تحلیل و ارزیابی تأثیر آثار معماری بزرگ مقیاس بر توسعۀ اقتصادی شهر بر مبنای آنالیز هدانیک و روش تفاوت در تفاوتها نمونۀ موردی: آثار معماری بزرگ مقیاس منطقۀ 9 شهر مشهد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری معماری، دانشکدة معماری و هنر، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد

2 استادیار دانشکدۀ معماری و هنر، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد

3 دانشیار دانشکدۀ معماری و هنر، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مشهد

4 استادیار دانشکدۀ علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه فردوسی

چکیده

امروزه بیش از هر زمان دیگری شهرها در فرایند جهانی شدن رقابت سختی را در پیش گرفته‌اند، در این رقابت معماری معاصر نیز نقشی رو به رشد دارد؛ لیکن این قابلیت در شهرهای ایران کمتر مورد توجه بوده است. صاحب‌نظران بر این باورند که معماری معاصر می‌تواند زمینه‌های متعددی در رشد اقتصادی مناطق مختلف شهری برای شهروندان و همین‌طور جذب گردشگران فراهم کند. هدف در این تحقیق شناسایی چگونگی تأثیر شکل‌گیری آثار معماری بزرگ‌مقیاس بر مؤلفه‌های مؤثر در رشد و توسعة اقتصاد شهری است که برای این منظور از اطلاعات قابل‌استخراج از منابع مربوط به دو ساختمان بزرگ‌مقیاس در شهر مشهد استفاده شده است؛ سؤال اصلی آن است که چگونه آثار معماری بزرگ‌مقیاس می‌توانند در توسعة اقتصاد شهری مؤثر باشند و چگونه می‌توان ارزش‌های افزودة ایجادشده توسط آثار معماری را شناسایی و ارزیابی کرد. رویکرد تحقیق کمّی است و از «آنالیز هدانیک» و «روش تفاوت در تفاوت‌ها»، که ابزاری مؤثر برای سنجش تأثیرات اقتصادی آثار معماری است، استفاده می‌شود. بر اساس یافته‌های این تحقیق مشخص می‌گردد که شکل‌گیری پروژه‌های بزرگ‌مقیاس سبب ایجاد مرغوبیت در ارزش واحد‌های آپارتمانی مجاور به میزان 50٪ می‌شود و الگوی قیمت‌گذاری واحد‌های آپارتمانی محدوده را تغییر می‌دهد، افزایش قیمت ایجادشده در ارزش واحد‌های آپارتمانی با فاصله از آثار معماری بزرگ‌مقیاس نسبت معکوس دارد و تا شعاع 500 تا 750 متر افزایش قیمت واحدهای آپارتمانی به میزان 15 تا 25٪ بیشتر از میزان متوسط محدوده است. نتایج این تحقیق به صورت کمّی بیانگر تأثیرات قابل‌توجه و مثبت شکل‌گیری پروژة معماری بزرگ‌مقیاس بر رونق در کسب‌وکار محدوده به منزلة عاملی مؤثر در رشد اقتصاد شهری است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analysis and Evaluation of the Impact of Large-Scale Architectural Projects on the City’s Economic Development, based on the Hedonic Analysis and Difference in Differences Method; the Case of Mashhad’s District 9

نویسندگان [English]

  • mahdi Shafi’a 1
  • Alireza Rezvani 2
  • Mohsen Tabasi 3
  • Seyed Saeed Malek-o-Sadatisaeed 4
1 PhD Candidate, Faculty of Architecture and Art, Islamic Azad University, Mashhad
2 Assistant Professor, Faculty of Architecture and Art, Islamic Azad University, Mashhad
3 Associate Professor, Faculty of Architecture and Art, Islamic Azad University, Mashhad
4 Assistant Professor, Faculty of Economy and Administrative Sciences, Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

