تأثیر آموزش نقشه مفهومی به شیوۀ گروهی بر افزایش خلاقیت در طراحی و مهارت دانشجویان معماری در حل مسئله

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد همدان

چکیده

کارشناسان آموزشی از دیرباز به بررسی تأثیر عوامل شناختی بر آموزش، یادگیری، و عملکرد حل مسئله در زمینه‌‌های گوناگون درسی پرداخته‌‌اند و بر این باورند که کسب مهار‌‌ت‌‌های شناختی عامل‌‌هایی مورد نیاز برای موفقیت دانشجویان هستند. دانشجویان معماری با آموزش صحیح می‌توانند قدرت فراگیری طراحی را در مسیری مشخص و درست به‌‌دست آورند. هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر آموزش نقشه مفهومی به شیوة گروهی بر افزایش خلاقیت، توانایی طراحی، و مهارت حل مسئلة دانشجویان معماری دانشگاه آزاد اسلامی همدان بود. روش پژوهش طرح نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون‌ـ پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعة آماری را کلیة دانشجویان کارشناسی معماری دانشگاه آزاد همدان تشکیل داد. نمونة پژوهشی به‌صورت هدفمند و در دسترس (30 نفر) انتخاب شد. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسش‌نامة خلاقیت تورانس، پرسش‌نامة مهارت حل مسئلة کسیدی و لانگ، و مقیاس ارزش‌‌گذاری طراحی محقق‌ساخته بود. داده‌‌ها با استفاده از روش‌‌های آمار توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (آزمون کلموگراف اسمیرونف و آزمون لون برای محاسبة پیش‌فرض‌هاـ آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره و دومتغیرة MANCOVA برای تأیید و رد فرضیه‌‌های پژوهشی‌‌) استفاده شد. بر طبق نتایج، آموزش نقشه مفهومی بر مهارت حل مسئله، خلاقیت، و توانایی طراحی دانشجو تأثیر داشته است. بر ‌‌اساس نتایج این پژوهش می‌توان گفت روش آموزش نقشه مفهومی توانسته است به ارتقای کیفی سطح طراحی کمک کند. به بیان دیگر با افزایش قدرت خلاقیت، مهارت حل مسئله، و تولید خلاقانة دانشجو می‌توان عملکرد و پیشرفت بیشتری در دانشجو ایجاد کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Teaching Group Conceptual Mapping Method on Improving Creativity in Design and Problem-Solving Skills of Architecture Students.

نویسنده [English]

  • FARHAD KARVAN
Assistant Professor, Faculty of Art and Architecture, Islamic Azad University, Hamedan Branch
چکیده [English]

Educational experts have long studied the effect of cognitive factors in education and learning and problem-solving performance levels. They believe that cognitive skills are the key to students’ success. With the right training, students can put the power of design learning in a specific direction. Concept mapping is one of the educational strategies used both for individuals and groups. The aim of this study is to assess the effectiveness of group architectural training based on conceptual mapping in improving drawing skills, creativity and problem-solving strategies of architecture students. The Method used is a quasi- experimental design with pre-/ post-tests based on action research. The sample population was chosen from Islamic Azad University Hamadan. Torrance Creativity (1999) and Cassidy & Long Problem-Solving Style (2013) questionnaires were used and from drawing test. Students were randomly (15 person in each group) assigned to the experimental and control groups. Used experimental methods After Group of Eight meeting them and also used from Kolmogorov- Smirnoff test and Leven test for presumption calculation and for Hypothesis analysis from MANOVA. Results showed that teaching via group concept mapping method meaningfully and significantly increased the creativity and solving problem of students.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Architectural training
  • Architecture students
  • Creativity
  • Concept mapping
  • Design
  • Group concept mapping
  • Problem-solving strategy

مراجع

تلخابی، محمود. «برنامه‌‌ریزی درسی مبتنی بر مغز»، در مجلة علمی پژوهشی نوآوری‌‌های آموزشی، ش 26 ( 1387)، ص 127-150.
دانشگرمقدم، گلرخ. «فهم مسئلة طراحی در امر آموزش معماری، بررسی مؤلفه‌های مؤثر بر فهم کافی از مسئلة طراحی به‌عنوان آغازگاهی برای طراحان مبتدی»، در نشریه هنرهای زیبا، ش 37 (1388)، ص 59-68.
رحمانی، آزاد و دیگران. «مقایسة تأثیر آموزش بر مبنای نقشه مفهومی با روش تلفیقی بر یادگیری درس فرایند پرستاری»، در مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، ش 17 (بهار و تابستان 1386)، ص 19-49.
سیف، علی‌اکبر. روان‌شناسی پرورشی نوین، روان‌شناسی یادگیری و آموزش، تهران: آگاه، 1395.
عابدی، جمال. «خلاقیت و شیوه‌‌ای نو در اندازه‌‌گیری آن»، در پژوهش‌‌های روان‌شناختی، دورة 1، ش 2 (تابستان 1372)، ص 46-54.
لنگ، جان تی. آفرینش نظریة معماری: نقش علوم رفتاری در طراحی محیط، ترجمة علیرضا عینی‌فر، تهران: دانشگاه تهران، 1394.
محزون‌زاده بوشهری، فاطمه. «رابطة بین مهارت حل مسئله و خلاقیت دانشجویان با نقش واسطه‌‌گری خودکارآمدی تحصیلی: مدل‌یابی معادلات ساختاری»، در فصلنامة علمی پژوهشی ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، دورة 6، ش 4 (بهار 1396)، ص 27-50.
ــــــــ . «نقش میانجیگری خودکارآمدی در ارتباط بین مهارت حل مسئله و هوش فرهنگی»، در فصلنامة علمی پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، ش 27 (پاییز 1395)، ص 193-208.
محمدی، فریده و علی صاحبی. «بررسی سبک حل مسئله در افراد»، در مجلة علوم روان‌شناختی، سال اول، ش 1 (1380)، ص 24- 42.
محمودی، سیدامیرسعید. «تفکر در طراحی: معرفی الگوی تفکر تعاملی در آموزش طراحی»، در مجموعه مقالات دومین همایش آموزش معماری بررسی چالش‌‌ها، جستجوی راهکارها، تهران: دانشگاه تهران، نگاه امروز، 1384.
ــــــــ . «تفکر در طراحی»، در مجموعه مقالات دومین همایش آموزش معماری، به کوشش سیدامیرسعید محمودی، تهران: نگاه امروز، 1382، ص 219-230.
مصرآبادی، جواد و اسکندر فتحی آذر و نگار استوار. «اثربخشی ارائه و ساخت فردی و ساخت گروهی نقشه‌‌های مفهومی به‌‌عنوان یک راهبرد آموزشی»، در فصلنامة نوآوری‌‌های آموزشی، سال 4، ش 13 (پاییز 1384)، ص 9-31.
ندیمی، حمید. آموزش معماری، سلسله مباحث دروس دورة دکتری، دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، 1385.
ــــــــ . طراحان چگونه می‌‌اندیشند: ابهام‌‌زدایی از فرایند طراحی، تهران: دانشگاه شهیدبهشتی، 1392.
 
