تدوین زبان الگو برای خانه های امام حسینی در یزد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال

چکیده

چکیدهاقامه مجلس عزاداری در قالب سوگواری ها و نوحه خوانی ها در حسینیه ها، تکایا، مساجد و منازل در گذر زمان تا کنون افتخار مردمان دارالعباده یزد است و همین عشق و دلداگی به اهل بیت باعث می شود هر ساله عزاداری ها با شکوه و عظمت بیشتری برگزار شود. این پژوهش به بیان باورها و ارزش های مردم مومن یزد در قالب شناخت و معرفی خانه های  امام حسینی یزد می پردازد. از آنجایی که بعضی از مردم یزد خانه های خود را در اختیار برگزاری مراسم عزاداری قرار می دهند. هدف از این پژوهش آن است که راه حلی را برای تداوم این خانه های امام حسینی در یزد ارائه دهد. در این راه ابتدا تاریخچه مختصر هجرت و شهادت عظیم و تاریخ ساز حضرت سیدالشهداء علیه السلام ذکر شده، سپس سیر تاریخی سوگواری امام حسین (ع) از ابتدا تا کنون و آئین ها و شیوه های عزاداری حسینی در یزد بیان می گردد. در ادامه به معرفی اماکن مقدس و کانون های عزاداری و بیان ویژگی های بافت تاریخی یزد که خانه های امام حسینی را همچون نگینی درخشان در خود جای داده است پرداخته شده، و با شناسایی خانه های امام حسینی در یزد و معرفی آنها به تحلیل و بررسی این خانه ها پرداخته می شود و ظرفیت آن ها شناسایی می گردد و این که یک خانه نیاز دارد تا بتواند به یک خانه امام حسینی تبدیل شود. روش تحقیق بکار گرفته شده در این مطالعه تحلیل محتوای کیفی می باشد که روش جمع آوری اطلاعات در آن بصورت کتابخانه ای یا اسنادی انجام گرفته است. در نهایت راهکار های طراحی برای پایدار این اماکن بیان می گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

House as a Hosseiniyeh (Codification of a pattern for Imam Hosseini's houses in Yazd)‎

نویسنده [English]

  • Seyed Mohammad Asayesh
Islamic Azad University, North Tehran Branch
چکیده [English]

Establishment of  bereavement ceremony in the form of mourning and lamentations in Hoseiniyehs, ‎Settlement’s, mosques and houses over time is the pride of the people of Yazd's Dar al-Abadah and this love ‎and affection for the Ahl al-Bayt makes the mourning more glorious and magnificence every year. This study ‎describes the characteristics of Yazd's mourning mood in the form of recognizing and introducing the houses of ‎Imam Hosseini in Yazd. Since the people of Yazd provide their homes with mourning ceremonies, this research ‎aims to provide a solution for the continuation of Imam Hosseini's houses by recognizing common features and ‎introducing them in the form of a pattern of spatial relations for these houses. This study been done in Yazd. ‎The research method used in this study is qualitative content analysis in which data collection method has been ‎performed in the field and library or documentary record. In this way, first a brief history of the great and ‎historic martyrdom of Hazrat Sayyid al-Shuhada (as) and after mentioning the historical course of mourning for ‎Imam Hossein (as) to introduce the holy places and mourning centers and express the characteristics of the ‎historical context of Yazd that Imam's houses Hosseini has settled and identifying Imam Hosseini's houses in ‎Yazd and introducing them, the behavior of the mourners and the use of space during the morning in these ‎houses are examined and after identifying the capacity of these houses, which house needs to be able to have ‎an Imam house Hosseini will be introduced. With use of this information for achieve a pattern, the required ‎spaces for these houses are defined and the position and relationships between them are shown in the form of ‎space relations diagram. Finally, the required standards for each of these spaces are summarized.‎

کلیدواژه‌ها [English]

