از آنجا که معماری و شهر سازی گذشته ایران به شدت با کمبود سوابق مکتوب رو به رو است لذا بازخوانی مجدد وقفنامه ها به عنوان مراجعی ارزشمند در این باب به منظور دست یابی به سیمای ابنیه محلات و شهر ها و نیز چگونگی طراحی و اجرا مدیریت و ساماندهی تأمین منابع مالی و تعمیر و نگهداری بسیارحایز اهمیت است. این نوشتار با چنین هدفی به مجموعه مرکز محله علیقلی آقا، یکی از مراکز محله بزرگ بید اباد در اصفهان می پردازد.هسته اولیه این مرکز محله توسط علیقلی آقا برادر خسرو آقا یکی از خواجگان و محارم دربار شاه سلیمان و سلطان حسین صفوی، با ساخت و اتمام مسجد، حام و بخشی از بازارچه شکل میگیرد و اگرچه در گذار زمان دستخوش تغییر و تحولاتی می شود اما خوشبختانه هسته اولیه هم چنان از حدود 1125 ه.ق تا امروز بر جای و استوار است. بخش نخست نوشتار حاضر با بازخوانی وقفنامه به معرفی و نیز تحلیل آن از دیدگاه نحوه تأمین درآمد و مصارف آن سازماندهی نیروی انسانی و تعمیرات و نگهداری موقوفه میپردازد.محور اصلی بخش دوم این نوشتار بررسی اجمالی کالبد مرکز محله در سه قسمت است که در قسمت اول تحت عنوان "کالبد دیروز" براساس متن و حاشیه وقفنامه در قسمت دوم با عنوان "از دیروز تا امروز" براساس بعضی منابع مکتوب و بیشتر منابع شفاهی و نهایتا در قسمت سوم با عنوان "کالبد امروز" بر پایه وضعیت موجود به بررسی اجمالی سیمای این مرکز محله تاریخی در گذر زمان میپردازد.
)
