تطبیق پذیری در استفادة مجدد از خانه های تاریخی مورد مطالعه: خانة لولاگر، عمارت باغ فردوس، و خانة ایرانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری معماری، دانشکدة معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

2 استادیار دانشکدة معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

چکیده

انطباق کارکرد‌ جدید یک اثر معماری با کالبد تاریخی آن رویکردی قابل توجه در زمینة میراث فرهنگی کشور است. اصلی‌ترین هدف آن حفظ برخی ارزش‌های میراثی برای نسل‌های آتی است. ساکنان خانه‌های سنتی ارزشمند در شهرهای ایران، که در تناسب کامل با اقلیم محلی، مصالح، و ساختارهای فرهنگی طراحی شده‌اند، به طور عمده آن‌ها را تخلیه و رها کرده‌اند. به منظور محافظت از این میراث‌ها و همچنین مقابله با کهنگی ناشی از خالی بودن آن‌ها در بافت‌های تاریخی، در برخی از این خانه‌ها عملکرد‌های جدیدی جاری شده است. پرسش اساسی این است: مهم‌ترین معیارها در تطبیق‌پذیری مناسب این میراث ارزشمند با عملکرد‌های جدید کدامند؟ در این مقاله نخست با کنکاش در ادبیات موضوع به استخراج مهم‌ترین معیارهای تطبیق‌پذیری پرداخته می‌شود و سپس سه نمونه با سه نوع عملکرد متداول در این گونه بناها را بر اساس آن معیارها ارزیابی می‌گردد. با علم به اینکه پروژه‌های بی‌شماری در این خصوص در کشور در حال انجام است، تلاش شده چالش‌ها و فرصت‌های استفادة مجدد از خانه‌های تاریخی، با هدف دست‌یابی به تطبیق‌پذیری مناسب‌تر، با دقت و به طور مفصل بررسی شود. این پژوهش جزء تحقیقات کاربردی و از نوع مطالعه موردی و پیمایشی است. با در نظر داشتن نمونه‌های مورد مطالعه، بر اساس معیارهای استخراج‌شده، از متخصص‌ها و غیر متخصص‌ها (همراه با توضیح واژه‌های تخصصی) پرسش‌هایی می‌شود و پاسخ‌ها به پرسش‌ها با شاخص‌هایی، که بر اساس پیشینة تحقیق تعیین و شناسایی شده‌اند، تحلیل می‌شود همچنین، از طریق بررسی‌های معمارانه در نمونه‌ها، تلاش می‌شود چالش‌های موجود در این روند شناسایی گردند. نتیجة پژوهش نشان داده است که در هر سه نمونه، هویت فرهنگی پایدار شده، اقتصاد محلی رونق یافته، و منافع زیست‌محیطی به دست آمده است. با وجود این، مشارکت‌های ذی‌نفعان در فرایند استفادة مجدد کمرنگ است و همچنین سازة بنا نیاز به بازنگری و تقویت دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Adaptability in Reusing Historic Houses: The Cases of Lowlagar House, Bagh-e Ferdows Mansion and the Iranian House

نویسندگان [English]

  • Kian Dehghan 1
  • Afra Gharibpour 2
1 PhD Candidate, Faculty of Architecture, College of Fine Arts, University of Tehran
2 Assistant Professor, Faculty of Architecture, College of Fine Arts, University of Tehran
چکیده [English]

The adaptation of historic built environments with new uses is a significant approach for the country’s cultural heritage, with its main objective being preserving some cultural values for future generations. Designed in full harmony with local climate, materials and cultural structures, valuable traditional houses in Iranian cities are widely abandoned. To preserve this heritage and encounter the dilapidation caused by these voids in historic fabrics, new uses have been introduced into these houses. The main question is ‘what is the most important criteria for appropriate adaptation?’. The present paper starts with investigating the literature extracting adaptability criteria, and then moves on to assess three examples representing types of usual designated new uses. Understanding the fact that countless parallels are currently under way in the country, it attempts to scrutinise challenges and opportunities of such reuses in order to achieve more appropriate ways of adaptation. The paper adopts case studies and surveys as its core approach. Using extracted criteria, questions have been asked from both experts and non-experts, which is helped by architecturally oriented case studies to identify the challenges. The results show that in all three cases the cultural identity is stabilised, the local economy is flourished and environmental gains are achieved. Nevertheless, there has been poor stakeholder participation, and a need was left unfulfilled for structural reviews and reinforcements.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Reuse
  • House
  • Heritage
  • Interior Architecture
  • Adaptability

