گونه بندی و تحلیل قابلیتها در انواع رویکردهای انعطاف پذیری

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکدة معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

چکیده

انعطاف‌پذیری در رویکردی عام در معماری سنتی محقق می‌شده است. در دوران معاصر، هم‌زمان با پیشرفت‌های تکنولوژیکی، انعطاف‌پذیری به صورت رویکردهای متفاوت و متعدد محقق گردید که تا حدی موجد سردرگمی در موضوع گردید. پرسش اصلی این تحقیق این است که قابلیت‌های بنیادین انعطاف‌پذیری کدامند و آیا می‌توان براساس این قابلیت‌ها، تعدد رویکردهای موجود در این زمینه را تحلیل کرد و انتظام بخشید؟ در این راستا هدف در این تحقیق شناخت قابلیت‌های انعطاف‌پذیری و تحلیل رویکردهای موجود بر اساس آن‌ها است تا بر اساس آن، بستر شفاف و روشنی از موضوع فراهم گردد. فرایند تحقیق با طرح مفاهیم و قابلیت‌ها در انعطاف‌پذیری آغاز می‌گردد و بر اساس مفهوم اولیه معرفی‌شده از قابلیت‌های سه‌گانه، رویکردهای سنتی و معاصر بررسی و تحلیل می‌شود. برای رسیدن به این هدف، در این تحقیق سه قابلیت «اتصال نرم»، «تنوع و تعدد مکان‌ها» و «مکان‌های چندعملکردی» مطرح می‌شود. در هر کدام از این سه قابلیت جنبه‌ای خاص از انعطاف‌پذیری مد نظر است: در قابلیت اول به چگونگی ارتباط، در قابلیت دوم به تعداد و مقیاس، و در قابلیت سوم به کیفیت و قابلیت‌های درونی حوزه‌های فضایی توجه می‌شود. از این رو می‌توان گفت نه‌تنها این سه قابلیت با هم تعارضی ندارند؛ بلکه با توجه هم‌زمان به هر سه قابلیت رویکردی جامع در زمینة انعطاف‌پذیری ایجاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of Potentials in Architectural Flexibility

نویسنده [English]

  • Maryam Gharavi al-Khansari
Assistant Professor, Faculty of Architecture, College of Fine Arts, University of Tehran
چکیده [English]

Flexibility was naturally realized in the general approach of traditional architecture. With recent advances in technology, various approaches to flexibility have been developed that are somewhat confusing. The principal question of this research is about the fundamental potentials of flexibility, and whether they could be used to analyze and organize the various flexible design approaches. The research objective is, therefore, the recognition of potentials to render a clear context according to which the different approaches could be analyzed. In this paper, the general concepts and potentials of flexibility are first reviewed, and three fundamental potentials are introduced as, ‘soft connection,’ diversity and multiplicity of spaces,’ and ‘multi-functional place.’ Each of these potentials addresses one aspect of flexibility: the first one refers to space connections, the second one refers to the number and scale of spaces, and the third one refers to the internal qualities of spaces. It can be stated that these potentials are not conflicting, but are rather complementary, and that their simultaneous realization represents a comprehensive approach to flexibility.

کلیدواژه‌ها [English]

  • architectural flexibility
  • design solutions for flexibility
  • potentials of flexibility
  • flexibility concepts
بنتلی، ای ین و آلن الکک و پال مورین و سو مک گلین و گراهام اسمیت. محیطهای پاسخده، ترجمة مصطفی بهزادفر، تهران: انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران، 1382.
بنهولو، لئوناردو. تاریخ معماری مدرن، ترجمة حسن نیر احمدی، تهران: مهندسین مشاور نیرسان، 1377.
چینگ، فرانسیس دی. کی. معماری، فرم، فضا، و نظم، ترجمة زهره قراگوزلو، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1373.
عینیفر، علیرضا. «الگویی برای تحلیل انعطافپذیری در مسکن سنتی ایران»، در نشریة هنرهای زیبا، ش 13 (بهار 1382)، ص 64-77.
غروی خوانساری، مریم. «انعطافپذیری اثر معماریــ ریشهها و آسیبها در دوران معاصر»، در نشریة هنرهای زیبا، ش40 (زمستان 1388)، ص 81-90.
ــــــــ . تعامل پایایی و پویایی در انعطافپذیری اثر معماری، رسالة دکتری، دانشکدة معماری دانشگاه تهران، 1390.
قزلباش، محمدرضا و فرهاد ابوالضیاء. الفبای کالبد خانة سنتی یزد، تهران: انتشارات وزارت برنامه و بودجه، 1364.
گروتر، یورک. زیباشناسی در معماری، ترجمة جهانشاه پاکزاد و عبدالرضا همایون، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، 1383.
لینچ، کوین. تئوری شکل خوب شهر، ترجمة سیدحسین بحرینی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1376.
مرکز اسناد و تحقیقات دانشکدة معماری و شهرسازی. گنجنامه، دفتر اول: خانههای کاشان، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، 1375.
هابراکن، جان و بوک هولت و دین جنز و تیج سن. گونهگونیها در خانهسازی، ترجمة گلآرا فریدیان و ناصر یزدخواستی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، 1367.
Capon, David Smith. Architectural Theory- Volume One. London: John Wiley, 1999.
Echavarria, Pilar M. Portable Architecture, Spain: Structure, 2003.
Gharavi-Alkhansari, Maryam & Alireza Einifar. “Interaction of Durability and Dynamism in Architectural Flexibility: Interdisciplinary and Disciplinary Approaches”. in Armanshahr Architecture and Urban Development, No. 10 (2013), pp. 43-54.
Hillier, B. & Leaman, A. “Structure, System and Transformation”, London: London University -College, Bartlett Society, Transaction, Vol. 9 (1972-3), pp. 36-77.
Kendall, Stephan & Jonathan Teicher. Residential open building, London: E&FN Spon, 2000.
Kronenburg, Robert. Houses in Motion, London: Wiley Academy, 2002.
________ . Flexible (Architecture that Responds to Change), London: Laurence King Publishing, 2007.
Leupen, Bernard & Rene Heijne & Jasper van Zwol. Time-Based Architecture, Rotterdam: 010 Publishers, 2005.
Lüchinger, Arnulf. Structuralism in Architecture and Urban Planning, Stuttgart: Karl Kramer Verlag, 1981.
Marks, R.W. The Dymaxion World of Buckminister Fuller, New York: Southern Illinois University Press, 1960.
Politano, Adrian. The Plan-less House, Tokyo: Shinkenchiku Residential design Competition, 2006.
Schneider, Tatjana & Jeremy Till. Flexible Housing, Oxford: Architectural Press, 2007.
URL1: Flexible Housing, Retrieved April, 2010, from http://www.afewthoughts.co.uk/flexiblehousing/