنا در آموزش معماری(» ، در کتاب مجموعه مقالات دومین همایش آموزش معماری، به کوشش سیدامیرسعید محمودی، تهران، نشر نگاه امروز، 1384 .
  8. اعوانی، غلامرضا، « یگانگی عمل و نظر معماری»، در آبادی، ش ۱۹(زمستان 1374 (، ص ۴۷ ۴۸ .
  9. افلاطون، مجموعه آثار، ج ۱ و ۲، ترجمۀ محمدحسن لطفی، تهران، خوارزمی، 1337 .
  10. بسیج، احمدرضا، فلسفۀ هنر، شهرکرد، انتشارات مرید، 1378 .
  11. بورکهارت، تیتوس، « ارزش های جاویدان در هنر اسلامی» ،ترجمۀ سیدحسین نصر، در مجموعه مقالات جاودانگی هنر، تهران، انتشارات برگ، 1370.
  12. جعفری، محمدتقی، عقل در مثنوی، گردآوری محمدرضا جوادی، تهران، یاران علوی، 1374 .
  13. حائری یزدی، مهدی، کاو شهای عقل عملی )فلسفۀ اخلاق (، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1361 .
  14. حائری، محمدرضا، »معماری ایرانی «، در آبادی، ش ۱۹ )زمستان 1374 (، ص ۳۴ ۴۰ .
  15. حسن زاده آملی، حسن. ممد الهمم در شرح فصوص الحکم، تهران، وزارت فرهنگ ارشاد اسلامی، 1378 .
  16. --------------. یازده رسالۀ فارسی، تهران، انتشارات مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1363 .
  17. خامنه ای، سیدعلی. «رسالت هنر و هنرمندان»، سخنرانی مقام معظم رهبری، درج شده در ابتدای کتاب هنر و ماوراء الطبیعه، تهران، دفتر نشر معارف، 1381
  18. -------------. رسانه ها )روزنامه ها( 6 شهریور 1385 .
  19. خمینی، رو ح الله. تفسیر سورۀ حمد، قم، انتشارات اسلامی، بی تا.
  20. -----------. مصباح الهدایه الی الخلاقه و الولایه، ترجمۀ سید احمد فهری، تهران، آزادی، 1360 .
  21. ذوالفقارزاده، حسن، »درآمدی بر مبنای الگوی تعامل« ، در صفّه، ش ۴۲ (بهار و تابستان138۵ (، ص ۵۰ - ۶۳ .
  22. رازجویان، محمود، « سمبول از گوشۀ عینک یونگ »، در صفّه، ش 2۸ )بهار و تابستان 1378 (، ص ۴۰ - ۴۷ .
  23. زحمتکش، حسین، «انگار ه های عشق »، نشریه اندیشه، فروردین 1384 .
  24. سبحانی، جعفر، خدا و صفات جمال و جلال، قم، انتشارات توحید، 1359 .
  25. شبستری، شیخ محمود، منظومۀ گلشن راز، تهران، فرهنگسرا، 1368 .
  26. شووان، فریدهوف، «اصول و معیارهای هنر جهانی »، ترجمۀ سیدحسین نصر، در کتاب مجموعه مقالات مبانی هنر معنوی، تهران، دفتر مطالعات دینی هنر، 1372 .
  27. شیخ زین الدین، حسین، «نگاهی به معماری امروز ایران و جهان»، در آبادی، ش ۴ )بهار 1371 (.
  28. طباطبایی، سید محمدحسین، اصول فلسفه و روش رئالیسم، پاورقی شهید مطهری، ج ۱- ۳، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ب یتا.
  29. فارابی، ابونصر محمد، سیاست مدینه، ترجمۀ سیدجعفر سجادی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1371 .
  30. فروزانفر، بدیع الزمان، احادیث قصص مثنوی، تهران، امیر کبیر، 1376 .
  31. قبادیان، وحید، مبانی و مفاهیم در معماری معاصر غرب، تهران، پژوهش های فرهنگی، 1382 .
  32. قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، ترجمۀ مهدی الهی قمشه ای، تهران، انتشارات اسوه، 1381 .
  33. کاپلستون، فردریک چارلز، تاریخ فلسفه، ج ۱، ترجمۀ جلا لالدین مجتبوی، تهران، انتشارات سروش، 1370 .
  34. کربن، هانری، «تأویل قرآن و حکمت معنوی اسلام »، ترجمۀ رضا داوری، در کتاب مجموعه مقالات مبانی هنر معنوی، تهران، دفتر مطالعات دینی، 1372.
  35. گروه تحقیقات مبنایی، فلسفه مبنائی اصول نظام ولایت، قم، دفتر فرهنگستان علوم اسلامی، 1371 .
  36. لاهیجی، شمس الدین محمد بن یحیی، مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز، مقدمه تصحیح و تعلیقات محمدرضا بزرگی خالقی و عفت کرباسی، تهران، زوار، 1371 .
  37. مطهری، مرتضی، آشنایی با علوم اسلامی )منطق و فلسفه(، قم، انتشارات اسلامی، بی تا.
  38. -----------. انسان کامل، قم، انتشارات اسلامی، 1362 .
  39. -----------. اهتزاز روح، مباحثی در زمینۀ زیباشناسی و هنر، گردآوری علی تاجدینی، تهران، سازمان تبلیغات حوزۀ هنری، 1369 .
  40. -----------.درس های الهیات شفا، ج ۳، تهران، حکمت، 1376 .
  41. -----------.شناخت، تهران، انتشارات شریعت، 1361 .
  42. -----------.فلسفۀ اخلاق، تهران، بنیاد 15 خرداد، 1362 .
  43. -----------.مقدمه ای بر جه ن بینی توحیدی، قم، صدرا، بی تا.
  44. معماریان، غلامحسین، سیری در مبانی نظری معماری، تهران، سروش دانش، 1384 .
  45. ملاصدرای شیرازی، الشواهد الربوبیه، ترجمۀ محمدجواد مصلح، تهران، سروش، 1375 .
  46. مولوی، جلال الدین، مثنوی معنوی، تهران، امیرکبیر، 1360 .
  47. میرباقری، سیدمحمدمهدی، رابطۀ دین و حکومت، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزش یک شیراز، 1379 .
  48. میرمیران، سیدهادی، «معماری ایرانی »، در آبادی، ش ۱۹ )زمستان ۱۳۷۴ (، ص ۲۸ - ۳۰ .
  49. نجومی، سیدمرتضی. « لطافت هنر »، در نامه فرهنگستان علوم )ویژه هنر(، ش 15-14 )پاییز و زمستان 1378 (، ص ۹- ۱۸ .
  50. ندیمی، هادی، « بهاء حقیقت»، در صفّه، ش ۳۳ )پائیز و زمستان 1380 (، ص ۴۶ - ۵۷ .
  51. ---------. «حقیقت نقش »، در نامه فرهنگستان علوم )ویژه هنر(، ش 14 -15(پا ییز و زمستان1378 (، ص ۱۹ - ۳۴ .
  52. نصر، سیدحسین و البر لیمن، تاریخ فلسفۀ اسلام، ج ۱، تهران، حکمت، 1381.
  53. نصر، سیدحسین، « سنت اسلامی در معماری اسلامی »، ترجمۀ سیدمحمد آوینی، در مجموعه مقالات جاودانگی هنر، تهران، انتشارات برگ، 1370 .
  54. -----------. نیاز به علم مقدس، ترجمۀ حسن میانداری، قم، طه، 1379 .
  55. -----------. « هنر قدسی در فرهنگ ایران » ، ترجمۀ سیدمحمد آوینی، در مجموعه مقالات جاودانگی هنر، تهران، انتشارات برگ، 1370 .
  56. -----------. علم و تمدن در اسلام، ترجمۀ احمد آرام، تهران، خوارزمی، 1359 .
  57. -----------. هنر و معنویت اسلامی، ترجمۀ رحیم قاسمیان، تهران، دفتر مطالعات دینی هنر، 1375 .
  58. نظا می گنجوی ، ا لیاس بن یوسف ، مخز ن الاسرار، با مقدمه حسین الهی قمشه ا ی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۷۰ .
  59. همائی، جلال الدین، مولوی نامه، بخش اول، تهران، آگاه، 1362 .

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 16 آبان 1396
  • تاریخ بازنگری: 19 بهمن 1399
  • تاریخ پذیرش: 11 دی 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار