بررسی اقدامات مرمت شهری در بخشی از بافت تاریخی تهران (کوچة مروی)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

دانشگاه بین المللی امام خمینی

چکیده

کوچة مروی بخشی از محلة عودلاجان، یکی از محلات پنجگانة تهران قدیم در زمان باروی اول صفوی است. موقعیت مکانی کوچة مروی در مرکز تاریخی تهران و محدودة طرح ویژه به وسعت حدود 13 هکتار است که در حال حاضر جزئی از منطقة 12 شهرداری تهران محسوب می‌شود. کوچة مروی، بخشی از حلقة پیونددهندة بازار و محلة تاریخی عودلاجان، به علت نزدیکی به مجموعة کاخ‌های ارگ سلطنتی، بنای شاخص شمس‌العماره و سردر باب عالی از دیرباز مورد توجه قرار داشته است.در مقالة حاضر ضمن شناسایی کلی گذر مروی و بیان عمده‌ترین تغییرات کالبدی انجام‌شده در گذر از دورة قاجار تا  به امروز (بر اساس مهم‌ترین نقشه‌ها)، به بررسی مشکلات و امکانات موجود در گذر و  ارائة راه حل‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت، بلندمدت و سپس بیان اهداف اصلی بر اساس آن‌ها در قالب جداول سوات (SWOT) می‌پردازیم و در ادامه اقدامات مرمتی انجام‌گرفته در قالب طرح بهسازی گذر مروی را با اجرای شرکت مسکن‌سازان مرکزی و نظارت مهندسان مشاور باوند نقد و بررسی می‌کنیم و در انتها سعی می‌کنیم با توجه به بررسی‌های شهری انجام‌گرفته در محدوده و مداخلات پیشنهادی برای مرمت شهری گذر را، با در نظر داشتن حفظ و تداوم خاطره‌های جمعی که روزگاری در این گذر اتفاق افتاده است، ارائه دهیم.

کلیدواژه‌ها


  1. آیت‌الله‌زاده شیرازی، باقر، " بهسازی محلة عودلاجان"، مجلة اثر، شمارة 2، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور، 1358.
  2. بامداد، مهدی، شرح حال رجال ایران، تهران: نشر فردوس، 1374.
  3. حبیبی، سیدمحسن و دیگران، استخوان‌بندی شهر تهران، جلد اول و دوم و سوم، انتشارات سازمان فنی و مهندسی شهر تهران، 1376.
  4. حبیبی، سید محسن، از شار تا شهر، چاپ سوم، تهران: مؤسسة انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 1380.
  5. ـــــــــــــــــ ، بهسازی و نوسازی در بافت، واحد درسی، دانشکدة هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، 1380.
  6. ـــــــــــــــــ ، شرح جریان‌های فکری معماری و شهرسازی در ایران معاصر، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی، 1385.
  7. حبیبی، سیدمحسن و ملیحه مقصودی، مرمت شهری، چاپ اول، تهران: مؤسسة انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 1381.
  8. حسینی، سیدحسین، گزارش محله مروی، مرکز اسناد دانشکده معماری دانشگاه شهید بهشتی، 1359.
  9. عبدالغفار (نجم‌الملک)، نقشه تهران، تنظیمی 1309، چاپ مجدد: سحاب تهران، 1369.
  10. عدل، شهریار و برنارد اورکاد، تهران پایتخت دویست ساله، انجمن ایران‌شناسی فرانسه، تهران: انتشارات سازمان مشاور فنی و مهندسی شهر تهران، 1375.
  11. فدایی نژاد، سمیه و کتایون کرمپور، "بررسی سیر تحولات بافت و تأثیر آن بر خاطره‌زدایی از بافت‌های کهن"، مجلة باغ نظر، شمارة 6، تهران، 1386.
  12. فدایی نژاد، سمیه، " بهسازی، نوسازی و بازسازی در گذر مروی "، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشکدة هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، 1385.
  13. فدایی نژاد، سمیه و کتایون کرمپور، " تحلیل اثر تغییرات کالبدی عناصر شاخص محله بر بافت عودلاجان "، مجلة هنرهای زیبا، شمارة 28، تهران، 1385.
  14. کرشیش، ماژور اگوست، نقشة شهر دارالخلافة ناصری، تهران: انتشارات سحاب، 1349.
  15. کریمان، حسین، تهران در گذشته و حال، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، 1355.
  16. کمیتة هماهنگی و برنامه‌ریزی و طراحی بافت قدیم تهران، "بهسازی محلة عودلاجان"، مجله اثر، شمارة 2 و 3 و 4، سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران، 1359.
  17. مختاری، اسکندر، "سیر تحولات سیمای شهری در میدان جلوخان شمس‌العماره"، مجلة اثر، شمارة 25، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور، 1374.
  18. مرکز اسناد آلبوم‌خانة کاخ گلستان.
  19. مرکز اسناد سازمان جغرافیایی شهر تهران.
  20. مرکز اسناد سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران.
  21. مرکز اسناد سازمان نقشه‌برداری کشور.
  22. مرکز اسناد مهندسین مشاور باوند.
  23. مرکز اسناد مهندسین مشاور نگین شهر آینده.