از فروریختن باروها تا اندیشه شاهراه ها، پیشینه طرح های شهری و انگاره های شهر تهران از 1309 تا 1345

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکده معماری پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

2 دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی

3 کارشناس ارشد طراحی شهری

چکیده

با به قدرت رسیدن رضا شاه و تشکیل دولت قاهر مرکزی، دوره ای نو از تجددگرایی آغاز شدکه چون همیشه در انگاره ها و طرح های شهرسازی نمود یافت. از آغاز دهه ی 1310 بر اساس اقدامات اولین دولت پهلوی، تهران از یک شهر سنتی و محصور در میان باروها به شهری مدرن و نوآور تبدیل شد. این مقاله به بررسی تحول انگاره ها و طرح های شهری تهران از اولین اقدامات نوپردازانهشهری در دولت رضاشاه تا تهیه نخستین طرح جامع تهران (طرح فرمانفرماییان 1345) می پردازد. دوره ای که در آن همگام با رشد شتابان شهر و متاثر از اندیشه های جهانی، شهرسازی نوگرای ایران شکل گرفت. در این دوره تاریخی، اندیشه های برون سر و بیگانه در شکل گیری انگاره های شهرسازی موثر بوده، اما اندیشه های درون سر نیز در تبلور و بومی کردن انگاره های نو سهم داشته است. بسیاری از انگاره های مطرح در این دوره در طرح های شهرسازی دوره های بعد، از جمله نخستین طرح جامع تهران، تداوم یافته است. در پایان مقاله، انگاره های اصلی مطرح در این دوره و الگوهای غالب شهرسازی و مفاهیم پایه آن ها معرفی شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

From the Collapse of Fortifications to the Idea of Highways The Background of Urban Planning and Designing in Tehran 1930-1968

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mohsen Habibi 1
  • Zahra Ahari 2
  • Rashid Emami 3
1 Professor, Faculty of Urban Planning, University College of Fine Arts, University of Tehran
2 Assistant Professor, School of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University
3 -
چکیده [English]

After crowning as the new king of Iran, Reza Shah could manage to establish a central power after which a new period of modernization initiated that – as always had been – was manifested in urban plans and designs. In the early 30th the actions initiated by the first Pahlavi government made dramatic changes in Tehran that transformed it from a traditional city within its fortifications to a modern and progressive city. The authors in this article have focused on the evolution of urban plans and designs in Tehran from the first modernizing measures and actions in Reza Shah’s era to the first master plan of Tehran (Farmanfarma’eian’s plan, 1968); a period in which Iranian modern urbanism took form in accordance with rapid development under the influence of international ideas. Although foreign and alien ideas were effective in this period, familiar ideas also took great part in manifestation and localization of modern ideas. Many concepts that were introduced in this period remained present in the proceeding urban plans, such as the first comprehensive plan of Tehran. The main concepts and dominant urban patterns of this period are introduced and analyzed in the last part of the article.