کاوش در تبیین مفهوم هیروگلیف کلانشهر مدرن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشکدة معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین

2 استاد دانشکدة شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

چکیده

موجودیت کلان‌شهر فراتر از کنار هم قرارگیری شبکة حمل‌ونقل، ساختمان، پارک، و رودخانه، و... است. کلان‌شهر ترکیبی از موضوعات تولید فرهنگی و به مثابة فضایی مملو از محتوا و معنی است که با دیدگاه صرفاْ اثباتی (پوزیتیویستی) نمی‌توان آن را شناخت و بازنمایی کرد. برای دستیابی به شناخت کامل از شهر و ریشه‌های واقعیات اجتماعی آن تبیین هیروگلیف کلان‌شهر مدرن بسیار ضروری است. آنچه در سطح ظاهری دیده می‌شود، برای درک شدن نیروهای زیرساختی عمیقش نیازمند رمزگشایی و تفسیر است. هر نظریه‌پردازی که قصد تجزیه‌وتحلیل شهر را دارد، باید بسان یک پژوهشگر، با بررسی آثار موجود به رازهای نهفتة شهر پی ببرد. بنا بر این علاوه بر روش‌های اثباتی برای شناخت یک شهر باید با توأمانی از قرائت و تجربه، از روش‌های نشانه‌شناسانه و پدیدارشناسانه بهره جست. کلان‌شهر به مثابة یک متن باید خوانده شود، فرم‌هایش رمزگشایی و معنایش فهمیده شود، خوانشی قضیه‌ای (پروبلماتیک) که خود به کثرت و تعدد معانی‌اش اذعان دارد. شهر باید با نیروی بالقوة هستی‌شناسانه، که در تجربة انسانی موجود است، درک شود. هر شهر همواره باید پذیرای تفاسیر متنوع از خودش باشد و معنا همیشه باید متکثر و منازعه‌آمیز باقی بماند. برای شناخت بهتر شهر نه‌تنها باید تعداد راه‌های خوانش یک کلان‌شهر افزایش یابد؛ بلکه باید به تنوع تجربة قشرهای مختلف نیز بها داده شود؛ اما در هرصورت باید در نظر داشت که ارائة یک تصویر همه‌جانبه، که نمایشی از واقعیت زندگی شهری باشد و شهر را در همة ابعاد و جهات نشان دهد، غیر ممکن است؛ چون اساس شهر در مقام امر منفی امکان بازنمایی شدن به شکل تمام و کمال را ندارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Hieroglyphics of the Modern Metropolis

نویسندگان [English]

  • Nazila Rashidpour 1
  • Seyed Mohsen Habibi 2
1 PhD Candidate, Faculty of Architecture and Urban Planning, Qazvin Islamic Azad University
2 Professor, Faculty of Urban Planning, College of Fine Arts, University of Tehran
چکیده [English]

The metropolis is more than a collection of transport networks, buildings, parks, rivers and so on. It is an amalgam of cultural products imbued with content and implications, which is well beyond recognition by strictly positivistic views. A deep understanding of the modern metropolis and the roots of its social realities would require deciphering its hieroglyphics. What we see on the surface is the product of deeper underlying forces, and in order to understand these forces we need to explore these deeper levels. The task of any theorist intent on analysing the metropolis is to act like a detective, interrogating these traces and diving into their secrets. Beyond the positivistic methods, there are two alternative models of knowing the metropolis: reading and experiencing. This involves semiological and phenomenological methods. The metropolis as text can be read, meaning of its forms deciphered and its meaning understood: a problematic reading self-confessing of its multiple meanings. The city should be perceived by ontological potentials of human experience. Any city should always remain recipient of various interpretations of it, with meanings remaining multiple and contentious. In order to better understand the city one should not only keep the multiplicity of the ways in which we read the metropolis, but so too the ways in which any social class experience it. We should be aware of the impossibility of an all-encompassing picture of the reality of urban life, because the city fundamentally lacks such representation capacity.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hieroglyphics
  • Modern metropolis
  • Modernity
آزاد ارمکی، تقی و محمد رضایی. «سوژه و قدرت: تحلیل چگونگی شکلگیری ذهنیت در مطالعات فرهنگی»، در نامة علوم اجتماعی، ش 27 (بهار 1385)، ص 125-156.
اسلامی، مازیار، صحنههایی از یک ازدواج: ملاحظاتی دربارة فضا و شهر در سینما، تهران: انتشارات حرفه هنرمند، 1394.
اُدانل، هاگ. «شهر سلطنتی در تلویزیون: پوشش تلویزیونی وقایع رسانهای سلطنتی»، ترجمة سبحان رضایی، در فرانکو بیانچینی، منظر ذهنی شهر: مفاهیم، بازنماییهای فرهنگی و کاربستهای سیاستگذارانه، تهران، انتشارات تیسا، 1393
برمن، مارشال. تجربة مدرنیته، ترجمة مراد فرهادپور، تهران: انتشارات طرح نو، 1389.
بیانچینی، فرانکو. منظر ذهنی شهر: مفاهیم، بازنماییهای فرهنگی و کاربستهای سیاستگذارانه، ترجمة کاوه اکبری و همکاران، تهران: تیسا، 1393.
تانکیس، فرن. فضا، شهر و نظریه اجتماعی، مناسبات اجتماعی و شکلهای شهری، ترجمة حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی، انتشارات دانشگاه تهران، 1388.
ریزن، متیو. «کارتونها و نمایش طنز پایتخت فرهنگی»، ترجمة کاوه اکبری، در فرانکو بیانچینی، منظر ذهنی شهر: مفاهیم، بازنماییهای فرهنگی و کاربستهای سیاستگذارانه، تهران، انتشارات تیسا، 1393.
زیمل، گئورگ. «کلانشهر و حیات ذهنی»، ترجمة یوسف اباذری، در نشریة مطالعات جامعهشاختی، ش 6 (بهار 1372)، ص 53-66.
فیسک، جان. «فرهنگ و ایدئولوژی»، ترجمة مژگان برومند، در فصلنامة ارغنون، ش 20 (تابستان 1381)، ص 117-126.
کاظمی، عباس، «پروبلماتیک زندگی روزمره در مطالعات فرهنگی و نسبت آن با جامعة ایران»، در فصلنامة مطالعات فرهنگی و ارتباطات، ش 4 (پاییز و زمستان 1384)، ص 97-122.
کالوینو، ایتالو. شهرهای ناپیدا، ترجمة بهمن رئیسی، تهران: کتاب خورشید، 1394.
مِنِل، باربارا. شهرها و سینما، ترجمة محمدرضا نویدپور و نیما عیسیپور، تهران: انتشارات بیدگل، 1394.
هال، استوارت. «رمزگذاری، رمزگشایی گفتمان تلویزیونی»، در سایمن دورینگ (ویراستار)، مطالعات فرهنگی (مجموعه مقالات)، ترجمة نیما ملکاحمدی و شهریار وقفیپور، تهران: انتشارات آینده پویان، 1382.
 
Amendola, Giandomenico. La Citaa Postmoderna, Rome and Bari: Laterza in Bianchini, Franco, 2006, European urban mindscape: concepts, cultural representations and policy, in: Weiss-Sussex Godela, Franco bianchini (eds) Amsterdam. New York: Rodopi, 1997.
Aragon, Louis. Paris Peasant, London: Pan Books, 1980.
Barthes, Roland. “Semiology and the Urban”, in Neil Leach (ed.), Rethinking Architecture, London: Routledge, 1997.
Bentley, Ian. “The Owner Makes His Mark”, in Paul Oliver &Ian Davis & Ian Benttley (eds.), Dunroomin: The Suburban Semi and its Enemies, London: Pilmico, 1981.
Bianchini, Franco. “European Urban Mindscape: Concepts, Cultural Representations and Policy Applications”, in Weiss-Sussex Godela & Franco Bianchini (eds), ResearchGate, Amsterdam, New York: Rodopi, 2006.
De Certeau, Michel. The Practice of Everyday Life, Berkeley, CA: University of California Press, 1984.
Donald, James. Imagining the Modern City, Minneapolis: University of Minnesota Press, 1999.
Frisby, David. “The Metropolice as Text: Otto Wagner and Vienna’s Second Rnaissance”, in Graeme Gilloch (ed.), Myth & Metropolis, Walter Benjamin and the City, Oxford, 1996.
Hessel, Franz. Ein Flaneur in Berlin, Arsenal Das, 1984.
Highmore, Ben. Everyday Life and Cultural Theory, An Introduction, London and New York: Routledge, 2002.
Kracauer, Siegried. “On Employment Agencies”, in Neil Leach (ed.), Rethinking Architecture, London: Routledge, 1997.
Leach, Neil. “Erasing the Traces: The ‘Denazification’ of Post-revolutionary Berlin and Bucharest”, in N. Leach (ed.), The Hieroglyphics of Space: Reading and Experiencing the Modern Metropolis, London: Routledge, 2002.
Maruyama, Magoroh. “Mindscape and Science Theories”, in Current Anthropology, 21(1980), pp. 589-608.
Mennel, Barbara. Cities and Cinema, London and New York: Routledge, 2008.
Raban, Jonathan. Soft City, HarperCollins Distribution Services, 1975.
Smith, Ph. Cultural Theory: An Introduction, Oxford: Blackwell, 2001.
Stubben, Joseph. Der Stadtebau (city planning), Braunschweig and Wiesbaden, 1990.
Tonkiss, Fran. Space, The City and Social Theory: Social Relations and Urban Forms, Oxford: Polity Press, 2005.