تحلیل اجتماعى فضایى بافتهاى فرسودة شهرى به منظور احیا و جلوگیرى از فرسودگى بیشتر (مطالعة موردى: منطقة هفده تهران)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتى

2 کارشناس ارشد برنامه ریزی جغرافیای شهری دانشگاه شهید بهشتى

چکیده

رشد سریع جمعیت شهر تهران به دنبال تحولات اقتصادى، اجتماعى، و سیاسى شور از دهة 1340 به بعد، اشباع فضایى محدودة قانونى این شهر را تسریع کرد. نتیجتاً و با افزایش سریع قیمت زمین در این محدوده، اقشار ک مدرآمد شهرى، مهاجرین، و بسیارى از فعالیتها به حاشیة شهر رانده شد. بنا بر این در ضمن ادامة توسعه افقى شهر، جزایرى از تجمع جمعیت و فعالیت در نقاط حاشیة شهر پدید آمد که وجه ممیزة آنها نسبت به نقاط درونى محدودة قانونى، ارزانى قیمت زمین و ساخ توساز بدون ضابطه و خودرو بود. ارزانى قیمت زمین و فقدان نظارت بر ساخ توسازها، از عوامل جاذب مناطق حاشیة تهران براى استقرار بیشتر کارگا هها، انبارها، و فعالی تهاى صنعتى و اسکان اقشار ک مدرآمد و آسی بپذیر اجتماعى بودند. این عوامل پای هگذار شک لگیرى و تبدیل مناطقى چون منطقة هفده تهران به مناطق پرتراکم و معض لدار شهرى از نظر اجتماع ى فضایى (نقاط مسئل هدار شهرى) بوده است. این در حالى است که ساما ندهى فضایى و پایدارى اجتماعى در مناطق شهرى کشور بیش از هر وقت، ضرورت دارد.مستقر شدن اقشار کم درآمد شهرى و مهاجرینى که به تبع وضعیت اجتماعى  اقتصادى خود، چاره اى جز اسکان در نقاط حاشیة شهر چون ناحیة مذکور نداشتند، سبب ساخت وسازهاى بدون ضابطه شد و فرسودگى آنها به دنبال تداوم فقر و ناتوانى ساکنین در بهسازى و نوسازى این مساکن و نبود تسهیلات و کمک هاى ویژه براى این منظور، زمینة مناسبى در افزایش مسائل اجتماعى را در آنها فراهم کرده است. این تحقیق با شناخت از علل فرسودگى و پیامدهاى اجتماعى فضایى ناشى از آن، با تأکید بر سیاست فقرزدایى و توانمندسازى و مشارکت براى بهبود وضعیت کالبدى فضایى محدودة تحت مطالعه پیشنهاداتى را مطرح کرده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Socio-Spatial Analysis of Deteriorated Urban fabrics

نویسندگان [English]

  • Jila Sajjadi 1
  • Rahmattolah Monshizadeh 1
  • Behzad Habibi 2
1 Assistant Professor, Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University
2 Master of Geography and Urban Planning
چکیده [English]

This paper reports the results of a survey undertaken in District 17, Tehran Municipality to examine its socioeconomic status leading to deterioration of its fabric. Demographic data indicate migration from this district with a subsequent decrease in population. Some 61% of inhabitants are low-income. This district is also one of the most densely populated areas in the city. Crime frequency is highest in this district, in particular in drug-related crimes. With a low education level, most of the inhabitants are migrants from northwest Iran who have chosen to live in this district because of low housing prices and vicinity to employment opportunities. Most of the houses have an area less than 80 square meters, more than half of which are deteriorated. Although most inhabitants require a loan for repairing their dwelling, about 91% have never received a loan for this purpose. Although some 68% of the inhabitants indicated their inclination for leaving, more than 63% indicate their preference for staying in this District in case major problems of the district are solved.

  1. اطلاعات اخذ شده از فایل شرکت پردازش و عملیات میدانى، 1381.
  2. اطلاعات مرکز مطالعات اجتماعى نیروى انتظامى، 1385.
  3. اطهارى، کمال. «حاشیه نشینى در ایران ». فصل نامة مدیریت شهرى، ش 2، (تابستان 1379)، ص 6-8.
  4. شهردارى منطقة هفده تهران، مطالعات کاربرى اراضى منطقة هفده، 1381.
  5. مرکز آمار ایران، نتایج تفصیلى سرشمارى عمومى نفوس و مسکن شهرستان تهران 1375-1365.
  6. مهندسین مشاور شرکت امکو، طرح ساماندهى منطقة هفده شهردارى تهران، 1381.
  7. نقشه هاى مرکز اطلاعات جغرافیایى شهر تهران.
  8. Bottm, A. Housing Market and Residential Crim Area, London: Taylor & Francis, 1996.
  9. Central Housing Advisory Commite, Council Housing, Purpose, Procedures, and Priorities, 1869.
  10. Drakakis, Smith D. Third World Cities, London: Routledge, 1997.
  11. Duglas , j. Segregation and Discrimination in Housing, London: Sage, 1989.
  12. Hall, T. Urban Geography, London: Routledge, 1998.
  13. Krik, K. Disadvantaged Households and Service Privison in the Inner City, Amold London, 1986.
  14. Knox, P. & S. Pinch. Urban Social Geography, England Prentic Hall, 2000.
  15. Ley,D. Urban Regeneration and Social Equity, London: Machillan, 1992.