بومی‌سازی ضریب تصرف مورد استفاده در طراحی راه‌های خروج از ساختمان در زمان حریق تصرف مورد بررسی: سالن انتظار سینماها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد معماری و انرژی، دانشکدة معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشیار دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی

3 دانشیار مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی

چکیده

پژوهش پیش رو با هدف تعیین ضرایب تصرف (متر مربع به ازای هر نفر) سالن‌ انتظار سینماها، متناسب با شرایط ایران، انجام شده است. ضرایب تصرف تعیین‌شده در مبحث سوم مقررات ملّی ایران (حفاظت ساختمان‌ها در مقابل حریق) دارای تطابق نسبی با منابع و دارای تطابق نسبی با منابع و استانداردهای بین‌المللی همچون کد بین‌المللی ساختمان هستند. ازآنجاکه این ضرایب در شرایط اجتماعی، فرهنگی، و زیستی متفاوت از شرایط کشور ما محاسبه شده‌اند، بعضاً ممکن است دقت کافی را برای استفاده در ساختمان‌‌های ایران نداشته باشند. در این پژوهش ضریب تصرف برای سالن‌های انتظار سینماها، متناسب با شرایط فرهنگی و اجتماعی ایران، باز محاسبه و تدقیق شده است. به‌منظور پیاده‌‌سازی ایدة طـرح‌شده، از دو روش برای گردآوری داده‌‌ها استفاده شده است: مطالعات کتابخانه‌‌ای و بررسی‌‌های میدانی. برای تدقیق ضرایب، مساحت سالن انتظار و حداکثر تعداد متصرفین از طریق اندازه‌‌گیری و مصاحبه با مدیران سینماها مشخص و ثبت شد. سپس از روش میانگین‌‌گیری برای محاسبة این ضریب استفاده شد. در انتها مقادیر به‌دست‌آمده با داده‌‌های حاصل از مطالعات کتابخانه‌‌ای مقایسه شد. بنابر نتایج، تعداد سالن‌های نمایشی که از سالن انتظار مورد نظر استفاده می‌کنند، عامل مؤثر بر مقدار ضریب تصرف است. بر این اساس، سالن‌های انتظاری که برای حداکثر 2 سالن نمایش در نظر گرفته شده‌اند، دارای ضریب تصرف 38/0 متر مربع به ازای هر نفر و سالن‌های انتظاری که برای 3 سالن نمایش در نظر گرفته شده‌اند دارای ضریب تصرفی معادل 55/0 متر مربع به ازای هر نفر خواهند بود. برای سالن‌های انتظاری که برای بیش از 3 سالن نمایش در نظر گرفته شده‌اند، بار تصرف به صورت مجزا محاسبه نمی‌شود؛ چراکه این نوع تصرف‌‌ها از نوع پردیس‌‌های سینمایی و در مجاورت تصرف‌‌های دیگری چون فودکورت، رستوران، و فضاهای تجاری هستند؛ درنتیجه افراد زمان انتظار را در این تصرف‌‌ها (نه در سالن انتظار سینما) می‌گذرانند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Domesticating Building Fire Exit Occupancy Load Factor: The Case of Movie Theatre Waiting Areas

نویسندگان [English]

  • Sheida Bahadori 1
  • Mohammad Reza Hafezi 2
  • Saeid Bakhtiari 3
1 MSc in Architecture and Energy, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University
2 Associate Professor, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University
3 Road, Housing & Urban Development Research Center
چکیده [English]

