تعیین و به کارگیری معیارهای مکان یابی ساختمان های بلند در کلان شهرها؛ نمونۀ موردی شیراز

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکدۀ شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد دانشکده شهرسازی پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران

چکیده

به دنبال روند رشد فزایندۀ جمعیت کلان شهرها در ده ههای اخیرو برای حل مسئلۀ کمبود مسکن، ساختما نهای بلند مسکونی دردستور کار برنامه ریزان و سیاست گذاران قرار گرفته است. به منظور ارتقای تأثیرات بلندمدت این ساختما نها بر سیما و عملکرد شهرها و جلوگیری از اثرات منفی آنها بر عملکرد و کیفیت زندگی شهری،معیارهای مکانیابی این بناها میتواند چالشی جدی ازدیدگاه شهرسازی باشد. هدف این تحقیق، تحلیل و معرفی معیارهای مؤثر برمکان یابی ساختما نهای بلند در کلا نشهرها و پیشنهاد روشی برای به کار گیری این معیارها است. طیف گسترده ای از ابعاد اقتصادی،اجتماعی، فرهنگی، کالبدی، و زیست محیطی م یتواند در این امرمؤثر باشدو تجزیه و تحلیل شود. در این پژوهش، پس از بررسی ادبیات شهرسازی موجود، معیارها و شاخص های مؤثر بر مکان یابی ساختما نهای بلند تعیین می شوند. با توجه به وزن اختصاص یافته به هر شاخص و مقدار کمی آن در مناطق هشت گانۀ شیراز دریک مرحله، مناسب ترین منطقه برای احداث ساختمان بلند معرفی میشوند. در مرحلۀ دوم، پلاک های مناسب برای احداث این ساختما نها با توجه به شاخصهای محدود کننده مشخص شده است. نتایج به دست آمده نشان میدهد که از بین معیارهای مؤثر بر مکان یابی ساختما نهای بلند، تأثیر قیمت زمین از سایر شاخص ها بیشتر است. پس از قیمت زمین، شیب زمین، بیشترین اهمیت را برای انتخاب مکان بهینه در احداث ساختما نهای بلند دارد. در بین مناطق هشت گانۀ شیراز، منطقۀ یک و سپس منطقۀ شش شهرداری، بیشترین پتانسیل را برای احداث ساختما نهای بلند دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Criteria for Locating High-Rise Buildings in Metropolises: the Case of Shiraz

نویسندگان [English]

  • Mohammad Mahdi Azizi 1
  • Elham Fallah 2
1 Associate Professor, School of Urban Planning, Faculty of Fine Arts, Tehran University
2 -
چکیده [English]

Construction of high-rise buildings has recently become a popular housing policy. Nevertheless, choosing an appropriate location for these buildings is of utmost importance due to their adverse impacts on urban quality of life. This research aims at defining apposite criteria and a methodology for locating high-rise buildings. The main dimensions of such criteria include socioeconomic, cultural, physical and environmental dimensions and yield quantitative indicators. By weighted rating of these indicators in Shiraz City, optimal locations for building high-rises are determined. In the second phase, suitable plots are determined using constraint indicators. It is also shown that land prices are the most influential indicator. Slope of the plot is the second important indicator in determining an optimal plot. Finally, the analysis demonstrates that among the eight districts in Shiraz City, district 1 and 6 have the highest potential for building high-rises, respectively.

  1. کتا بنامه
  2. بمانیان، محمدرضا. بررسی عوامل مؤثر بر شکل گیری ساختمان های بلند در ایران، رسالۀ دکترای معماری، دانشکدۀ هنرهای زیبای دانشگاه تهران۱۳۷۷ .
  3. بهرامی، مریم. «آسیب شناسی روانی زندگی در ساختما نهای بلند »، در مجموعه مقالات دومین همایش بین المللی ساختمان های بلند، چاپ پاستور، ۱۳۸۰ .
  4. حسینعلیپور، سید مجتبی و بهروز زنگنه». شناخت، بررسی، و دسته بندی مشکلات مرتفع سازی در تهران« ، در مجموعه مقالات دومین همایش بین المللی ساختمان های بلند، تهران:چاپ پاستور، ۱۳۸۰ .
  5. رفیعیان، مجتبی و کیمیا حدادیان». آسیب شناسی انبوه سازی مسکن (تحلیلی بر الگوی فضایی بلندمرتبه سازی در مناطق شهر تهران« (، مرکز مطالعات و تحقیقات شهر سازی و معماری ایران، مجلۀ آبادی، ش 55 )۱۳۸۶ (.
  6. زبردست، اسفندیار. جزوۀ کلاسی آمار در شهرسازی، دانشکدۀ شهرسازی دانشگاه تهران، ۱۳۸۵ .
  7. --------------. جزوۀ کلاسی روش های برنامه ریزی شهری2، دانشکدۀ شهرسازی دانشگاه تهران، ۱۳۸۶ .
  8. زریوری، محمدرضا». با کنار گذاشتن شهرسازی نمی توان شهری امروزی ساخت«، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران، مجله آبادی، ش 18، ) ۱۳۷۴ (.
  9. سید صدر، ابوالقاسم. بلندمرتبه سازی در ساختمان های مدرن، تهران: آثار اندیشه، ۱۳۸۵ .
  10. شولر، ولف گانگ. سازه های ساختمان بلند، ترجمۀ حجت الله عادلی، تهران: انتشارات نگارنده، ۱۳۵۸ .
  11. شیعه، اسماعیل». ساختمان های بلند مسکونی و مقررات کاربری زمین شهری«، در مجموعه مقالات دومین همایش بین المللی ساختمان های بلند، تهران: چاپ پاستور، ۱۳۸۰ .
  12. --------------. کارگاه برنامه ریزی شهری، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران، ۱۳۸۶ .
  13. صدوقیان زاده، مینوش. بلندمرتبه سازی و فضای شهری، پایان نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ شهرسازی؛ دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، ۱۳۷۴ .
  14. طالبی، ژاله». اثرات باد بر تهویۀ طبیعی در برج ها «، در مجموعه مقالات دومین همایش ساختمان های بلند، دانشگاه علم و صنعت ایران، ۱۳۸۰ .
  15. طاهری بهبهانی، علی اصغر و محسن رهنما». سازه های متعارف سازه های بلند«، مجلۀ آبادی، ش 18 ) ۱۳۷۴ (.
  16. عزیزی، محمدمهدی ». تراکم در طرح های شهری«، مجلۀ هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ش ۲ ) ۱۳۷۶ (.
  17. فلاح، الهام. تعیین و به کارگیری معیارهای مکان یابی ساختما نهای بلند در کلان شهرها: نمونۀ موردی شیراز، پایان نامۀ کارشناسی ارشد شهرسازی؛ دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، ۱۳۸۷ .
  18. متوسلی ، سیدمهدی. ا رزیابی سیاست های بلندمرتبه سازی مسکونی در بافت های جدید شهر مشهد )تحلیل کالبدی و فضایی(، پایان نامۀ کارشناسی ارشد رشتۀ برنامه ریزی شهری، دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران،1387 .
  19. مرکز مطالعات و تحقیقات شهر سازی و معماری ایران. مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری، تهران: انتشارات پیام سیما، ۱۳۸۲ .
  20. مهندسین مشاور پارت. منطقه بندی و تعیین محدوده های دارای پتانسیل بلندمرتبه سازی در مشهد، شهرداری مشهد، ۱۳۸۲ .
  21. مهندسین مشاور زیستا. ساختمان های بلند تهران، ضوابط و مکان یابی، انتشارات شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری )شهرداری تهران(،1379 .
  22. مهندسین مشاور شهر و خانه. طرح راهبردی ساختاری شیراز )طرح بازنگری طرح تفصیلی شیراز(، ۱۳۸۵ .
  23. مهندسین مشاور نقش جهان پارس. طرح جامع شیراز، ۱۳۷۱ .
  24. -----------------------. طرح تفصیلی شیراز، ۱۳۷۴ .
  25. میرحیدر، محسن و ایرج کلانتری». ساختما نهای بلند، بعضی معیارهای پایه« ، مجلۀ آبادی، ش 18 ) ۱۳۷۴ (.
  26. وحیدی، منوچهر».تأثیر افزایش ارتفاع در هزینۀ احداث بنا و کاربری زمین های شهری « ، مجله آبادی، ش 7 ) ۱۳۷۱ (.
  27. هدایت نژاد، محمود». بهداشت روانی فرهنگ آپارتمان نشینی«، در مجموعه مقالات دومین سمینار سیاست های توسعۀ مسکن در ایران، تهران: انتشارات سازمان ملی زمین و مسکن، ۱۳۷۴ .__