شرح معماری باغ تخت شیراز

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهیدبهشتی

2 --

چکیده

باغ تخت، باغی با قریب هزار سال سابقه، در اواسط عهد قاجاریان، بسیار باشکوه بود. این باغ شاهی چون اریکه ای بر بالای شهر نشسته بود. سه عرصه "باغ استخر"، "باغ مطبق" و "باغ خلوت" در حکم مقدمه و میانه و موخره آن بودند. از یک نظر، "باغ خلوت" معتبرترین عرصه بود، اما از نظر دیگر سه عرصه باغ رقیب هم بودند. باغ تخت چون باغ های پی در پی ایرانی، مضمون "عالم اندر عالم" را ظاهر می کرد، لیکن سه عرصه اش منسجم بود. "شاه نشین"، که میان "باغ خلوت" و "باغ مطبق" نشسته بود، ناظر به همه جا بود و در ترکیب با "باغ مطبق" ساختمانی بزرگ و پله پله می نمود که همه بستر را تملک می کرد. ایوان دورویه ی آن گویی "عالم صغیر" همه باغ بود. "باغ مطبق" با هفت سکو هفت خانی با معانی بسیار برپا کرد. "باغ مطبق" فرد را به بالا و پایین و یمین و یسار می کشاند تا تنوع بی مانندی از چشم اندازها را ببیند. "کلاه فرهنگی" ها جلوه دیگری از تنوع مناظر و نیم رخ باغ را عرضه می کردند. پرداخت باغ مطبق، با لطایف گوناگون و مخالف خوانی های شیرین، طرحی در پیوند با اندیشه کلی آن بود. "باغ منطبق" به همراه دو عرصه دیگر باغ پر از درس طراحی معماری و طراحی فضای باز بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Architecture of ‘Baq Takht’ Garden in Shiraz

نویسندگان [English]

  • Hamid-Reza Khoei 1
  • Mohammad Reza Garavandpoor 2
1 Assistant Professor, School of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University
2 -
چکیده [English]

‘Baq Takht’, a garden with nearly a thousand years history was very majestic in the mid Qajar era. This royal garden was like a kingdom throne overlooking the city. The three ‘Baq Estakhr’, ‘Baq Motabbaq’, and ‘Baq Khalvat’ were like its introduction, center, and end. From one point, ‘Baq Khalvat’ was the most prominent part and on the other hand, the three parts of the garden were rivals. ‘Baq Takht’ similar to the continuous Persian gardens, illustrated the concept of “a world within a world” however, its three parts were coherent. The alcove, which rested between the ‘Baq Khalvat’ and ‘Baq Motabbaq’, oversaw everywhere and in combination with the ‘Baq Motabbaq’ appeared to be a large and terraced building that owned the context.Its double faced Iwan seemed to be the microcosm of the whole garden. The seven terraces of ‘Baq Motabbaq’ was the seven ‘Khans’ bearing great meanings and guided one to up and down, and left and right to experience unique diverse views.The Pavilions displayed a different variation of views and garden profiles. The refinement of ‘Baq Motabbaq’ with different elements was in connection with the general idea. ‘Baq Motabbaq’ in conjunction with the other two parts of the garden, bears many lessons in architectural and open space design.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Persian Garden
  • ‘Baq Takht’ Garden
  • ‘Baq Estaxr’ (Pool Garden)
  • ‘Baq Khalvat’ (Solitude Garden)
  • ‘Baq Motabbaq’ (Terraced Garden)
  • ‘Baq Takht’ Garden in Shiraz