نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوى دکترى معمارى، دانشکدة هنر و معمارى، دانشگاه یزد
2 استادیار دانشکدة معمارى و شهرسازى، دانشگاه هنر
چکیده
در این مقاله هدف فهم وجوهی از چیستی فضای «میدان» است که، در بستر زبان فارسی، به مثابۀ مظهری از زندگی فارسیزبانان، قابلبررسی است، و تحقق این مهم فقط با تعمق در واژۀ «میدان» و جستوجوی اطوار معنایی آن امکان مییابد. به این منظور، به سراغ واژهنامههای فارسی و متون تاریخی رفتهایم و اطوار معنایی «میدان» را با بهرهمندی از فنون حیطۀ زبانشناسی ــ چون یافتن حوزههای معنایی، کشف روابط مفهومی، و درک استعارهها ــ جستوجو کردهایم. با استنباط ریشهها، معنیها، ترکیبها، مفاهیم مرتبط (مترادف و متناظر و متقابل)، و استعارههای «میدان»، این مفهوم را در درون شبکهای از مفاهیمْ جای داده و معنادار کردهایم و به روش تفسیری، چیستی آن را روشنی بخشیدهایم. شبکۀ مفاهیم «میدان» زمانمند است و با گذر زمان تحول مییابد. با بررسی تحولات این شبکه به جستوجوی تاریخ مفهوم «میدان» پرداختهایم و در روند تحولات آن مطالعه کردهایم. مبتنی بر نتایج حاصلشده، «میدان»، به مثابۀ فضایی عمومی، حوزههای معنایی متعددی را شامل میشود که بر انواع مختلفی از کارکردها و صورتهای آن دلالت میکنند و ضمن روشن کردن نقش و غایت «میدان»، از انعطاف این مفهوم خبر میدهند. میدان، در کلانترین تعبیر، عرصۀ باز و گشادهای بوده که مجالی برای رویدادهایی بسیار متفاوت فراهم میآورده است، از خریدوفروخت، به مثابۀ امری روزمره و دائمی، تا برگزاری مراسم ویژه در ایامی خاص که بزنگاه مواجهۀ شاه و اعیان با رعایا میشده و سازوکار قدرت را تثبیت میکرده است. «میدان» ظرفی بوده که فرصت نمایاندن و عیان شدن، هنرنمایی، و رقابت را فراهم میآورده و صحنهای برای نمایش و داوری ترتیب میداده است. بررسی تاریخ این مفهوم، در دل شبکۀ مفاهیمش، از تحولی حکایت میکند که در تحول صحنۀ نمایش «میدان» ریشه دارد، وقتی مردم از تماشاچیانِ نمایشِ اعیان به بازیگرانِ صحنه تبدبل میشوند و میدان «عرصۀ اجتماع» ایشان خواهد بود.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The Understanding of the ‘Maidan’ Based on Its Semantic Gestures
نویسندگان [English]
- Mahnam Najafi 1
- reza Shakouri 2
1 PhD Candidate, Faculty of Art and Architecture, Yazd University
2 Assistant Professor, Faculty of Architecture and Urban Planning, University of Art
چکیده [English]
The purpose of this paper is to explore the nature of the ‘maidan’ (the Persian square) in the Iranian context, by pondering the word ‘maidan’ and the different aspects of its meanings. To do so, we draw upon Persian dictionaries and historical texts and explore the meanings of ‘maidan’ using linguistics techniques – such as discovering semantic fields, conceptual relationships, and metaphors – and interpretive research methods. The semantics of the maidan has evolved throughout history. Having found its origins, meanings, compounds, related concepts (synonyms, collocations, contrasts), and metaphors, we have placed ‘maidan’ within its conceptual network and then interpreted its nature in this context. Moreover, we have explored the history of its concept based on the changes in its conceptual network throughout history. The results of this research show that the maidan as a public space involves various semantic fields implying its numerous functions and forms and clarifying its roles, and at the same time demonstrating its flexibility. The maidan, in its most comprehensive sense, has been an open territory providing opportunities for a variety of events to take place: from trading as a quotidian activity, to special ceremonies and important annual festivals attended by rulers to demonstrate their power. It has been a container providing the possibility for performing as well as watching the performers and the audience. The history if the maidan is one of evolution from that of people as mere spectators into that of people as role-players in the public domain.
کلیدواژه‌ها [English]
- Maidan (square)
- Semantics
- Persian language
- Conceptual network
- History of concept
)