نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سیدمحسن حبیبی ¹
• نگین صمدی کافی ²

¹ استاد دانشکدة شهرسازی پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

² دانشجوی دکتری شهرسازی، پژوهشگر باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

سقراط در قرن پنجم پیش از میلاد به دنیا آمد (469-399ق.م). در جوانی به دنبال روی آوردن به فلسفه، با فلسفة طبیعت­گرایی آشنا شد و چندی نیز مجذوب سوفسطاییان گشت. ولی هیچ­کدام از این دو او را اقناع نکردند. سقراطِ متفکر دیدگاه­های خود را در زندگی، سیاست، و روابطِ اجتماعی در چارچوب شهریّت و حقوق شهروندی بیان و اصولی را عرضه کرد، اندیشه­هایی که بعد از او شاگردانش و بخصوص افلاطون و از طریق او ارسطو با عنوان «مبانی اندیشة مدینة فاضله» مطرح کردند. او همه چیز را بر مبنای معقولیت و خردگرایی مبتنی بر «اخلاقِ انسانی» قرار می­دهد و با مطرح کردن «جایگاه انسان و اخلاق انسانی در جامعه»، نقطة عطفی را در سیرِ اندیشة فلسفیِ شهر پدید آورد. او آغازگرِ سنجشِ منطقیِ مفهوم و اندیشه­ها به­گونه­ای روِشمند است. از این ره، در تاریخِ اندیشة غربْ سقراط یک مرجع است؛ چون می­توان از اندیشه­ورزی «قبل از سقراط» و «بعد از سقراط» سخن راند. هدف در این مقاله واکاوی دیدگاه­های تأثیرگذار این اندیشمند بزرگ بر اصولی است که بعد­ها تحت عنوان «آرمان­شهر» در نزد دیگر فیلسوفان مصداق می­یابد. شناخت شخصیت سقراط، عوامل تأثیرگذاری شهر و شارمندان آتنی در دیدگاه­های منتقدانة او، تعلیمِ فلسفیِ سقراط، و همچنین سیرِ دگرگونیِ اندیشه­های او بخشی عمده از این واکاوی است.این مقاله کاوشی توصیفی­ـ تحلیلی است که برگرفته از اسناد و شواهدِ مرتبط با سقراط و منابع کتابخانه­ای است. این کاوش نشان می­دهد که اصول شهر و شهریّت مورد نظر سقراط متأثر از شرایط زمانة شهر آتن را می­توان در این مواردی این­چنینی خلاصه کرد:1. حکمت، شجاعت، عفت، عدالت، و خداپرستی؛2. فضیلت و عدالت، اخلاق و سیاست؛3. خوبی و زیبایی و سودمندی حکمت و دانش، خودشناسی، و آگاه­سازی و بیدارسازی؛4. تعقل و تدبر، کاوش و اکتشاف؛5. تربیت، شایستگی، قناعت، و سعادت،6. شایسته­سالاری و قانون­مداری،7. حاکمیت خردمندی و حقانیت و عدالت.اصولی که پس از او تقریباٌ همة تفکرات آرمان­شهری را تحت تأثیر قرار می­دهد. 

کلیدواژه‌ها

• سقراط
• شهر
• شهریّت
• آرمان‌شهر
• روش دیالکتیک

20.1001.1.1683870.1397.28.4.3.6

عنوان مقاله [English]

Exploring Socrates's Thoughts about City and Citizenship (399-469) BC

نویسندگان [English]

• Seyyed Mohsen Habibi ¹
• Negin Samadi Kafi ²

¹ Professor, Faculty of Urban Planning, College of Fine Arts, University of Tehran

² PhD Candidate and Young Researchers and Elite Club, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Socrates was born in 469 BC. He is the founder of the ‘Western Political Philosophy’. In his youth he became interested in philosophy and then he became interested in naturalist philosophy. He was also fascinated by the sophists. But neither the philosophy of naturalism nor the Sophists’ thoughts and ideas could persuade him. Socrates is a thinker who wants to express his views on life, politics, and social relations within the context of citizenship and the rights of citizens, and to state the principles that followed him by his disciples, especially Plato, and through him Aristotle, as the foundations of the idea of utopia. He places everything on the basis of reasonableness and rationality based on ‘human morality’ and by posing ‘the position of man and human morality in society’, he created a turning point in the course of the philosophical thought of the city. He initiated the rational measurement of the concept and ideas in a manner that is systematic. Hence, Socrates in the history of Western thought is a reference; because one can speak of ‘before Socrates’ and ‘after Socrates’ thoughts. The purpose of this article is to explore Socrates’s influential views on what would later be referred to as ‘Utopia’. It includes his personality, the factors influencing the city and the Athenian citizens in his critical views, the philosophical teaching of Socrates, and the evolution of his thoughts. The paper uses a descriptive-analytical study based on documentation and evidence related to Socrates derived from library resources. This exploration shows that the principles of the city and the citizenship of Socrates, as influenced by the times of the city of Athens, can be found in some of the following ways: 1. Wisdom, courage, chastity, justice, Godliness; 2. Virtue and justice, ethics and politics; 3. Goodness and beauty and usefulness of wisdom and knowledge, self-knowledge, awareness and awakening ; 4. Contemplation, exploration;  5. Education, merit, courtesy and bliss; 6. Meritocracy and law and order;  7. The rule of wisdom and rightfulness and justice . These principles affects almost the entire forthcoming utopian thoughts.

کلیدواژه‌ها [English]

• Socrates
• City
• Citizenship
• Utopia
• Dialectic Method