شناسایی و سنجش فنون رایج در «مطالعۀ موردی برای طراحی معماری»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد تهران جنوب

چکیده

مطالعۀ موردی اصطلاح رایجی در معماری است که هم اشاره به استفاده از پروژه­های انجام­شده در گذشته، به مثابۀ پیشینۀ طراحی، دارد و هم اشاره به راهبردی برای تحقیق به شکل عام. از­این­رو پرداختن به مسئلۀ روش­شناسی مطالعۀ موردی به طور خاص برای معماران در شکل آموزشی و تحقیقی ضرورت می­یابد؛ چراکه به سبب رایج بودنش در معماری، همان­قدر که گسترش سردرگمی در آن می­تواند باعث ضعف شود، مسلط شدن بر ویژگی­های خاصِ منطبق بر اهداف معماری، به منزلۀ یک رشتۀ مهندسی/ هنری، می­تواند ظرفیت­های مغفول آن را آشکار و تقویت کند. در این خصوص تاکنون، به دو موضوعِ «نادیده گرفتن مطالعۀ موردی، به مثابۀ ابزار آموزشی نظام­مند»، و نیز «روشن نبودن مرز کپی­برداری و برداشت صحیح از آن» پرداخته شده است.
در تحقیق حاضر در ادامۀ تلاش­های فوق، به سنجش فنون رایج در مطالعۀ موردی برای طراحی نزد دانشجویان معماری پرداخته شده است. این کار از دو جنبۀ «وضوح روش­شناختی» و «نحوۀ تأثیر بر طراحی» صورت گرفته است تا یکی دیگر از ملزومات ساماندهی راهبردی نقش مطالعۀ موردی برای تولید دانش در حوزه معماری تأمین شود. طی این تحقیق، نُه فن رایج شناسایی و در میان چهار حوزۀ اصلی «واضح­ـ آموزشی»، «واضح­ـ تحقیقی»، «غیرواضح­ـ آموزشی» و «غیرواضح­ـ تحقیقی» موقعیت­یابی شده­اند. نتایج نشان می­دهند که فنون ذهنی و متکی بر هندسه و گرافیک در مقایسه با فنون مقایسه­ای و متکی بر محاسبه و آزمایش به­مراتب بیشتر به کار می­روند. در موقعیت­یابی این فنون درمی­یابیم که آن­ها محدود و بدون پشتیبان کافی نظری هستند و بیشتر به صورت آموزشی و به مثابه یک سرمشقْ محقق شده­اند تا تحقیقی انتقادی و دگرگونی­خواه. به نظر می­رسد که ظاهر سادۀ برخی فنون، به­علاوۀ دیر آشکار­ شدن عیوبِ آن­ها، باعثِ تصورِ مسلط بودن و استفادۀ شایع از آن می­شود؛ ضمن آنکه خطای غیرمفید پنداشتن آن­ها نیز می­تواند به جای تلاش بیشتر برای یادگیری، باعث حذف و خروج کلی آن­ها از چرخۀ فنون شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Examination of the Common Techniques for Case Studies in Architectural Design

نویسنده [English]

  • Aliasghar Malekafzali
Faculty of Arts and Architecture, Azad University of South Tehran
چکیده [English]

‘Case study’ is a common term in architecture referring to both the use of past projects as backdrops and a research strategy in a more general sense. Case study methodology is of particular importance in architectural pedagogy and research, because on one hand its widespread use cause confusion and weaknesses, and on the other hand having a good command of architecturally oriented features of case studies can shed light on the discipline’s neglected aspects. The two topics studied so far in this connection are its negligence as a systematic pedagogical tool and the vagueness of the boundaries between copying and proper adoption of the studied cases.
The aim of this study is to identify and assess case study techniques in two respects: methodological clarity and the ways in which case studies influence design, in order to fulfil prerequisites of its strategic organisation for the production of architectural knowledge. Nine current techniques are identified in this research. They are then positioned among four main areas, namely, ‘clear-pedagogical’, ‘clear-research-oriented’, ‘unclear-pedagogical’, and ‘unclear-research-oriented’. The results show that those techniques that are subjective and geometry-/ graphic-based are much more widely used than comparative, calculation-/ examination-based techniques. The positioning of the former show that they are limited in scope, lacking sufficient theoretical support, and mostly realised in pedagogy as paradigms rather than critical, transformational research. Apparently, the simple looks of certain techniques plus the late manifestation of their shortcomings gives the impression of their prevalence, whilst ruling them out as unhelpful can in turn result in their elimination instead of prompting attempts for their improvement.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Production of architectural knowledge
  • methodology
  • Design research
  • Case study techniques
باستانی، مهیار و سیدامیرسعید محمودی. «روش­های خلق ایده و کانسپت در فرایند طراحی معماری»، در نشریۀ هنرهای زیباـ معماری و شهرسازی، دورۀ 23، ش 1 (بهار 1397)، ص 5-18.
بمانیان، محمدرضا و محمد شریف شهیدی و مهزاد یالپانیان. «نقش پژوهش در فرایند آموزش طراحی معماری»، در نشریۀ هویت شهر، ش 2 (بهار و تابستان 1387)، ص 81-92.
خزاعی، فاطمه و محبوبه خالویی. «نمونۀ قبلی: زمینه­ساز خلاقیت یا تقلید در طراحی منظر»، در نشریۀ منظر، ش 37 (زمستان 1395)، ص 14-21.
دورک، داناپی. برنامه­دهی معماری: مدیریت اطلاعات برای طراحی، ترجمۀ سیدامیرسعید محمودی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1393.
سلطانی، مهرداد و سیدامیر منصوری و احمدعلی فرزین. «تطبیق نقش الگو و مفاهیم مبتنی بر تجربه در فضای معماری»، در نشریۀ باغ نظر، ش 21 (تابستان 1391)، ص 3-12.
علیپور، لیلا و محمد فیضی و اصغر محمد­مرادی، و غلامرضا اکرمی. «برداشت صحیح از نمونه­ها در ایده­پردازی معماری»، در نشریه هنرهای زیباـ معماری و شهرسازی، ش 67 (پاییز 1395)، ص 81-90.
گروت، لیندا و دیوید وانگ. روش­های تحقیق در معماری، ترجمۀ علیرضا عینی­فر، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1391.
گلکار، کوروش. آفرینش مکان پایدار ــ تأملاتی در باب نظریۀ طراحی شهری، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، 1390.
محمودی، سیدامیرسعید و سیدمحمدحسین ذاکری. «استخراج دانش کاربردی از پیشینه­ها و تأثیر آن بر خلاقیت در طراحی معماری»، در نشریۀ هنرهای زیباـ معماری و شهرسازی، ش 47 (پاییز 1390)، ص 39-50.
محمودی، سیدامیرسعید و مسعود ناری­قمی. ««ارزیابی پس از بهره­برداری» یک هدف و یک وسیلۀ آموزشی در معماری»، در نشریۀ هنرهای زیباـ معماری و شهرسازی، ش 57 (بهار 1393)، ص 71-82.
معماریان، غلامحسین و محمد­علی طبرسا. «گونه و گونه­شناسی معماری»، در نشریۀ انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، ش 6 (پاییز و زمستان 1392)، ص 103-114.
ملک­افضلی، علی­اصغر. انتخاب استراتژیک در برنامه­ریزی شهری، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی واحد صنعتی امیرکبیر، 1382.
ــــــــ . فراروند برنامه­ریزی و طراحی معماری، تهران: انتشارات علم معمار، 1392.
 
AIA Case Study Work Group. Case Studies in the Study and Practice of Architecture, Washington DC: AIA, 2001, access at: https://web.calpoly.edu/~sede/pdf/AIAcasestudy.pdf
Bruns, D. & A. Brink & H. Tobi & S. Bell. “Advancing Landscape Architecture Research”, in A. Brink & D. Bruns & H. Tobi & S. Bell (Eds), Research in Landscape Architecture: Methods and Methodology, New York: Routledge press, 2017, pp. 11-23.
Deming, M.E. & S. Swaffield. Landscape Architectural Research: Inquiry, Strategy, Design, New York: Wiley press, 2011.
Francis, M. A Case Study Method for Landscape Architecture, Washington DC: University of California and ASLA foundation, 1999.
Frayling, C. “Research in Art and Design”, in Royal College of Art Research Papers, 1 (1) (1993), pp. 1-5.
Groat, L. & D. Wang. Architectural Research Methods, firts edition, New Jersy: John Wiley & Sons, Inc, 2002.
Groat, L. & D. Wang. Architectural Research Methods, second edition, New Jersy: John Wiley & Sons, Inc, 2013.
Johansson, R. “Case Study Methodology”, A key note speech at the International Conference “Methodologies in Housing Research”, Stockholm: the Royal Institute of Technology in cooperation with the International Association of People–Environment Studies, 2003.
Langrish, J. “Case Studies as a Biological Research Process”, in Design Studies Jornal, Vol.14, Issue. 4 (October 1993), pp. 357-364.
Lenzholzer, S. & I. Duchhart, & A. Brink. “The Relationship between Research and Design”, in A. Brink & D. Bruns & H. Tobi & S. Bell (Eds), Research in Landscape Architecture: Methods and Methodology, New York: Routledge press, 2017, pp. 54-64.
Lenzholzer, S. & I. Durchhart & J. Koh. “Research through Designing in Landscape Architecture”, in Landscape and Urban Planning, 113 (2013), pp. 120-127.
Swaffield, S. “Case Studies”, in Research in Landscape Architecture: Methods and Methodology, New York: Routledge press, 2017, pp. 105-119.
Thompson, I.H. “The Role of Theory”, in A. Brink & D. Bruns & H. Tobi, H. & Bell, S. (Eds), Research in Landscape Architecture: Methods and Methodology, New York: Routledge press, 2017, pp. 37-53.
________ . Ecology, Community and Delight: Sources of Values in Landscape Architecture, London: Spon, 2000.
Yin, R.K. Case Study Research: Design and Methods, Thousand Oaks, CA: Sage, 2014.
URL1: www.bk.tudelft.nl , the case study methods in architectural teaching.