جایگاه و ویژگیهای درس طرح معماری یک دانشگاه کاشان (مقطع کارشناسی) و اهمیت تفاوتهای فردی یادگیرنده در آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی دانشکدة معماری و هنر، دانشگاه کاشان

2 استادیار دانشکدة معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

چکیدهیادگیری طراحی معماری در ادوار تاریخی به شکل‌های مختلف انجام می‌گرفته است و در حال حاضر این یادگیری به صورت دانشگاهی است. بسیاری از صاحب‌نظران و خبرگان معماری نقش محوری‌ای برای دروس طراحی در دورة آموزش معماری قائل شده‌اند. درس طرح معماری یک در مقطع کارشناسی، از آن حیث که اولین تجربة یادگیرندگان طراحی است، اهمیت ویژه‌ای دارد. از آنجا که آموزش این درس به صورت نفربه‌نفر است و انجام فعل طراحی توسط هر یادگیرنده به منزلة یادگیری طراحی در نظر گرفته می‌شود، تفاوت‌های یادگیرندگان در آن اهمیت می‌یابد. هدف در این نوشتار بررسی اهمیت و جایگاه تفاوت‌های فردی فراگیران در درس کارگاه طرح معماری یک در مقطع کارشناسی دانشگاه کاشان، از یک طرف، و بازخوانی مقوله‌ای از تفاوت‌های فردی با عنوان مزاج و سنجش تأثیر آن در این درس، از طرف دیگر، است. به منظور جلوگیری از اطالة کلام در این نوشتار از این درس با عنوان درس طرح یک استفاده شده است. برای فهمیدن اهمیت تفاوت‌های فردی در درس طرح یک ابتدا جایگاه این درس در سرفصل مصوب دوره تحلیل شده و از طرف دیگر، در یک نمونة موردی یعنی دانشگاه کاشان کنکاش شده است. در پایان بررسی تأثیر تفاوت‌های مزاجی، به کمک تحلیل داده‌های آماری مبتنی بر مشاهدة عملکرد یادگیری دانشجویان این درس، در دانشگاه کاشان انجام شده است. همة این تحلیل‌ها مبتنی بر نظرات در خصوص انجام فعل طراحی در زمینة علم طراحی‌پژوهی است. این پژوهش ما را به این نتیجه رساند که درس طرح یک در دورة کارشناسی معماری جایگاهی ویژه دارد. این جایگاه، از یک طرف، به دلیل اهمیت توجه به ویژگی‌های فراگیران طراحی در این درس است و از طرف دیگر، محل مناسبی برای انجام پژوهش‌هایی میان تفاوت‌های یادگیرندگان و ارتباط آن با عملکرد آن‌ها در یادگیری طراحی است. اهمیت تفاوت‌های فردی یادگیرندگان این درس از منظری تازه با بازخوانی تفاوت‌های مزاجی دانشجویان بررسی شد و مشخص گردید مزاج فراگیران طراحی در عملکرد آن‌ها در یادگیری طراحی تأثیر می‌گذارد، بدین ترتیب که گرمی و تری مزاج دانشجویان عملکرد بهتری را در یادگیری طراحی نسبت به سردی و خشکی نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Status and Characteristics of BA Design Studio I in University of Kashan and the Importance of Learners’ Individual Differences in It

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Hatamian 1
  • Seyed Hossein Moeini 2
1 PhD Candidate Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University
2 Assistant Professor, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

The teaching of architecture has historically undergone a variety of developments and is currently based on university systems. Many experts have found design courses as the core of the curriculum. Being learners’ first experience, Design Studio I is particularly important in this respect. The one-to-one teaching system, together with the concept of doing as learning have made individual differences important in this system. It is aimed here to scrutinise this importance on one hand, and revisit theories of temperament in this regard and investigate how they can be put into use to assess performance in this course on the other. To do this the status of the course is investigated in the official national curriculum, followed by a closer case study on the University of Kashan. Using statistical analyses of student performance in the course, temperamental differences are studied. These analyses are based on design research theories. The research confirmed the special status of Design Studio I: firstly because of the need to pay special attention to learners’ characteristics, and secondly because of its relevance for the studies regarding the relation between learners’ individual differences and their performance. Employing fresh views on temperamental characteristics of students, it is concluded that the warmer and wetter the temperament, the better the performance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • BA architecture course
  • Design Studio I
  • University of Kashan
  • design act
  • learners’ individual differences
ابوالحسنی، زینب. «مروری بر پیشگیری و درمان بیماری‌های روانی از دیدگاه طب سنتی ایران»، در فصلنامة تاریخ پزشکی، ش 14 (بهار 1392)، ص 135-152.
آدلر. آلفرد. شناخت طبیعت انسان، ترجمة طاهره جواهرساز، تهران: رشد، 1379.
اطلاعات گروه معماری دانشگاه کاشان، 1395.
البخاری. ابوبکر ربیع بن احمد الاخوینی. هدایة ‌المتعلمین فی الطب، ترجمة جلال متینی، مشهد: دانشگاه مشهد، 1344.
بهبودیان. جواد. آمار و احتمال مقدماتی، مشهد: آستان قدس، 1388.
جندقی. غلامرضا. «کدام آزمون آماری را انتخاب کنیم»، در مدیریت فرهنگ سازمانی، ش 6 (پاییز 1383)، ص 111- 122.
چامورو، توماس. تفاوت‌های فردی، ترجمة سیدیحیی محمدی، تهران: نشر روان، 1393.
حجت، عیسی. «آموزش خلاق‌ـ تجربه»، در هنرهای زیبا، ش 18 (تابستان 1383)، ص 25-36.
ــــــــ . مشق معماری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1390.
خیراندیش، حسین. انواع مزاج: خلاصه‌ای از مزاج‌شناسی از دیدگاه طب سنتی اسلامی، قم: ابتکار دانش، 1389.
دورک، دانا پی. برنامه‌دهی معماری، ترجمة سیدامیرسعید محمودی، تهران: دانشگاه تهران، 1391.
سرفصل مصوب درس کارگاه طرح معماری یک، 1377.
سیف، علی‌اکبر. اندازه‌گیری، سنجش و ارزشیابی آموزشی، تهران: نشر دوران، 1394.
ــــــــ . روان‌شناسی پرورشی نوین، تهران: نشر دوران، 1391.
شمس اردکانی، محمدرضا و دیگران. «امور طبیعیه و ارکان در مکتب طب ایرانی»، در طب سنتی اسلام و ایران، ش 4 (زمستان 1389)، ص 315- 322.
شمس اسفندآباد، حسن. روان‌شناسی تفاوت‌های فردی، تهران: انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، 1393.
شریف، حمیدرضا. «تعامل مدرس و دانشجو در کارگاه طراحی معماری»، در آموزش مهندسی ایران، ش 64 (زمستان 1393)، ص 23-38.
شیخ الرئیس، ابوعلی سینا. ترجمة قانون در طب، کتاب اول مبانی و کلیات طب، تحقیق و ترجمة علیرضا مسعودی، تهران: نشر مرسل، 1386.
ــــــــ . ترجمة قانون، ترجمة عبدالرحمن شرفکندی، ج1، تهران: سروش، 1389.
عبدالله‌زاده، محمدمهدی. معماری طبایع: پروردن رویکردی دربارة نسبت انسان و محیط مصنوع بر مبنای طبیعیات ابن سینا، پایان‌نامة دکتری معماری، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده معماری و شهرسازی، 1395.
عینی‌فر، علیرضا و دیگران. «پرورش توانایی طراحی طراحان مبتدی معماری»، در هنرهای زیبا، دورة 17، ش 4 (زمستان 1391)، ص 17-28.
گنجی، حمزه. روان‌شناسی تفاوت‌های فردی، تهران: نشر بعثت، 1392.
لاوسون، برایان. طراحان چگونه می‌اندیشند، ترجمة حمید ندیمی، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، 1392.
محمودی، سیدامیرسعید. «برنامه‌دهی معماری یک ضرورت برای طراحی»، در هنر‌های زیبا، ش 44 (زمستان 1389)، ص 77-85.
ــــــــ . «چالش‌های آموزش طراحی معماری در ایران»، در هنر‌های زیبا، ش 12 (زمستان 1381)، ص 70-79.
مصباح، محمدتقی. آموزش فلسفه، ج 2، 2 ج، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1391.
مهدی، رضا و مجید مهدی. «ارتقای کیفیت آموزش دروس مهندسی از طریق تقویت رکن چهارم نظام یاددهی‌ـ یادگیری»، در آموزش مهندسی ایران، ش 44 (زمستان 1388)، ص 17-35.
ندیمی، حمید. «آموزش علوم مهندسی یا طراحی مهندسی: تأملی در آموزش مهندسی در ایران»، در آموزش مهندسی ایران، ش 56 (زمستان 1391)، ص 1-16.
ندیمی، حمید. «آموزش معماری، دیروز امروز فردا»، در فصلنامة پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، ش 13و14 (بهار و تابستان 1375)، ص 13-46.
وزارت علوم تحقیقات و فناوری، دفتر برنامه‌ریزی آموزش عالی. رشته‌های مصوب، گروه هنر، کارشناسی پیوسته، مهندسی معماری، 1377.
وزارت علوم تحقیقات و فناوری. سرفصل مصوب دورة کارشناسی ناپیوستة مهندسی معماری.
Cross, Nigel. “The Nature and Nurture of Design Ability”, in Design Studies, Vol. 11, Issue 3 (1990), pp. 127-140.
Lawson, Bryan. How Designers Think, Elsevier, 2005.
Arnova, Mattias. “Reflections on Concept of Design Ability: Telling Apples from Pears”, in Learning and IT, Spring 2002. Department of Computer & Information Science, Linköpings universitet, Sweden.
Durling, David, et al. “Personality and Learning Preferences of Students in Design and Design-related Disciplines”, IDATER 96 Loughborough University, 1996, pp. 1-7.
www.buali.ir
www.crlt.umich.edu.com
www.Tabaye.ir
www.tabib-khorasan.ir
www.tandorostan.org
www.timpub.com