میانجی‌ها و ناممکن‌هایِ دلوزیِ سوژه، معماری، و فضا از ساختارمندی تا ساختارشکنی آیزنمن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوى دکترى معمارى، دانشکدۀ هنر و معمارى، دانشگاه آزاد اسلامى، واحد همدان

2 استادیار دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

چکیده

ناممکن­ ها نیروهایی بالقوه هستند که می‌روند تا بالفعل شوند و در آستانۀ ایجاد و صیرورتند. میانجی‌ها نیز نقش میانجیگری و میانه‌ای بین بالقوه و بالفعل بودن هر امری دارند و ایجادکنندۀ آفرینش هستند. این آفرینش به‌خوبی در آثار معماری مشهود است. نوشتار حاضر برای فهم بهتر این مفاهیم، بر ساختار معماری آیزنمن متمرکز است و برای پاسخ‌گویی به مسئلۀ مورد نظر، رویکرد تبیین با نگرش فلسفی ژیل دلوز هم‌راستا و در تعامل بیان می‌شود؛ چراکه آثار آیزنمن یک فرایند معماری‌ فلسفی با یکی از محورهای پست‌مدرنیسم دلوزی، همچون  میانجی‌ها و ناممکن­هاست که تأثیر اساسی بر زندگی معاصر دارد. هدف پژوهشْ یافتن ویژگی­های مشترک میانجی‌ها و ناممکن­ها در اندیشۀ دلوز و معماری آیزنمن است و با این فصل مشترک معماری وی بیان و تحلیل می‌شود. برای این منظور، با شیوۀ توصیفی‌ تحلیلی پس از بررسی سیاق فکری و عملی آیزنمن، با بررسی سه اثر از او به تشریح و تحلیل چگونه بودن و چرایی ناممکن­ها پرداخته می‌شود. همچنین گردآوری اطلاعات با استفاده از منابع مکتوب و دیجیتال صورت می‌گیرد. نتایج نشان می‌دهد معماری آیزنمن نمایش میانجی‌هایی است که دست به خلق و آفرینش می‌زنند و ناممکن­ها از دل آثارشان هویدا می‌شوند، متناسب با اندیشۀ معاصر توانسته‌اند خود را با نیاز و محیط پیرامون تطبیق دهند و در یک صیرورت، بیرون از ذهنیت جای گیرند. همچنین میانجی‌ها بنا به حرکت و جنبش دائمی‌شان، تجسم هستی‌شناسی ناممکن­ها را، که زیربنای این‌همانی و هویاتی درونی هستند، شروع می‌کنند و پایان می‌بخشند. در این میان انسان سوژۀ شناسایی نیست که در جایگاهی بالاتر از سایرین دست به شناسایی زند؛ بلکه با آنها مواجه می‌شود و در هر رویارویی قابلیت‌های جدیدی می‌یابد و ظرفیت‌های تازه‌ای می‌آفریند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Deleuzian Mediators and Impossibilities of the Subject; Architecture, and Space from Eisenman’s Structuralism to Deconstruction

نویسندگان [English]

  • Mahtab Soleimani Alamuti 1
  • Hossein Ardalani 2
1 PhD Candidate in Architecture, Faculty of Art and Architecture, Islamic Azad University, Hamedan Branch
2 Assistant Professor,Faculty of philosophy of Art, Department Of Art and Architecture, Hamedan Branch, Islamic Azad University,
چکیده [English]