Contemporary cities are increasingly involved in cut-throat competition in globalisation, with architecture playing an increasingly important role in this competition, despite insufficient attention paid to this in Iranian cities. Experts believe that contemporary architecture can create a variety of grounds for economic growth for citizens and attracting tourists. 
The present study aims to study how large-scale architectural projects effect urban development, and is based on available data from two large-scale buildings in Mashhad. The main question is how large-scale architectural projects can be effective in the development of urban economics, and how to identify and measure the added values created by architectural projects. The approach is quantitative, and based on the hedonic model and Difference in Differences method as an effective tool to measure the economic impact of architectural projects, the spill-over effects of architectural projects have been measured and evaluated. Based on the findings of this study, constructing large-scale buildings has resulted in a 50 percent increase in the value of adjacent apartment units, and had an impact on the pricing pattern of apartments in their vicinity. This increase is inversely proportional to the distance from projects in a radius of up to 500 to 750 meters, causing an increase of 15 to 25 percent in affected property values.
The results indicate significant upwards effects of the formation of large-scale architecture projects on local business prosperity, which can be seen as effective in the growth of the urban economy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Large scale architectural projects
  • urban projects
  • Urban economic development
  • Hedonic model
  • Difference in Differences method
اداره کل راه و شهرسازی استان خراسان رضوی. طرح توسعه و عمران (جامع) کلانشهر مشهد مقدس ــ سند جایگاه برنامهریزی کاربری و نقش و مأموریت حوزهها، مصوب 20/11/1393 شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، 1395.
اسماعیل‌پور، حسن و سمانه پارسا. «برندسازی مکان؛ تعاریف موانع و راهکارها»، در بررسیهای بازرگانی، ش 63 (بهمن و اسفند 1392)، ص 1-25.
الفتی، سمن و الناز بابایی. «بررسی مدل رشد درون‌زا در اقتصاد ایران»، در پژوهشنامة اقتصادی، ش 5 (تابستان 1381)، ص 169-184.
بلیانی، یدالله و سیدیاسر حکیم‌دوست. اصول و مبانی پردازش دادههای مکانی (فضایی) با استفاده از روشهای تحلیل فضایی، تهران: نشر آزادپیما، 1393.
توسلی، غلامعباس. «بررسی گفتمان‌های غالب در بحث جهانی شدن»، در نامة علوم اجتماعی، ش 27 (1385)، ص 157– 179.
حسینی‌نیا، غلامحسین و لیلا سفید بری. «تدوین الگوی توسعة منطقه‌ای بر اساس استراتژی توسعة اقتصاد محلی (LED)»، در چهارمین کنفرانس بین‌المللی مدیریتی حسابداری و اولین کنفرانس کارآفرینی و نو آوری‌های باز، مرکز همایش‌های رازی، تهران، 10 اسفند 1394.
خیرالدین، رضا و مسعود امیدی بهره‌مند. «بررسی و تحلیل چگونگی تأثیر ابرپروژه‌های شهری بر قیمت مسکن در عمق محلات شهری مجاور؛ مطالعة موردی: بزرگراه طبقاتی صدر»، در فصلنامه علمیـ پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری، ش 17 (زمستان 1395)، ص 13- 29.
رضوانی، علیرضا. «تعاملی دوسویه (هویت کالبدی یا کالبد هویت‌ساز) بررسی اهمیت کالبد شهر در تغییر هویت‌های پنج‌گانه»، در همایش ملی شهرسازی فرهنگ‌گرا، اصفهان: دانشگاه شیخ بهایی، 4 اردیبهشت 1393.
رنای شورت، جان و یونگ هیون کیم. جهانی شدن و شهر، ترجمة احمد پوراحمد و شایان رستمی، تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی، 1386.
سرزعیم، علی. اقتصاد برای همه، جلد اول: تشریح مفاهیم اقتصاد کلان به زبان ساده، تهران: ترمه، 1393.
سنجری، سارا.  راهنمای کاربردی ArcGIS 10.3.1، تهران: مهرگان قلم، 1398.
شورای اسلامی شهر مشهد، مصوبات، در:
https://www.shora.mashhad.ir/Approvals
شیعه، اسماعیل و مینا حمیدی فرد. «بررسی عوامل مؤثر بر یادسازی شهری؛ نمونة مطالعه: بافت مرکزی شهر قزوین»، در همایش ملی نظریه‌های نوین در معماری و شهرسازی، قزوین، 19 مهر ماه 1393.
صداقتی، عاطفه و فرشاد نوریان. «به‌کارگیری روش هدانیک در ارزش‌گذاری واحدهای مسکونی؛ موردشناسی: محلة باغ صبا در منطقة 7 تهران»، در جغرافیا و آمایش شهریـ منطقهای، ش 21 (زمستان 1395)، ص 171-186.
فلوریدا، ریچارد. شهرها و طبقه خلاق، ترجمة ابراهیم انصاری و محمداسماعیل انصاری، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان، 1390.
کشاورز نوروزپور، رضا. سیاست، اقتصاد، معماری و شهر، تهران: سیمای دانش، 1395.
محمدی آیدغمیش، فاطمه و مجتبی رفیعیان. «ارزیابی مؤلفه‌های رقابت‌پذیری سرزمینی در استان‌های کشور با استفاده از مدل تلفیقی تحلیل عامل و فرایند تحلیل شبکه‌ای (F’ANP)»، در پژوهشهای اقتصاد و توسعة منطقهای، ش 14(بهار و تابستان 1396)، ص 55-85.