 
Aein, F. “Midwifery Students’ Experiences of Problem Solving Based Interprofessional Learning: A Qualitative Study”, in Women and Birth, 31(6) (2018), pp. 374-379.
Bloom, S.B. & J.T. Hasting & G.F. Madams. Handbook of Formative and Summative Evolution of Student Learning, New York: McGraw-hill, 2011.
Buldua, ME. & NI. Buldub. “Concept Mapping as a Formative Assessment in College Classrooms Measuring Usefulness and Student Satisfaction”, in Procedia - Social and Behavioral Sciences, 2 (2) (2010), pp. 2099–2104.
Brody, N. “A Plea for the Teaching of Intelligence: Personal Reflections”, in Intelligence, 42 (2014), pp. 136-141.
Cassidy, T. & C. Long. Problem-solving style, stress and psychological illness: Development of a multifadtorial measure. British journal of Clinical Psychology, (35) (1996), pp. 265-277.
Freeman, Lee A. & Leonard M. Jessup. “The Power and Benefits of Concept Mapping: Measuring Usefulness, Ease of Use, and Satisfaction”, in International Journal of Science Education, 26(2) (2004), pp. 169-151.
Kane, M. & W.M.K. Trochim. Concept Mapping for Planning and Evaluation (Thousand Oaks), CA: Sage, 2007.
Kinchin, I.M. “Concept Maping, Power Point, and Pedagogy of Access”, in Journal of Biology Education, Vol. 40, No. 2 (2006), pp. 83-79,
Liu, Chin & Juho Kim & Hao-Chuan Wang. “Concept Scape: Collaborative Concept Mapping for Video Learning”, in Proceeding of the 2018 Confrence, 2018.
Mattingly, A. Mind and Method: An Examination of Cognitive Activities in the Design Process, Unpublished Master’s Thesis, Colorado State University, Fort Collins, CO, 2011.
Nesbit, John C. & Angela Sandmann & Marion Haugwitz. Cognitive Ability and the Instructional Efficacy of Collaborative Concept Mapping, a Research Group and Graduate School Teaching and Learning of Science, Department of Biology Education, University of Duisburg, 2010.
Ramires, MS. “Concept Maps an Essential Tool for Teaching and Learn”, in Sciene Focus on Learning Problems in Mathematics, 28(3-4) (2006), pp. 32-57.
Roessger, Kevin M. & Barbara J. Daley & Duaa A. Hafez. “Effects of Teaching Concept Mapping Using Practice, Feedback, and Relational Framing”, in Learning and Instrution, 54 (2018), pp. 11-21.
Torrance. E.P. “Teaching for Creativity”, in S.G. Isaken (Ed.), Frontiers of Creativity Research: Beyond the Basics, Buffalo, NY: Berly limited, 1999, pp. 189-215.
Tosuncuoglu, I. “Place of Critical Thinking in EFL”, in International Journal of Higher Education, 7(4) (2018), pp. 26-32.
Tumen, S. & M. Taspinar. “The Effect of Concept Map on Student Achievement in Language Teaching”, in Paper presented at the International Educational Technology (IETC) Conference (7th, Nicosia, Turkish Republic of Northern Cyprus, May 3-5, 2007), 2006, pp. 375-382.
Turnbull, M. & A. Littlie & M. Allan. “Creativity Send Collaborative Learning and Teaching Strategies in Thedrsign Discrippling Indication”, in Arts Education Policy Review, 111 (2010), pp. 52-62.
Woolfolk, A.E. Educational Psychology, Boston: Allyn and Bacon, 2004.
Yamada, M. “Task Proficiency and L1 Private Speech”, in International Review o Applied Linguistics in Language Teaching (IRAL), 43(2) (2005), pp. 81-108.
Zele, E.V. & W. Wieme. “Improving the Usefulness of Concept Maps as a Research Tool for Science Education”, in International Journal of Science Education, 26(9) (2004), pp. 1043-1064.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 12 مهر 1399
  • تاریخ پذیرش: 01 دی 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار