مقدمه‎ای بر استفاده از GIS در مکان‎یابی زمین‌های دفن زبالة شهری

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهیدبهشتی

چکیده

  زمین‌های دفن زبالة شهری (landfills) به دلیل ارتباط مستقیم با پسماندهای جامد، خطر آلوده‌سازی بسیار بالایی برای محیط‎زیست دارند. در مکان‎یابی این زمین ‎رعایت معیارهای زیست‎محیطی ضروری است تا سلامت انسان و محیط زیست تأمین شود. یکی از روش‌های موجود در استفاده از این قواعد و اِعمال آن بر داده‎های مرتبط با مکان‌یابیِ زمین‎‎ دفن زباله "سامانة اطلاعات جغرافیایی" (Geographic Information Systm=GIS) است که مختص کار با داده‌های مکانی و فضایی است. وجود توابع تحلیل مکانی در این سامانه امکان تلفیق لایه‎های اطلاعاتی و اعمال معیارهای زیست‎محیطی را بر این لایه‌ها فراهم می‌کند. در این مقاله با توجه به ماهیت داده‎های مکانی موردنیاز در مکان‎یابی زمین‎های‎ دفن زباله، "فرایند مطالعاتی" و "الگوریتم اجرایی" برای استفاده از  GIS و دست‎یابی به مکان مناسب معرفی می‎شود. با استفاده از این فرایند و اجرای الگوریتم آن ــ پس از جمع‎آوری داده‎ها و معیارها، غربال اولیة داده‎ها (حریم‎گذاری) و همپوشانی دوبه‌دوی لایه‎های اطلاعاتی، که هر یک تأمین‌کنندة یکی از معیارهای زیست‎محیطی است ــ می‌توان مکان مناسب را تعیین کرد.  

کلیدواژه‌ها


  1. بارو، پی. ای، سیستم‎های اطلاعات جغرافیایی، ترجمة حسن طاهرکیا، تهران: سمت، 1376.
  2. بدو، کاظم، «محل دفن زباله»، فصلنامة آموزشی و پژوهشی مدیریت پسماندها، 1(1):33-8، 1382.
  3. چوپانوگلوس، جرج، هیلاری تیسن و رولف الیاسن، مدیریت مواد زاید جامد (جلد دوم)، ترجمة منیره مجلسی، تهران: سازمان بازیافت و تبدیل مواد شهرداری تهران، 1371.
  4. حیدرزاده، نیما، معیارهای مکان‎یابی محل دفن مواد زاید جامد شهری، تهران: سازمان شهرداری‎های کشور، 1380.
  5. دفتر امور فنی و تدوین معیارها، طراحی، اجرا، نگهداری و بهره‌برداری خاک‎چا‎‎ل‎های بهداشتی برای زباله شهری، تهران: سازمان مدیریت و برنامه‎ریزی کشور، 1380.
  6. دفتر بررسی آلودگی هوا، ضوابط و استانداردهای زیست‎محیطی، چاپ اول، تهران: سازمان حفاظت محیط‎زیست، 1377.
  7. عمرانی، قاسمعلی، مواد زاید جامد (جلد دوم)، چاپ اول، تهران: مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، 1374.
  8. کنفرانس سازمان ملل دربارة محیط زیست و توسعه، دستور کار 21. ترجمة حمید طراوتی و امیر ایافت، چاپ اول، تهران: سازمان حفاظت محیط‎زیست با همکاری برنامة عمران ملل متحد، 1377.
  9. مجلسی، منیره و جعفر نوری، مکان‌یابی و مدیریت محل دفن بهداشتی، تهران: سازمان بازیافت و تبدیل مواد شهرداری تهران، 1371.
  10. هایوود، یان، سارا کورنلیوس و استیو کارور، مقدمه‌ای بر سیستم‎های اطلاعات جغرافیایی، ترجمة گیتی تجویدی، تهران: سازمان نقشه‎برداری کشور، 1381.
  11. Bernhardsen, Tor, (1999), An Introduction to Geographic Information Systems, 2nd Edition, New York, John Wiley & Sons.
  12. Department of the Environment, (1995), Waste Management paper 26B: Landfill Design, Construction and Operational Practice, London, HMSO.
  13. Hanna, K. and Culpepper, R. B. (1998), GIS in Site Design. New York, John Wiley & Sons.
  14. Hopkins, L. D. (1977), Method for Generating Land Suitability Maps: A Comparative Evaluation, Journal of American Institute of planners, 43(4): 386-400.
  15. Keller, Edwad A. (1985), Environmental Geology. Fourth Edition. Columbus, A Bell & Howell.
  16. Lin, Hung-Yueh and Kao , Jehng-Jung, (1998), A vector-based spatial model for landfill siting, Journal of Hazardous Materials, Vol.58: 3-14.
  17. McBean, Edward A. and Rovers , Frank A. and Farquhar, Garhame J. (1995), Solid Waste Landfill Engineering And Design, New Jersey, Prentice Hall.