مراجع

آیت‌الله‌زاده شیرازی، باقر. طرح مرمت و احیای تاریخی فرهنگی عمارت مسعودیه تهران، تهران: سازمان میراث فرهنگی، 1377.
بمانیان، محمدرضا و مجتبی انصاری و نینا الماسی‌فر. «باززنده‌سازی منظر فرهنگی تخت سلیمان با تاکید بر رویکردهای بازآفرینی و حفاظت از میراث جهانی ایکوموس،...»، در فصلنامة مدیریت شهری، ش 26 (پاییز و زمستان 1389)، ص 7-26.
پاکزاد، جهانشاه. «هویت و این‌همانی با فضا»، در صفه، ش 21 و 22 (بهار و تابستان 1375)، ص 100-107.
پدرام، بهنام و محمدرضا اولیاء و رضا وحیدزاده. «ارزیابی اصالت در فرایند حفاظت از آثار تاریخی ایران: ضرورت توجه به تداوم فرهنگ بومی آفرینش هنری»، در فصلنامة مرمت و معماری ایران، ش 2 (پاییز و زمستان 1390)، ص 1-16.
حجت، مهدی. میراث فرهنگی در ایران: سیاست ها برای یک کشور اسلامی، تهران: هرمس، 1380.
حناچی، پیروز و داراب دیبا و محمدجواد مهدوی‌نژاد. «حفاظت و توسعه در ایران، تجزیه‌وتحلیل تجارب مرمت در بافت‌های باارزش شهرهای تاریخی ایران»، در نشریه هنرهای زیبا، ش 32 (زمستان 1386)، ص 51-60.
سازمان میراث فرهنگی. معیارهای طراحی در بناها، مجموعه‌ها، محوطه‌ها، و شهرهای تاریخی، طرح پژوهشی از مجموعه پژوهش‌های بنیادی دفتر فنی معاونت حفظ و احیاء، دفتر هشتم، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور، 1379.
فلامکی، محمدمنصور. ریشه‌ها و گرایش‌ها‌ی نظری معماری، تهران: نشر فضا،1381.
فیلدن، برنارد و یوکا یوکیلتو. راهنمای مدیریت برای محوطه‌های میراث جهانی، ترجمة پیروز حناچی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1386.
گروت، لیندا و دیوید وانگ. روش‌های تحقیق در معماری، ترجمة علیرضا عینی‌فر. تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1388.
محب‌علی، محمدحسن و اصغر محمدمرادی و آتش‌سا امیرکبیریان. دوازده درس مرمت، تهران: وزارت مسکن و شهرسازی، 1374.
نژادابراهیمی، احد و محمدرضا پورجعفر و مجتبی انصاری و پیروز حناچی. «ارزش و ارتباط آن با رویکرد مداخله در آثار فرهنگی‌ـ تاریخی». در فصلنامه مرمت و معماری ایران، ش 6 (پاییز و زمستان 1392)، ص 79-98.
یوکیلتو، یوکا. تاریخ حفاظت معماری، ترجمة محمدحسن طالبیان و خشایار بهادری، تهران: روزنه، 1387.
 
Bahl, Vani. “Ethics of Adaptive Reuse”, in Architecture Week, accessed 21/04/2017: http://www.architectureweek.com/2005/0518/building_1-1.html
Bedate, Ana & L. Herrero & J. Sanz. “Economic Valuation of the Cultural Heritage: Application to four Case Studies in Spain”, in Journal of Cultural Heritage, No.1 (January–March 2004), pp. 101-111.
Bond, Stephen & Derek Worthing. Managing Built Heritage, the Role of Cultural Significance, Oxford: Wiley-Blackwell, 2016.
Bullen, Peter A. & Peter Love. “The Rhetoric of Adaptive Reuse or Reality of Demolition: Views from the Field”, in Cities, No. 4 (August 2010), pp. 215-224.
Campbell, Jan. “Is Your Building a Candidate for Adaptive Reuse?”, in Journal of Property Management, (Jan–Feb 1996), pp. 26–29, Institute of Real Estate Management.
Cantacuzino, Sherban. Re-Architecture Old Buildings/ New Uses, Toledo: Artes Graficas, 1989.
Cevik, Senem & S. Vural. “An Example to Renovation Ere Vitalization Works in Historical City Centers: Kunduracılar Street/Trabzon-Turkey”, in Building and Environment, No. 5, (2008), pp. 949-963.
Clifford, James. The Predicament of Culture, Twentieth-century Ethnography, Literature, and Art, Cambridge: Hayward University Press, 1988.
Cunning ton, Pamela. Change of Use: The Conversion of Old Buildings, London: Alpha Books, 1988.
Feilden, Bernard. Conservation Historic Building, Oxford: Architectural Press, 2003.
Kincaid, David. Adapting Buildings for Changing Uses: Guidelines for Change of Use Refurbishment, London: Routledge, 2002.
Latham, Derek. Creative Reuse of Buildings 1-2, London: Routledge, 1999.
Langston, Craig & F. Wong & E. Hui & L. Shen. “Strategic Assessment of Building Adaptive Re-use Opportunities in Hong Kong”, in Building and Environment, Vol. 43, No. 10 (October 2008), pp. 1709-1718.
Lemaire, Raymond & Herb Stovel. Nara Document on Authenticity, Japan: Nara, 1994.
Orbasli, Aylin. Architectural Conservation: Principles and Practices, Oxford: Wiley-Blackwell, 2008.
Park, Sharon C. “Respecting Significance and Keeping Integrity: Approaches to Rehabilitation”, in The Journal of Preservation Technology (APT), Vol. 37, No. 4 (2006), pp. 13–21.
Pedersen, Arthur. Managing Tourism at World Heritage Sites: A Practical Manual for World Heritage Site Managers, Paris: UNESCO World Heritage Centre, 2002.
Rypkema, Donovan & K. Wiehagen. “Dollars and Sense of Historic Preservation: The Eco-nomic Benefits of Preserving Philadelphia’s Past”, in National Trust for Historic Preservation (Report), Washington DC., 1999.
Stovel, Herb. “Effective Use of Authenticity and Integrity as World Heritage Qualifying Conditions”,in City & Time, No. 2 (2007), pp. 21-36.
Wang, Huey-Jiun & Zhi-Teng Zeng. “A Multi-objective Decision-making Process for Reuse Selection of Historic Buildings”, in Expert Systems with Applications, Vol. 37, No. 2 (March 2010), pp. 1241-1249.
Waterton, Emma & Steve Watson. Heritage and Community Engagement: Collaboration or Contestation?, London: Routledge, 2010.

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 16 شهریور 1398
  • تاریخ بازنگری: 05 بهمن 1399
  • تاریخ پذیرش: 11 دی 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار