تولید فضاهای همگانی معاشرت پذیر در محله؛ بافت میانی شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی دکتری طراحی شهری، دانشکدة معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی

3 دانشیار دانشکدة معمارى و شهرسازى دانشگاه علم و صنعت ایران

4 استادیار پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

چکیده

اهمیت فضاهای معاشرت‌پذیر تولیدشده از سوی مردم در برابر فضاهای از پیش طراحی و برنامه‌ریزی‌شده، نظیر پارک‌ها و کافه‌ها، در عرضة فرصت‌های جدید معاشرت و پاسخ‌دهی به مجموعة متنوعی از نیازهای مردم آشکار می‌شود. در این پژوهش کیفی، با استفاده از روش‌های مردم‌نگارانه، فضاهای معاشرت‌پذیر همگانی شناسایی و با نزدیکی بیشتر دانش جامعه‌شناسی شهری و طراحی شهری به توصیف کاراکترهای فیزیکی محیط مصنوع و حالات اجتماعی تسهیل‌کنندة تعاملات اجتماعی در بستر زندگی روزمرة مردم پرداخته شده است. با عنوان نمونة موردی پژوهش، خیابان اصلی محلة گیشا، جایی که زندگی روزمرة ساکنین با آن پیوند دارد، با قابلیت بستری برای گروه وسیعی از حالات و رفتارهای اجتماعی، مطالعه شده است. داده‌های پژوهش ابتدا با تکیه بر دستاورد‌های مشاهدة مستقیم، نقشه‌های رفتاری، مشاهدة مشارکتی، و سپس با مصاحبه‌های عمیق گروهی شامل چهار گروه پنج‌نفره و ده مصاحبة فردی گردآوری شده است. تحلیل‌های توصیفی از دستاوردهای این پژوهش، از شکل‌گیری فضاهای معاشرت‌پذیر در لبه‌ها، آستانه‌ها، و تجهیزات شهری در خیابان محله خبر می‌دهد و با عرضة 5 مضمون اصلی، شامل در مرکز محله بودن، جستجو در محیط، راهبرد خلاقانه، تعلیق هنجاری، و لذت تعامل با دیگران، نحوة تولید این فضاها برای کشف و مناسب‌سازی از سوی مردم تفسیر می‌شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Production of Sociable Community Spaces in Inner-Tehran Districts

نویسندگان [English]

  • Ali Ghaffari 1
  • fatemeh dousti 2
  • Mostafa Behzadfar 3
  • Abbas VarijKazemi 4
1 Faculty of Architecture and Urban planning, Shahid-Beheshti University
2 PhD Candidate, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University
3 Professor, Faculty of Architecture and Urban Planning, Iran University of Science and Technology
4 Assistant Professor, Cultural and Social Studies Research Centre, Ministry of Science, Research and Technology
چکیده [English]

The importance of people-produced sociable spaces as opposed to planned and design spaces such as parks and cafés, is manifest in the opportunities the former offer for socialising and responding to a wide range of people’s needs. Using demographic qualitative methods, the present research identifies sociable spaces, bringing together urban sociology and urban design to describe the built environment’s physical characteristics and facilitating socialising moods in people’s everyday life. Due to its bonds with people’s everyday life, Guisha High Street is chosen as the case to study a wide range of social behaviours and moods. Research data is initially collected through field observations, behavioural mapping, shared observations, and then through deep group interviews in four groups of five people and 10 individual interviews. Descriptive analyses of the findings indicate that sociable spaces are formed on edges, thresholds, and urban amenities. The production of these spaces through people’s discovery and appropriation is interpreted based on five themes: being in the district centre, searching the environment, creative strategies, normative suspension, and pleasures of socialisation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • sociability
  • production of space
  • demography
  • social interaction
  • Guisha district
  • Inner-city fabric

