نقش فضای ارتباطی در دستیابی به واحدهای مسکونی انعطاف پذیر

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد معمارى، دانشکدۀ معمارى و شهرسازى، دانشگاه شهید بهشتى

2 استادیار دانشکدة معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی

3 استاد دانشکدة معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

مسکن انعطاف‌پذیر از موضوعاتی است که امروزه توجه معماران معاصر را به خود جلب کرده است. دستیابی به مسکنی که بتواند در طول چرخة زندگی پاسخ‌گوی نیازهای متعدد و متغیر کاربران باشد، از بعد اجتماعی و اقتصادی می‌تواند بسیاری از مسائل مسکن امروز را حل کند. فاکتورهای بسیاری در طراحی مسکن منعطف تأثیرگذار است. یکی از این فاکتورها فضای ارتباطی است که، بدون درنظرگیری درست آن، طراحی بسیار چالش‌برانگیز رخ می‌نماید. با توجه به اهمیت ‌انکارناپذیر این فضا در پلان‌های مسکونی، به منظور افزایش قابلیت انعطاف‌پذیری در طراحی مسکن، در این پژوهش تمرکز بر روی فضای ارتباطی است و رابطة آن با دیگر فضاهای واحد مسکونی در نمونه‌های شاخص تحلیل می‌شود. در پژوهش پیش‌ رو، ابتدا با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، به بررسی جایگاه فضای ارتباطی در مسکن انعطاف‌پذیر و نظرات پیشگامان این مبحث پرداخته می‌شود. در گام بعدی، چندین نمونه از پلان های مسکونی تحلیل می‌گردد. به منظور ایجاد سلسله‌مراتب در تحلیل نمونه‌ها و با توجه به اینکه میزان پیچیدگی پروژه‌های مختلف از دیدگاه انعطاف‌پذیری یکسان نیست، در این پژوهش سطوح پیچیدگی تعریف و ترتیب بررسی نمونه‌های موردی بر آن مبنا (از ساده به پیچیده) تنظیم و نقش فضای ارتباطی در هریک از سطوح مختلف تحلیل می‌شود. درنهایت، با توجه به تحلیل‌های انجام‌شده، مجموعه‌ای از راهکارهای کلی از دیدگاه طراحی فضای ارتباطی در هریک از سطوح انعطاف‌پذیری بیان می‌شود. همچنین در‌می‌یابیم که سطوح مختلف پیچیدگی در فهم انعطاف‌پذیری کمک‌کننده است و آشنایی با سطوح ساده‌ترْ فرایند طراحی سطوح پیچیده‌تر را تسهیل می‌کند. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Circulation Spaces in Creating Flexible Housing Units

نویسندگان [English]

  • Ayda Rasouli SaniAbadi 1
  • Maryam Farhady 2
  • Ali Ghaffari 3
1 M.Arch, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University
2 Assistant Professor, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University
3 Professor, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

Flexible housing is among many topics of interest for contemporary architects. Production of housing that would be responsive to the many and varying needs of occupants throughout a life cycle can solve a great part of current housing issues both socially and economically. There are many factors affecting flexible housing design, one of them being access and circulation which is of inevitable importance in the architectural plan design. The focus of this paper is on circulation spaces aiming at enhancing the flexibility of design.
A library research was conducted in the first step, exploring the views of pioneers of flexible housing design regarding the role of circulation spaces. Several examples of housing plans were then reviewed in the next step. Since the complexity of different projects is variable from the flexibility perspective, hierarchical levels of complexity were introduced in this paper (from simple to complex) to help analyze the cases presented with regard to the role of access and circulation spaces. In the final step, a group of access and circulation design solutions is presented at each level of complexity. It is also revealed that the organization into levels of complexity result in better understanding of flexibility so that learning about simpler levels facilitates design in more complex levels.

کلیدواژه‌ها [English]

  • housing
  • flexibility
  • access and circulation
  • housing plan design
  • levels of complexity
غفوریان، میترا. «بازشناسی و اولویتبندی معیارهای انعطافپذیری در طراحی مسکن آپارتمانی ایران»، در صفه، ش 74 (پاییز 1395)، ص 42-64.
Albostan, D. “Flexibility”, in Multi-residential Housing Projects: Three Innovative Cases from Turkey, July 2009.
Beise, J. Adaptable Housing or Adaptable People? Experience in Switzerland Gives a New Answer to the Questions of Housing Adaptability, Architecture & Component, Architecture & Behaviour, 1995.
Friedman, A. The Adaptable House: Designing Homes for Change, New York: McGraw-Hill, 2002.
Groák, S. The Idea of Building: Thought and Action in the Design and Production of Buildings, London: E&FN Spon, 1992.
Habraken, N.J. “Design for Flexibility”, in Building Research & Information, 36 (3) (2008), pp. 290-296.
Hertzberger, H. Lessons for Students in Architecture, (I. Rike, Trans.) Rotterdam: 010 Publishers, 1991.
Priemus, H. “Flexible Housing: Fundamentals and Background”, in Open House International, 18 (4) (1993), pp. 19-26.
Priemus, H. “Housing as a Social Adaptation Process: A Conseptual Sheme”, in Enviroment and Behavior, 18 (1986), pp. 31-52.
Rabeneck, A. & D. Sheppard & P. Town. “Housing Flexibility?”, in Architectural Design, 43 (1973), pp. 698-727.
Schneider, T. & J. Till. Flexible Housing, Oxford: Architectural Press, 2007.
https://www.archdaily.com/447381/villa-verde-housing-elemental