  • common language
  • sustainability
  • pattern
  • houses of Imam Hosseini
  • Yazd
  • architecture
ابویی محمدرضا. خانة امام حسینی، یزد: چاپ سروش، 1428ق.
آرون، ریمون. مراحل اساسی اندیشه در جامعه‌شناسی، ترجمة باقر پرهام، تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، 1363.
اصفهانیان، محمود. مصاحبة حضوری با مالک خانة امام حسینی مشهور به خانة اصفهانیان، 15/04/1392.
الیاده، میرچا. رساله درتاریخ ایران، ترجمة جلال ستاری، تهران: سروش، 1376.
امین‌زاده، بهناز. «حسینیه‌ها و تکایا بیانی از هویت شهرهای ایرانی»، در هنرهای زیباـ معماری و شهرسازی، ش 6 (زمستان 1378)، ص 55-66.
بازرگان، عباس و زهره سرمد و الهه حجازی. روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، تهران: آگاه، 1385.
بزرگ‌نیا، زهره. تکیه‌ها و حسینیه‌های ایران، تهران: صوفیان، 1385.
تقوایی، مسعود و محمدحسین سرایی. «گسترش افقی شهر و ظرفیت‌های موجود زمین (شهر یزد)»، در مجلة پژوهش‌های جغرافیایی، ش 55 (بهار 1385)، ص 133-152.
چلکووسکی، پتر. تعزیه هنر بومی پیشرو ایران، ترجمة داوود حاتمی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1367.
رحیمیان، امیرحسین. دارالعلم یزد در گذر زمان، یزد: صدا و سیمای یزد، 1389.
رمضانخانی، صدیقه. فرهنگ عامة مردم یزد «آیین‌های مذهبی»، یزد: شورای پژوهشی ادارة کل فرهنگ و ارشاد استان یزد، 1387.
شیخ صدوق، ابن بابویه محمد بن علی. امالی، ترجمة محمدعلی سلطانی، قم: ارمغان طوبی، 1389.
فقیهی، علی‌اصغر. آل بویه نخستین سلسلة قدرتمند شیعه، تهران: نشر صبا، 1366.
لینچ، کوین. تئوری شهر خوب، ترجمة حسین بحرینی، انتشارات دانشگاه تهران، 1376.
محمدپور، احمد و رامین شاهی‌زاده. «مطالعة مردم‌شناختی مراسم عاشورا در شهر اردبیل»، در مجلة مطالعات اجتماعی ایران، ش 15 (پاییز 1390)، ص 146-126.
مختاباد ، سیدمصطفی. «تعزیه هنر سوگ نمایش ایرانیان»، در فصلنامة هنر، ش 67 (بهار 1385)، ص 71-82.
مختاباد، سیدمصطفی و فرح حبیب و حمیدرضا شعاعی. «گفتمانی تحلیلی در ماندگاری حسینیه‌ها به مثابة کنش‌پذیری عملکردی فضاهای عمومی شهری در بازتاب باورها و آیینهای جمعی»، در مدیریت شهری، ش 28 (پاییز و زمستان 1390)، ص 241-254.
مشوق، ح. مصاحبه حضوری با ریاست هیئت امنای حسینیه بزرگ فهادان یزد، 20/04/1392.
مهدی‌نژاد، جمال‌الدین و محمدصادق طاهر طلوع دل و حمیدرضا عظمتی و علی صادقی حبیب‌آباد. «جستاری بر ویژگی‌های معماری ایرانی‌ اسلامی و هنر‌های قدسی مبتنی بر تعالی معماری»، در دوفصل‌نامة پژوهش‌های هستی‌شناختی، ش 10 (پاییز و زمستان 1395)، ص 31-50.
موسویان، سمیه. «جایگاه هندسة مقدس در بازشناسی هویت معماری سنتی ایران»، در مطالعات ملی، ش 7 (زمستان 1396)، ص 99-118.
ناری قمی، مسعود. «الگوهای کالبدی حسینیه‌ها: ریشه‌ها و تحولات»، در مطالعات معماری ایران، ش 9 (بهار و تابستان 1395)، ص 25-35.
همیلتون، ملکم. جامعه‌شناسی دین، ترجمة محسن ثلاثی، تهران: تبیان، 1377.
Unesco. Statistical Yearbook, 1998.