سنجش کیفیت محیط مسکونی در برنامه مسکن مهر براساس نشانگرهای کیفیت زندگی (مورد پژوهش: مسکن مهر شهر جدید پردیس)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد برنامه ریزى شهرى، دانشگاه شهید بهشتى

2 استادیار دانشکدة معمارى و شهرسازى، دانشگاه شهید بهشتى

چکیده

مسکن مهر آخرین برنامه تامین مسکن کشور است که پس از گذشت چند سال از اجرای آن، ضرورت بررسی نتایج حاصله از این تجربه به لحاظ میزان موفقیت آن در ایجاد کیفیت ­زندگی در ساکنانش احساس می­شود. ارزیابی کیفیت ­زندگی، ارزیابی جمع گسترده­ای از مولفه­های اجتماعی، کالبدی، اقتصادی و زیست­محیطی را در برمی­گیرد که در مجموع کیفیت محیط موردنظر را در پاسخگویی نیازهای بهره‌برداران بازگو می­کند. این مقاله دارای دو هدف مورد نظر است: هدف اول تعریف و تعیین نشانگرهای مفهوم کیفیت زندگی در محیط‌های مسکونی و به دنبال آن طراحی و معرفی مدل تجربی برای سنجش ابعاد مختلف آن و هدف دوم، کاربست مدل تجربی در سنجش کیفیت زندگی در مسکن مهر مورد پژوهش. به این منظور، نخست نشانگرهای عینی کیفیت­زندگی محدوه مورد پژوهش با اصول و استانداردهای شهرسازی سنجش شد که مشکلاتی از قبیل نبود فعالیت­های مرتبط با رفاه­عمومی، گذران فراغت، امور  خدماتی، تراکم جمعیتی بالا، دسترسی نازل به کاربری­های روزانه نظیر کودکستان، تجاری روزانه و فضای سبز تجهیز شده استخراج گردید. سپس ارزیابی نشانگرهای ذهنی صورت پذیرفت که نتایج حاصله از مجموع نشانگرهای محاسباتی ذهنی بیانگر رضایتمندی متوسط ساکنین مسکن مهر شهر جدید پردیس(5>05/3 > 1) از محیط مسکونی­شان است. از بین نشانگرهای محاسباتی، پاسخدهندگان، از تسهیلات و ویژگی­های کالبدی واحد مسکونی، امنیت و بهداشت محیط محله مسکونی اظهار نارضایتی کردند. همچنین نشانگرهای بهداشت محیط، امنیت و دسترسی به خدمات در مقیاس محله مسکونی بالاترین و اقتصاد واحد مسکونی کمترین میزان اهمیت را از دیدگاه ساکنان داشتند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Quality Assessment of Residential Environment with Quality of Life Indicators The Case of Mehr Housing Complex in Pardis New Town

نویسندگان [English]

  • Reza Rezaei Khaboushan 1
  • Marjan Nematimehr 2
1 Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University
2 Assistant Professor, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

Mehr Housing Scheme was initiated in 2008 to provide public land and heavily subsidized financing for boosting housing construction throughout the country. The Government vigorously pursued this policy between 2010~2012, striving to build some 2.18 million low-cost dwellings. The quality of life in housing provided under this scheme is currently a major question. To answer this question, this paper first develops a set of indicators for assessing the quality of life in residential Environments. The indicators selected are in line with urban planning standards and include public amenities, recreational services, population density, and access to other services such as kindergarten, daily markets, and green space. Subjective indicators are also employed to assess the overall satisfaction level of the inhabitants. By applying this practical model composed of these indicators to Mehr Housing projects, it is concluded that the residents were mostly dissatisfied with the physical services of their dwellings, as well as the security and health issues of their environment. These indicators were found to be of the highest importance for residents, while the economic dimension was the least important aspect.

