ایران کشوری است که به دلیل پهنة گستردة آن و قرار داشتن بر روی کمربند زلزله در معرض انواع سوانح بوده است. در این بین زلزله بیش از دیگر سوانح در تخریب خانه‌های شهری و روستایی نقش داشته است. آنچه مسلم است این است که پس از زلزله‌های ویرانگر و مخرب، نیاز به تأمین سرپناه اضطراری و موقت امری واضح به نظر می‌آید. لزوم تأمین سریع سرپناه، با توجه به شرایط محیطی، جغرافیایی، فرهنگی، اجتماعی و عوامل فراوان دیگر در مواردی باعث می‌شود که روش‌ها و شیوه‌های متنوعی در نظر گرفته شود. به طور مثال، در زلزلة سال 1382 بم و بروات به دلیل رخ دادن سانحه در فصل زمستان و همچنین زمان‌بر بودن طول دورة بازسازی استفاده از کانکس‌های پیش‌ساخته در دستور کار مسئولان قرار گرفت. اما در زلزلة سال 1385 لرستان به دلایل خاصی چون رخ دادن سانحه در فصل بهار و وجود موقعیت مناسب آب‌وهوایی برای ساخت‌و‌ساز، دورة اسکان موقت حذف شد و تصمیم به ادامة اسکان بازماندگان در چادر گرفته شد. با این‌همه، آنچه در تجارب پیشین عیان شده این است که پس از هر زلزلة مخرب چالش‌هایی دربارة وضعیت اسکان اضطراری و موقت ظاهر می‌شود که در مواردی با روش‌های خودجوش بومی و به‌نوعی ابتکاری بر برخی مشکلات دوره فائق می‌آید و گذران زندگی را آسان‌تر می‌کند.زلزلة سال 1385 لرستان از جمله سوانحی بود که در آن به دلیل انتقال مستقیم بازماندگان از چادر به خانه‌های دائمی، آسیب‌دیدگان برای غلبه بر چالش‌های پیش روی اسکان موقت، که در چادر پیش می‌آمد از روش‌های جالبی استفاده کردند.در مطالعة حاضر اساساً از روش رایج در تحقیقات اجتماعی تحت عنوان روش کیفی نام برده می‌شود. این روش با بهره‌گیری از مشاهدة مستقیم و مشارکتی و نیز استفاده از مصاحبه در جامعة مورد نظر صورت گرفت. همچنین به منظور تدوین ابعاد نظری موضوع، در کنار این روش، از شیوه‌هایِ مطالعة اسنادی یا کتابخانه‌ای نیز استفاده شد. مقالة حاضر بر آن است که به بررسی روش به کار گرفته‌شده در اسکان و تأمین سرپناه موقت پس از زلزلة لرستان و با اشاره به مشکلات به‌وجودآمده در این مرحله به برخی از شیوه‌های به‌نوعی بومی و نیز ابتکاری بازماندگان زلزلة لرستان به منظور غلبه بر محدودیت‌های ایجادشده در دوران اسکان موقت بپردازد.
آخوندی، عباس و سید حسین بحرینی، مدیریت بازسازی مناطق آسیب‌دیده از سوانح طبیعی (تجربة بازسازی مسکن مناطق زلزلة گیلان و زنجان 1371-1369)، مؤسسة انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، 1379.
پایگاه ملی داده‌های علوم زمین، زندگی با زمین‌لرزه‌ها در زاگرس، پی‌جویی مقدماتی صحرایی در زمین‌لرزة 11 فروردین 1385 چالان‌چولان دشت سیلاخور لرستان، 1385.
حق‌شناس، جواد و مجید جودی، «مروری بر تجربة بازسازی مناطق زلزله‌زده گیلان و زنجان»، مجموعه مقالات سمینار استان فارس ، زلزله، کاهش آسیب‌پذیری و الگوهای بازسازی، 1375.
خدابنده‌لو، زهره و مژگان طاهری، ارزیابی تطبیقی شیوه‌های بازسازی مسکن در ایران و چند کشور سانحه‌خیز، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، 1384.
ظفری، حسین، بررسی مدیریت بازسازی فیزیکی با نگرشی ویژه بر مشارکت مردم (مطالعة موردی بم)، دانشگاه تهران، رسالة کارشناسی ارشد، 1384.
مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، سرپناه پس از سانحه رهنمودهایی در زمینة امداد، 1371.
مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، استفادة طولانی از مساکن موقت پیش‌ساخته در زلزله‌های ایتالیا، ترجمة زهرا اهری، 1369.
مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، گزارش فوری ـ مقدماتی زمین‌لرزة بم، 1382.
Bolin, R. and L. Stanford, (1998), The Northridge Earthquake: Vulnerability and Disaster, Rout ledge, London.
Bolin, R. (1993), “Post-Earthquake Shelter and Housing: Research Findings and Policy Implications”, In Committee on Socioeconomic Impacts (eds.), 1993, National Earthquake Conference Monograph 5: Socioeconomic Impacts, Central United States Earthquake Consortium, Memphis.
Johnson, L.A. (2000), “Kobe and Northridge Reconstruction A Look at Outcomes of Varying Public and Private Housing Reconstruction Financing Models”, Presented at The Euro Conference on Global Change and Catastrophe Risk Management: Earthquake Risks in Europe International Institute for Applied Systems Analysis (IIASA). Austria.
Lindell, M.K., C. Prater and R.W. Perry, (2007), Introduction to Emergency Management, Wiley press.
Municipality of Kobe, (2005), The Great Hanshin-Awaji Earthquake Statistics and Reconstruction Progress, Kobe.
Quarantelli, E.L. (1982), Shelter and Housing after Major Community Disaster: Case Studies and General Conclusions, Disaster Research Center, Ohio state university, Columbus.
Sultan Barakat, (2003), Housing reconstruction after conflict and disaster, Humanitarian practice network, No.43.
Tierney, K.J., M.K. lindell and R.W. Perry, (2001), Facing the Unexpected: Disaster Preparedness and Response in the United States, Joseph Henry Press, Washington.
Wu, J.Y., M.K. Lindell, (2004), “Housing Reconstruction after Two Major Earthquake: The 1994 Northridge Earthquake in the United States and the 1999 Chi-Chi Earthquake in Taiwan”, International Journal of Mass Emergencies and Disasters, 28(1): 63-81.
)