This study aims to determine the occupancy load factor (m2/person) for cinema waiting areas in accordance with Iranian conditions. The occupant load factors are determined in the Fire Standards of Iran, relatively comply with international codes and standards such as the International Building Code . bearing in mind these factors may vary in different contexts, some of them may not be accurate enough for use in Iranian social, cultural and biological conditions.
In order to implement the proposed idea, the required data were collected from library studies and field surveys. To achieve more accurate occupant load factors, the area of occupancy was surveyed and the maximum number of occupants was recorded through measuring and interviewing cinema managers. The average method was then used to calculate these occupant load factors. Finally, the obtained values were compared with data from library studies.
The results show that the number of movie theatres in each floor is an effective factor in the value of occupant load factor. Accordingly, the waiting area for a maximum of two movie theatres have an occupant load factor of 0.38 square metres per person, and the waiting area for three movie theatres have an occupant load factor of 0.55 square meters per person. For waiting areas reserved for more than three movie theatres, the occupant load is not calculated separately, as the results show that the type and characteristic of the adjacent occupancies have effects on the occupant load factor.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Occupant load factor
  • Load factor
  • Waiting area in cinemas
  • Fire life safety in building
  • Means of egress
استولارد، پاول و جان آبرامز. اصول ایمنی حریق در ساختمان‌ها، راهنمای طراحی برای معماران. ترجمۀ عبدالصمد زرین‌قلم و سعید بختیاری. تهران: مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی, ۱۳۸۴.
بختیاری، سعید و مسعود جمالی آشتیانی. طراحی راه‌های خروج آپارتمانهای مسکونی از نظر ایمنی در برابر آتش: بررسی مقررات، مدلسازی کامپیوتری و ارائه راهنمای کاربردی. تهران: مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی, 1396.
دفتر تدوین مقررات ملی ساختمان. مبحث سوم مقررات ملی ساختمان، حفاظت ساختمان در مقابل حریق، ویرایش سوم. تهران: مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی, 1395.
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور. نشریۀ ۲۴۵، معیارهای طراحی سینما. تهران, 1381.
Cormier, D. & J. De Wolf & D. Henning & J. Schneider. “Office Accommodation Study Analysis of Existing Floor Plans Supplementary Study, No. 1, Building Design Performance Division Technological Research and Development Branch”, In Public Works Canada, 1977.
De Sanctis, G. & J. Kohler & M. Fontana. “Probabilistic Assessment of the Occupant Load Density in Retail Buildings”. In Fire Saf. J., Vol. 69 (Oct. 2014), pp. 1-11.
Hansen, N.D. & F.B. Steffensen & M. Valkvist & G. Jomaas & R. Van Coile. “A Fire Risk Assessment Model for Residential High-rises with a Single Stairwell”. In Fire Saf. J., Vol. 95 (Jan. 2018), pp. 160-169.
International Code Council. International Building Code. 2018.
Johnson, B.M. & J. Pauls. Report of a Study Carried out in Conjunction with Canada National Health and Welfare- As Part of a Pilot Study on Personnel Movement in Office Buildings. National Research Council of Canada, Division of Building Research, 1977.
Milke, J.A. & T.C. Caro. “A Survey of Occupant Load in Contemporary Office Buildings”. In Fire Prot. Eng., (1997), pp. 169-182.
Neufert, E. Architecture’s Data, 4th ed. 2008.
NFPA 101, Life Safety Code, 2018th ed, National Fire Protection Association, 2018.
Park, Y.S. & S. Ham. “Spatial Analysis of Various Multiplex Cinema Types”. In Front. Archit. Res., Vol. 5, No. 1 (Mar. 2016), pp. 63-73.
Poon, S.L. “A Dynamic Approach to ASET/RSET Assessment in Performance Based Design”. In Procedia Engineering, Vol. 71 (2014), pp. 173-181.
Roper, D.C. & L.J. Briggs. Design and Construction of Building Exits. Washington, DC: National Bureau of Standards Miscellaneous Publication M 151, 1935.
Spearpoint, M. & C. Hopkin. “A Review of Current and Historical Occupant Load Factors for Mercantile Occupancies”. In J. Phys. Conf. Ser., 2018.
Steffen, B. & A. Seyfried. “Methods for Measuring Pedestrian Density, Flow, Speed and Direction with Minimal Scatter”. In Phys. A Stat. Mech. its Appl., Vol. 389, No. 9 (May 2010), pp. 1902-1910.
Zhang, L. & X. Wu & M. Liu & W. Liu & B. Ashuri. “Discovering Worst Fire Scenarios in Subway Stations: A Simulation Approach”. In Autom. Constr., Vol. 99 (Mar. 2019), pp. 183-196.