مراجع

  1. حبیبی ، سیدمحسن و صدیقه مسائلی . "سرانه کاربری های شهری." : مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، 1378.
  2. رضوانی، محمدرضا، حسین منصوریان، 1387، "سنجش کیفیت زندگی: بررسی مفاهیم، شاخص‌ها، مدل‌ها و ارائه مدل پیشنهادی برای نواحی روستایی"، فصلنامه روستا و توسعه، سال یازدهم، شماره 3.
  3. Blomquist, G. C., Berger, M. C., & Hoehn, J. P. (1988). New estimates of quality of life in urban areas. The American Economic Review, 78(1), 89–107.
  4. Boyer, R., & Savageau, D. (1989). Places rated almanac. New York: Prentice-Hall.
  5. Byock, I.R, Merriam, P.M, (1998), “Measuring quality of life for patients with terminal illness: the Missoula–VITAS® quality of life index”, Palliat Med June 1998 vol. 12 no. 4231-244.
  6. Connerly, C., Marans, R.W., 1985. Comparing global measures of perceived neighborhood quality. Soc. Indicate. Res., 29–47.
  7. Connerly, C., Marans, R.W., 1988. Neighborhood quality: a description and analysis of indicators. In: Huttman, E., van Vliet, W. (Eds.), The US Handbook on Housing and the Built Environment. Greenwood Press, Westwood, CO.
  8. Couper, M., Clemens, J., Powers, K., 2002. Detroit Area Study: Celebrating 50 Years. Department of Sociology, the University of Michigan, Ann Arbor, MI.
  9. Diener, E., & Suh, E. (1997). Measuring quality of life: Economic, social, and subjective indicators. Social Indicators Research, 40, 189–216.
  10. Ferrans, C. & Powers, M. (1985). Quality of Life Index: Development and psychometric properties. Advances in Nursing Science, 8, 15-24.
  11. Jones, Adrian. (2002), "Comparing Quality Of Life Research -International Lessons", University of Birmingham.
  12. Kahneman, D., Deiner, D., Schwarz, N. (Eds.), 1999. Well-Being: The Foundations of Hedonic Psychology. Russell Sage Foundation, New York.
  13. Lee, T., Marans, R.W., 1980. Objective and subjective indicators: scale discordance on interrelationships. Soc. Indicat. Res. 6, 47–64.
  14. Marans W., 2003. Understanding environmental quality through quality of life studies: the 2001 DAS and its use of subjective and objective indicators, Landscape and Urban Planning 65 (2003) 73–83
  15. Marans, R.W, Stimson, S.J. (2011). Investigating quality of urban life, Social Indicators research series, Volume 45, Genral editor: ALEX C. MICHALOS.
  16. Marans, R.W., Couper, M., 2000. Measuring the quality of community life: a program of longitudinal and comparative international research. In: Proceedings of the Second International Conference on the Quality of Life in Cities, vol. 2. School of Real Estate and Building, National University of Singapore, pp. 386–400.
  17. Marans, R.W., Rodgers, W., 1975. Toward an understanding of community satisfaction. In: Hawley, A., Rock, V. (Eds.), Metropolitan America in Contemporary Perspective. Halsted Press, New York.
  18. Myers, D., 1988. Building knowledge about quality of life for urban planning. J. Am. Plann. Inst. 54 (3), 347–358.
  19. Pacione, Michael, (2003), "Urban environmental quality and human well- being: A social geographic perspective", Landscape and Urban Planning, No.25.
  20. Peterson, G.L. (Eds.), Benefits of Leisure. Venture Publishing, State College, PA.
  21. Philips, D. (2006), "Quality of Life: Concept, Policy and Practice", Routledge: Abingdon.
  22. Santos, L. D., & Martins, I. (2007). Monitoring urban quality of life: The Porto experience. Social Indicators Research, 80(2), 411–425.
  23. Stover, M.E, Leven, Ch.L, (1992), “Methodological Issues in the Determination of the Quality of Life in Urban Areas”, Urban Stud June 1992 vol. 29 no. 5737-754.
  24. Sufian, A.J. M. (1993), "A multivariate analysis of the determinants of urban quality of life in the world's largest metropolitan areas". Urban study. 29.
  25. Ulegin Burc, (2001), "A multidimensional approach to urban quality of life: The case of Istanbul", European Journal of operational Research.
  26. UNDP. (2010), "Human Development Report: 40-year Trends Analysis Shows Poor Countries Making Faster Development Gains".
  27. Van Poll, R., (1997). “The Perceived Quality of the Urban Residential Environment: A Multi-attribute Evaluation”.
  28. Veen Hoven, Rut (2007), "Quality of Life Research in 21st Century". Sociology: A Reference Hand book, Brynt, C.D & Peck, D.L, Volume 2, chapter 7.
  29. WHO QOL Group, (1993), "Measuring Quality of Life: The Development of the world Health Organization Quality of life", World Health Organization.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 23 تیر 1395
  • تاریخ بازنگری: 12 بهمن 1399
  • تاریخ پذیرش: 11 دی 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار