نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس ارشد بازسازى پس از سانحه، دانشگاه شهید بهشتى
2 استاد دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی
3 استاد مدعو دانشکدۀ معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
تهران همواره در معرض آسیبپذیری ناشی از رخداد زمینلرزۀ احتمالی بوده است. در این میان، سکونتگاههای غیررسمی به دلیل ساختوساز بدون ضابطه و بافت فرسوده در کنار معضلات اقتصادی و اجتماعی بیشتر در معرض این آسیب هستند. محلۀ فرحزاد یکی از سکونتگاههای غیررسمی تهران و مورد مطالعاتی این پژوهش در برابر این مخاطرۀ بهشدت آسیبپذیر است.
هدف از پژوهش پیش رو بررسی میزان آسیبپذیری محله با استفاده از سناریونویسی برای آسیبهای احتمالی و خسارتهای ناشی از زمینلرزه بر کالبد محله و پیشبینی میزان خسارتها و تلفات ناشی از آن است.
روش پژوهش توصیفیـ تحلیلی با رویکرد کمّی است. تحلیل فضایی پژوهش با استفاده از نرمافزار Arcmap انجام شده است. روشهای گردآوری اطلاعات نیز شامل مطالعۀ اسناد بالادست در کنار مشاهده و مصاحبۀ اکتشافی با اهالی بوده است.
پس از شناخت محله و مطالعۀ آسیبپذیری آن، با استفاده از مدلهای عرضهشده برای زمینلرزۀ احتمالی در تهران، بدترین حالت ممکن برای محلۀ فرحزاد، که وقوع زمینلرزه ناشی از لغزش گسل شمال تهران است و بیشترین خسارات و تلفات را بر جای میگذارد، در نظر گرفته شده و سناریوی مخاطره برای آن نوشته شده است تا حدود و حجم آسیبپذیری و میزان تخریب حدودی ساختمانها، زیرساختها، و سایر جنبهها مشخص شود. بر اساس نتایج بهدستآمده محلۀ فرحزاد با تخریب 65درصدی در اثر زمینلرزۀ واقعشده و در پی لغزش گسل شمال تهران روبهرو خواهد شد که در آن بین 1153 تا 1345 ساختمان آسیب جدی خواهند دید و تلفات انسانی در صورت وقوع زمینلرزه در هنگام شب و نبود امدادرسانی به بیش از 500 نفر خواهد رسید.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
An Assessment of the Vulnerability of Tehran’s Farahzad District in A Possible Earthquake
نویسندگان [English]
- Seyedeh Faezeh Mirhosseini 1
- Akbar Haj Ebrahim Zargar 2
- Sharif Motavef 3
1 MSc, Post-Disaster Reconstruction, Shahid Beheshti University
2 Professor Emeritus, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University
3 Lecturer, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University
چکیده [English]
Tehran has always been vulnerable to possible earthquakes, with informal settlements being most at risk and their worn-out urban context exacerbated by socio-economic problems. Studied here, is the Farahzad neighbourhood, one of the informal settlements in Tehran, which is extremely vulnerable to earthquakes.
The purpose of this study is to investigate the extent of the vulnerability in this neighbourhood by using scenario planning for possible damages and casualties. The research method is descriptive-analytical with a quantitative approach. The spatial analysis is conducted using Arcmap software, and data collection methods include the study of documents along with exploratory interviews with residents.
After recognising the neighbourhood and studying its vulnerabilities using the models suggested for a possible earthquake in Tehran, the worst-case scenario is considered, namely, an earthquake caused by the fault in northern Tehran. Working out the extent of vulnerability and the degree of destruction of buildings, infrastructures, and other aspects of damages, it is concluded that the Farahzad neighbourhood would face a 65% damage to its built environment, meaning between 1153 and 1345 buildings will be damaged seriously, and human casualties would reach more than 500 people if the quake occurs at night.
کلیدواژه‌ها [English]
- Earthquake
- Vulnerability assessment
- Informal settlements
- Farahzad neighbourhood
- Tehran
)