یک طرح معماری زمانی ممکن است به واقعیت نزدیک شود که بتوان آن را عملی کرد. در این مسیر هدفی که طراح باید در پی آن باشد به‌نوعی به منصة ظهور رسانیدن ارزش‌ها و باورهاست و زمانی این امر تحقق می‌یابد که در جامعه ارزش‌های متعالی و والا پدیدار شود. پس طراحی با این فکر که فرد فقط خودش را راضی کند متفاوت، بلکه متضاد با اهداف فوق است. صرف تفکر فردی طراح و دوری گزیدن از تفکر اجتماعی ما را از این هدف دور می‌کند. البته در این راه برخی از عوامل همچون خلاقیت می‌تواند تا حد بسیار زیادی به ایجاد روندی مطلوب و پیدایش طرحی زیبا کمک کند.تفکر طراحی ممکن است راه جدیدی برای کنار هم قرار دادن عناصر شناخته‌شده باشد، یا اینکه مفاهیم جدیدی را مطرح کند. این موضوع تنها در مورد کارهای حسی صادق نیست. باید دانست که طراحی در تمام کارهای روزمره حتی فعالیت‌های فکری فرد نیز ممکن است تأثیر بگذارد و مفید باشد. به طور مثال، دیدگاهی که در ارائة طرحی از یک شهر جدید یا ایدة نوینی از دموکراسی در جامعه مطرح می‌شود در واقع راه‌هایی نوین برای نیل به مفاهیم جدید و نیز طبقه‌بندی مناسب ارائه می‌کند، که هر یک به جای خود در جامعه مهم و تأثیرگذار است. در بحث طراحی معماری در واقع ما با دو مقوله مواجهیم: یکی طراحی کردن و خلق فضا و دیگری، که مهمتر است، داشتن تفکر طراحی است. زیرا بدون داشتن تفکرِ فرایندی دستیابی به محصول معماری بی‌ارزش است.لذا با توجه به اهمیت تفکر طراحی، در این مقاله نخست نگاهی اجمالی می‌اندازیم به تحقیقات و دیدگاه محققان و پژوهشگران دنیا دربارة تفکر طراحی، و سپس الگوها و نظریه‌های طراحی را نقد و بررسی کنیم. در آخر نیز با ارزیابی مطالعات به‌عمل‌آمده و بررسی شیوه‌های مطلوب جهت دستیابی به مهارت‌های تفکر طراحی، نتایج لازم ارائه می‌شود.
آرمسترانگ، چومی، برادبنت و.، آموزش معماران، ترجمة سلطان‌زاده، هرندی و…، انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی، تهران، 1379.
امامی، جواد، طراحی معماری به‌مثابه یک الگوی رفتاری، مجموعه مقالات دومین همایش آموزش معماری، انتشارات نگاه نو، 1382.
گلداشمیت، گابریل، صناعت طراحی صنع معماری، ترجمة لادن اعتضادی، مجلة صفه، شمارة 2، 1370.
نقره‌کار، عبدالحمید و همکاران، هویت اسلامی در معماری و شهرسازی (طرح تحقیقاتی) فصل اول، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران، زمستان 1384.
Aken, J. E. Van. (2005), Valid Knowledge for the Professional Design of Large and Complex Design Process, Design Studies, 26.
Alexander, C. (1966), Notes on the Synthesis of Form, Harvard University Press.
Candy, L., & Edmonds, E. (1996), Creative Design of Lotus Bicycle; Implications for Knowledge Support Systems Research, pp 71-90. Elsevier, ISSN: 0142-694X. Tokyo, Japan.
Cross, N. & Cross, A. C. (1996), Observations of Teamwork and Social Processes in Design, Design Studies, Vol. 16, No. 2, pp 143-170.
Cross, N. (1991), Research in Design Thinking, Delft University of Technology.
De Bono, E., (2000), New Thinking for the New Millennium, pp 217-218. New Millennium Entertainment, First Edition.
Do, E. (2002), The Design Thinking Process-Design Theory Course, Sebastien BUND, October 23.
Finke, R. A. & Word, T. B. & Smith S. M., (1992), Creative Cognition: Theory, Research and Application, Cambridge, MIT Press.
Goldschmidt, G. (1991), The Dialectics of Sketching, Creativity Research Journal (vol. 4).
Hamel, Ronald, (1996), Psychology and Design Research, University of Amsterdam, Faculty of Psychology, Department of Psychology.
Jun, Xu. (2003), A Framework for Site Analysis With Emphasis on FengShui and Contemporary Environmental Design Principles, Ph.D. Dissertation in Environmental Design and Planning, Virinia Polytechnic Institute and State University, USA.
Lawson, B. (1994), Parallel Lines of Thought, Language of Design 1, pp 321-331. UK.
Lawson, B., (2000), How Designers Think, The Design Process Demystified, Kent UK. Architectural Press .
Nagai, Y. (2003), Dynamic Cognition in Design Thinking Process, Proceedings of International Conference of Engineering Design in Stockholm-ICED03, in Press.
Nagai, Y. & Noguchi, (1997), Representations of Design Thinking. Journal of the Asian Design International Conference, 1, 1 CD. Rom no.: 341.
Parthenios, P. (2003), Technology on Early Stages of Architecture Design, Ph.D. Proposal, Harward Design School.
Rittel, W. J. (1993), The Reasoning of Designers Host, University of California, Berkley, Universitaet Stuttgart.
Rowe, Peter G. (1987), Design Thinking, MIT Press, ISBN 0262181223 (Modified by Robert Saunders), pp 39-49.
Roy, R. (1993), Case Studies of Creativity in Innovative Product Development, Design Studies, 14, pp 423-443. Elsevier, ISSN: 0142-694X. Tokyo, Japan.
Schon, D. A. (1983), The Reflective Practitioner; How Professionals Think in Action, Basic Books.
Schon, D. A. (1985), Designing: Types and Worlds, Design Studies, 9, pp 181-190. Elsevier, ISSN: 0142-694X. Tokyo, Japan.
Smith, M. (1998), The Tools Designers Use; What do They Reveal About Design Thinking, Department of Computing, Edinburgh, Napier University.
Turner, Tom & Watson, David, (1998), Design Methods for Landscape Architecture and Garden Design. Dead Masterplans and Digital Creativity by Turner, T. & Watson, D. University of Greenwich, School of Architecture and Landscape, for a Conference on Digital Creativity.
)