مطلبی، قاسم و شاهین حیدری و شهرام شیرمحمدی. «خوانشی از جایگاه و نقش برندسازی معماری بر رقابت‌پذیری شهری در شهرهای جهانی»، در مجلة مدیریت شهری، ش 40 (پاییز 1394)، ص 177- 206.
منکیو، گریگوری. کلیات علم اقتصاد، ترجمة حمیدرضا ارباب، تهران: نشر نی، 1391.
منوریان، عباس و محمد ابوئی اردکان و سیدموسی پورموسوی و اشرف رحیمیان. «مدل فرایندی برندسازی شهری برای کلان‌شهرهای ایران»، در چشمانداز مدیریت دولتی، ش 13 (بهار 1392)، ص 41-63.
نگین‌تاجی، صمد. «توسعة درون‌زای شهری، موانع پیش رو و راهبردهای ممکن (اقتصاد عمران و مسکن شهری)»، در مجلة اقتصاد شهر، ش 22 (تابستان 1393)، ص 84- 89.
نوری، شیوا و مجتبی رفیعیان. «سنجش اثرات کیفی ناشی از اجرای مگاپروژه‌های شهری بر ارتقای اقتصاد محلی؛ مورد پژوهی: دریاچة شهدای خلیج فارس واقع در منطقة 22 شهر تهران»، در مجلة صفه، ش 73 (تابستان 1395)، ص 105- 122.
هدایتی، مهدی. «جایگزینی نادرست انحراف معیار و انحراف معیار از میانگین در مقالات علوم زیست پزشکی»، در مجلة فیزیولوژی ورزش، سال اول، ش 2 (بهار 1388)، ص 65-69.
Ahlfeldt, Gabriel M. & A. Mastro. “Valuing Iconic Design: Frank Lloyd Wright Architecture in Oak Park, Illinois”, in HOUSING STUDIES, 27(8) (2012), pp. 1079-1199.
Ahlfeldt, Gabriel M. & G. Kavetsos. “Form or Function? The Impact of New Sports Stadia on Property Prices in London”, in JOURNAL OF THE ROYAL STATISTICAL SOCIETY A, 176(4) (2014), pp. 167-190.
Ahlfeldt, Gabriel M. & N. Holman. “Distinctively Different: A New Approach to Valuing Architectural Amenities”, in ECONOMIC JOURNAL, 128 (2018), pp. 1-33.
Ahlfeldt, Gabriel M. & W. Maennig. “Arenas, Arena Architecture and the Impact on Location Desirability: The Case of “Olympic Arenas” in Berlin-Prenzlauer Berg”, in URBAN STUDIES, 46(7) (2009), pp. 1343-1362.
Ahlfeldt, Gabriel M. & W. Maennig. “Impact of Sports Arenas on Land Values: Evidence from Berlin”, in THE ANNALS OF REGIONAL SCIENCE, 44(2) (2010), pp. 205-227.
Campbell, J. & J. Cocco. “How Do House Prices Affect Consumption? Evidence from Micro Data”, in Journal of Monetary Economics, Elsevier, (54) (2007), pp. 591-621.
Chui, L. & K. Chau. “An Empirical Study of the Relationship between Economic Growth, Real Estate Prices and Real Estate Investments in Hong Kong”, in Surveying and Built Environment, Vol. 16(2) (December 2005), pp. 19-32.
Del Olmo, Cosme. “The Guggenheim Effect Pride and Prejudices”, in Green European Journal, Vol. 16 (November 27, 2017), pp. 112-118.
Fuerst, Franz & Patrick McAllister & Claudia B. Murray. “Designer Buildings: Estimating the Economic Value of Signature Architecture”, Environment and Planning A, Vol. 43 (2011), pp. 166-184.
Judd, Dennis R. “Constructing the Tourist Bubble”, in Susan S. Franstein & Dennis R. Judd (eds.), The Tourist City, New Haven & London: Yale University Press, 1999, p. 35-53.
Klingmann, Anna. Brandscapes: Architecture in the Experience Economy, London: the MIT Press, Cambridge, Massachusetts, 2015.
Paitkowska, Ksenia Katarzyna. “The Corporate Museum: a New Type of Museum Created as a Component of Marketing Company”, in The International Journal of the Inclusive Museum, Vol. 6, Issue II (2014), pp. 29-37.
________ . “Economy and Architecture, the Role of Architecture in Process of Building the Economic Potential of Space”, in The Humanities and Social Sciences Review, Vol. 1, No. 2 (2012), pp. 549-555.
________ . “Marketing Strategy – Space as a Product, Architecture as a Marketing Device”, Multidisciplinary Academic Research, 2012, pp. 39-45.
Patachi, Laura. “The Impact of Iconic Buildings and Star Architecture on the Sustainable Development of Cities”, in Acta Technica Napocensis: Civil Engineering & Architecture, Vol. 58, No. 4 (2015), pp. 354-362.
Rosen, S. “Hedonic Prices and Implicit Markets: Product Differentiation in Pure Competition”, in Journal of Political Economy, 82 (1974), pp. 34-55.
Specht, Jan. A Contextual View on the Role of Contemporary Architecture in Urban Tourism Destination: Exploring Why Contemporary Architecture is a Attracting Tourism, PHD thesis, University of Girona (UdG), 2012.
Visser, E.C. Economics of Iconic Architecture, A Literature Study on Spillover Effects of Iconic Architecture on Real Estate Prices in Urban Areas, Erasmus School of Economics, Business Economics, Bachelor Thesis, sca, 2013.
Wooldridge, Jeffrey M. Introductory Econometrics, A Modern Approach (fifth edition), South- Western Cengage Learning, Michigan State University, 2012.