Assistant Professor, Faculty of Art and Architecture, Islamic Azad University, Hamedan Branch
The impossibles are potential forces that go on to become actual and are on the verge of creation. Mediators also play a mediating and intermediate role between the potential and the actual creation, and well evident in architectural works. To better understand this concept, the present paper focuses on Eisenman's architectural structure and, in response to its challenges, adopts Gilles Deleuze's philosophical views, to portray the work of Eisenman as an architectural-philosophical process, revolving around one of Deleuzian postmodernist themes such as mediators and the impossible, which have a major impact on contemporary life. The main purpose of this research is to find communalities between Deleuze and Eisenman, and thereby to provide a reading of the latter’s work. To achieve this, the research uses analytical-descriptive method. After examining Eisenman's intellectual and practical context, it analyses three of his works, namely, the Cultural City of Galicia, the 2000 Church and the Wexner Centre for Arts, analysing the concepts of being and impossible. The main questions here are whether it is possible to analyse Eisenman's architectural work through Deleuze's philosophical approach, what is the relationship between the impossible and the mediators of Deleuze the poststructuralist philosopher and Eisenman the postmodern architect, and what is the connection between the impossible in Deleuze and Eisenman.
The information is collected from printed, as well as digital sources. The results show that Eisenman's architecture shows how mediators which stimulate invention and creativity, unveiling the impossible, have managed to adapt with the needs of the environmental in accordance with contemporary thought. Due to their constant dynamism mediators are the ontological embodiments of the impossible, which is the foundation of the inner homogeneity and identity. In the meantime, human beings are not the subject of identification in a superior position, but they encounter them and find new capabilities and capacities in each encounter.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mediators
  • Impossible
  • Deleuze
  • Eisenmann
  • Architecture
اردلانی، حسین و همایون سلیمی و مجید اکبری و حجت گودرزی. «تجسم احساس در اندیشۀ ژیل دلوز؛ بررسی نقاشی‌های فرانسیس بیکن». در نامه هنرهای تجسمی و کاربردی، ش 16 (پاییز و زمستان1394)، ص23- 44.
اردلانی، حسین. پساساختارگرایی در فلسفۀ هنر ژیل دلوز. همدان: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی همدان، 1397.
آیزنمن، پیتر. بناها و پروژه‌های پیتر آیزنمن. ترجمۀ جلال اسدی و حسین حافظ القرآنی. اصفهان: همام، 1392.
بانی مسعود، امیر. پست‌مدرنیته و معماری. اصفهان: خاک، 1388.
ــــــــ . معماری غرب ریشه‌ها و مفاهیم. تهران: هنر معماری قرن، 1389.
تابعی، احمد. رابطه میان ایدۀ پسامدرن و عدم تعیّن: مطالعه‌ی تطبیقی فلسفه و هنر غرب. تهران: نی، 1388.
جنکس، چارلز. «دیکانستراکشن: لذت ناشی از نبود». در مجموعه مقالات شش مفهوم در معماری معاصر. ترجمه و تدوین جودت و همکاران. تهران: توسعه، 1378، ص97-144.
جودت، محمدرضا. نومدرن‌ها کجایند. تهران: گنج هنر، 1384.
دلوز، ژیل. ترجیح می‌دهم که نه، بارتلبی محرر و سه جستار فلسفی. ترجمۀ شهریار وقفی‌پور. تهران: نیکان، 1390.
ــــــــ . میانجی‌ها. ترجمۀ پویا رفویی. تهران: رشد آموزش، 1389.
دیوکیچ، ولادان و پیتار بویانیچ. پیتر آیزنمن در گفتگو با معماران و فیلسوفان. ترجمۀ احسان حنیف. تهران: فکر نو، 1398.
ذوالقدر، بهنام و فرشته نباتی. «جهان‌های ناممکن و متون التفاتی از نگاه پریست». در منطق پژوهی: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال دوم، ش ۱ (بهار 1390)، ص63-84.
رئیسی، ایمان و همکاران. نقد بازی: جستارهای نقد معماری. مشهد: کتابکده کسری، 1392.
رئیسی، ایمان. نظر بازی: جستارهای نظریه معماری. مشهد: کتابکده کسری، 1394.
ساجو، آنتونیو. پیتر آیزنمن؛ کنکاش در آینده. ترجمۀ احمد حسامی. تهران: مؤسسه فرهنگی پژوهشی چاپ و نشر نظر، 1386.
شایگان، داریوش. افسون‌زدگی جدید: هویت چهل تکه و تفکر سیار. تهران: فرزان روز، 1380.
شهسواری، سیامک و پیام فرهنمد و فاطمه آدینه‌لو. پیتر آیزنمن و متافیزیک حضور بر روی نوستالژی با پای برهنه. تهران: لوح نگار، 1391.
شیرازی، محمدرضا. «آیزنمن، دلوز و شدن در معماری». در معماری و فرهنگ، ش ۱۷ (بهار 1383)، ص۱۵-۲۴.
ضمیران، محمد. «ژیل دلوز و فلسفۀ دگرگونی و تباین». در کتاب ماه فلسفه و ادبیات، ش۸۰-۸۱ (خرداد و تیر1383)، ص۳۹-۵۴.
قبادیان، وحید. مبانی و مفاهیم معماری معاصر غرب. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، 1388.
مزینی، منوچهر. از زمان و معماری. تهران: شهیدی، 1390.
نزبیت، کیت. نظریه‌های پسامدرن در معماری. ترجمۀ محمدرضا شیرازی. تهران: نی، 1387.
نقره‌کار، عبدالحمید و کریم مردمی و محمدمنان رئیسی. «تأمّلی بر بنیان‌های معرفت‌شناختی معماری معاصر». در آرمانشهر، ش 9 (پاییز و زمستان 1391)، ص۱۴۳-۱۵۲.
کاسارا، سیلویو. پیتر آیزنمن (اظهارات). ترجمۀ سیامک پناهی. تهران: گنج هنر، 1386.
کولبروک، کلر. ژیل دلوز. ترجمۀ رضا سیروان. تهران: مرکز، 1387.
یزدانجو، پیام. اکران اندیشه؛ فصل‌هایی در فلسفۀ سینما. تهران: مرکز، 1394.
URL1: https://eisenmanarchitects.com/City-of-Culture-of-Galicia-2011
URL2: https://eisenmanarchitects.com/Church-of-the-Year-2000-1996
URL3:https// radio.wosu.org/post/arts-museum-ohio-state-reopens#stream/0