مراجع

شارع‌پور، محمود. شهر، فضا و زندگی روزمره، تهران: انتشارات تیسا، 1393.
کاظمی، عباس. پرسه‌زنی و زندگی روزمرة ایرانی، تهران: نشرجاوید، 1394.
گلرخ، شمین. قرارگاه رفتاری واحدی برای تحلیل محیط، تهران، نشر آرمانشهر، 1391.
Bobic, Milos. Between the Edges: Street-building Transition as Urbanity Interface. Bussum: Thoth publishers, 2004.
Carr, Stephen, et al. Public Spaces, CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS, 1992.
Carmona, Matthew. “The Place-Shaping Continuum: A Theory of Urban Design Process”, in Journal of Urban Design, Vol. 19, No.1 (2014), pp. 2-36.
________ . “Re-Theorising Contemporary Public Space: a New Narrative and a New Normative”, in Journal of Urbanism International Research on Placemaking and Urban Sustainability, 8(4) (December 2014), pp. 1-33. 
Frank, Karen A. & Quentin Stevens. Loose Space Possibility and Diversity in Urban Life, NY: ROUTLDGE, 2013.
Gehl, Jan. Life between Buildings: Using Public Space, Copenhagen: Danish Architectural Press, 1971.
Harvey, David. Rebel Cities: from the Right to the City to the Urban Revolution, London: Vesto books, 2012.
Goffman, Erving. Behavior in Public Places: Notes on the Social Organization of Gatherings, New York: free press, 1963.
Jacobs, Jane. The Death and Life of Great American Cities, New York: Random House, 1961.
Knox, L. Paul. “Creating Ordinary Places: Slow Cities in a Fast World”, in Journal of Urban Design, No.10 (2005), pp. 1-11.
Lefebvre, Henry & Eleanora Kofman & Elizabeth Lebas. Writings on Cities, London: Blackwell, 1996.
Lefebvre, Henri. The Production of Space, translated by David Nicholson, Oxford: Smith Blackwell Publishers, 1991.
Lofland, Lyn. H. The Public Realm: Exploring the City’s Quintessential Social Territory, New York: Aldine De Gruyter, 1998.
Low, Setha. Spatializing Culture: The Ethnography of Space and Place, New York: Taylor & Francis, 2016.
Lynch, Kevin. The Image of the City, Cambridge: MT press, 1960.
Matan, Annie & Peter Newman. People Cities: The Life and Legacy of Jan Gehl, Washington: Island Press: 2016.
Mausner, Claudia. “Book Review: The Street: A Quintessential Social Public Space”, in Online Environmental & Architectural Phenomenology Newsletter, Manhattan: Kansas state university, 2015.
Mehta, Vikas. The Street: A Quintessential Social Public Space, New York: Routledge, 2014.
Merrifield, Andy. Henri Lefebvre: A Critical Introduction, New York: Taylor & Francis, 2006.
Milgram, Richard. “LUCIEN KROLL Design, Difference, Everyday Life”, in SPACE, DIFFERENCE, EVERYDAY LIFE, Goonewardena, K.Kipfer, S.Milgrom, R.Schmid, C. Taylor & Francis (2008), pp. 264-283.
Oldenburg, Ray. The Great Good Place: Cafes, Coffee Shops, Bookstores, Bars, Hair Salons, and Other Hangouts at the Heart of a Community, New York: Marlowe, 1997.
Purcell, Mark. “POSSIBLE WORLDS: HENRI LEFEBVRE AND THE RIGHT TO THE CITY”, in Journal of Urban Affairs, No. 36 (2014), pp 141-151.
Shields, Rob. Lefebvre, Love, and Struggle: Spatial Dialectics., London: Routledge, 1999.
________ . Places on the Margin: Alternative Geographies of Modernity, Routledge, 1991.
Simmel, Georg. “The Metropolis and Mental Life”, in David P. Frisby & Mike Featherstone (eds.), Simmel on Culture: Selected Writings, London: SAGE, 1903.
South worth, Michael, et al. “People in the Design of Urban Places, Guest Editorial”, in Journal of Urban Design, No. 1 (2012), pp. 461-465.
Stevens, Quentin. The Ludic City: Exploring the Potential of Public Spaces, Routledge, NY: 2007.
________ . “The Shape of Urban Experience: A Reevaluation of Lynch’s five Elements”, in Environment and Planning B: Planning and Design, No. 33 (2006), pp. 803–823.
Varna, George & Steve Tiesdell. “Assessing the Publicness of Public Space: The Star Model of Publicness”, in Journal of Urban Design, No.15 (2010), pp. 575–598.
Whyte, William H. City: Rediscovering the Center, New York: Doubleday, 1988.
Wicker, Allan. “Perspectives on Behavior settings: With Illustration Fom Alison Ethnography of Japanese Hostess Club”, in Environment and Behavior (ENVIRON BEHAV), 44(4) (July 2012), pp. 474-492. 
Wirth, Louis. “Urbanism as a Way of Life”, in American Journal of Sociology, No. 44 (1938), pp. 1–24.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 09 اسفند 1399
  • تاریخ پذیرش: 09 اسفند 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار