توسعة درون زاى شهرى و تحلیل ابعاد اقتصادى و مدیریتى آن

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

--

چکیده

بخش عمده اى از سطح شهرهاى کشور ما، با پدیدة فرسودگى و ناکارآمدى مواجه است. در این محدوده ها سرمایه هاى انسانى، مالى، اقتصادى، اجتماعى، و فرهنگى کشور در معرض خطر ناشى از حوادث غیر مترقبه و کژکارکردى هاست و به شدت نیازمند بهسازى، بازآفرینى، و سامان دهى است. توسعة درون زاى شهرى، موضوعى پیچیده، چندوجهى و میان بخشى و حتى فرابخشى و با ابعاد کالبدى و غیرکالبدى نظیر ابعاد اقتصادى، مالى، مدیریتى، و حتى اجتماعى و فرهنگى است. برخلاف انتظار اولیه، ابعاد غیر کالبدى با اینکه در اولویت نبوده و کمتر به آن توجه شده، ابعاد کالبدى را تحت الشعاع خود قرار مى دهد. در این مقاله به دنبال تبیین نقش و اهمیت توجه به ابعاد غیرکالبدى موضوع، به طرح مباحثى قابل اعتنا در موضوعات اقتصادى، مدیریت مالى، سرمایه گذارى، و تأمین مالى و مدیریت عمومى برنامة بهسازى و نوسازى بافت هاى فرسوده پرداخته و شاخص هایى را براى شناخت ظرفیت هاى بالقوة اقتصادى و مدیریتى موضوع بیان شده است.در بخش اقتصادى، ضمن بررسى اسناد و مدارک در حوزة مبانى و تئورى هاى موجود، چند نمونة موردى به استناد مستندات و تجربه در ایران مد نظر واقع شده و در بخش مدیریت مالى، ضمن معرفى صنعت ریت (شرکت هاى سرمایه گذارى زمین و مستغلات آمریکا)، چندین روش نو براى تأمین مالى طرح هاى توسعة درونى شهرها مطرح شده است. در بخش آخر، بر ابعاد مدیریتى تحقق نهضت توسعة درون زاى شهرى و ضرورت تعریف حلقه و عنصر تسهیلگر در چرخة بهسازى و نوسازى تأکید شده است. در نتایج حاصل از این پژوهش، ضمن عرضة نگاهى نو به موضوعات غیر کالبدى بهسازى و نوسازى بافت هاى فرسودة شهرى، ضرورت توجه هر بیشتر برنام هریزان و مدیران شهرى به ابعاد غیرکالبدى براى پیش گیرى از فرسودگى ها و تسهیل روند توسعة درونى شهرها، روشن شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Brownfield Redevelopment: an Economic and Management Analysis

نویسنده [English]

  • Mohammad Aeeni
Urban Development and Rehabilitation Organization, Ministry of Housing and Urban Developemnt
چکیده [English]

Large areas in our cities are considered as urban distressed areas where human, socioeconomic and cultural capital is prone to disasters and adverse functions. Redevelopment is a multidisciplinary process including both physical and non-physical aspects such as socioeconomic, finance, administrative, and cultural factors. Contrary to what is initially expected, these neglected or not prioritized factors in reality govern the physical aspect. This paper attempts to explain the importance and impact of non-physical factors in rehabilitation projects. To this end, the experience of implementing several redevelopment projects throughout Iran is reviewed and some new financing modes are proposed. Finally, the importance of a catalytic element in the redevelopment cycle is stressed.

  1. آئینى، محمد. « ارتقاى بهره ورى زمین شهرى، ره آورد بهسازى و نوسازى بافت هاى فرسودة شهرى». فصل نامه علمى اقتصاد مسکن، ش 39 ، (1386)، ص 18-24.
  2. ---------. «بافت هاى فرسودة شهرى و عوامل توسعة فرسودگى ها»، روزنامه همشهرى، ش 4169( 1385)، ص7.
  3. آئینى، محمد. « حلقة واسطه اى گم شده بهسازى و نوسازى بافت هاى فرسودة شهرى»، روزنامه همشهرى، ش 4247 (1386)، ص 22
  4. ---------. «رویکرد بهسازى و نوسازى بافت هاى فرسودة شهرى از منظر صرفه هاى اقتصادى» ، (1382) روزنامة ابرار اقتصادى، ش 1609 و 1610،ص 1-3.
  5. ---------. طراحى انتشار اوراق سرمایه گذارى مسکن با عایدات تصادفى در چارچوب بازار سرمایه (منطبق با موازین فقهى)، پایان نامة کارشناسى ارشد مدیریت مالى، دانشکده مدیریت دانشگاه امام صادق (ع)، 1379
  6. ---------. کوچک(در اندازه)، بزرگ (در عمل)، روزنامه سرمایه، ش 5، (1385)، 276.
  7. ---------. ، موضوعات اقتصادى، مالى و مدیریتى در بهسازى بافت هاى فرسوده شهرى، تهران: مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، 1386.
  8. آئینى، محمد و سعید رجحان.« طراحى ابزار مالى (اوراق سرمایه گذارى) با عایدات تصادفى منطبق با موازین فقهى شیعه». در نشریة پژوهشى مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق (ع)، ش 3و4، (1380)، ص 75-80.
  9. اهرى، زهرا و شهلا امینى جدی د ، تجارب کشورهاى مختلف در تأمین مسکن، تهران: س ازم ان م لى زم ی ن و م س ک ن: بنیاد مسکن ا نقلاب اسلامى ،1379.
  10. ترشیزیان، محمد. «الگوى موفق در اجراى طرحهاى بخش مسکن» ، در مجموعه مقالات دومین همایش سیاست هاى توسعة مسکن در ایران، 1374، ص 261-265
  11. چان، سوهان و جان اریکسون و کو وانگ، شرکت هاى سرمایه گذارى زمین، مستغلات (ریت ها) ساختار، عملکرد و فرصت هاى سرمایه گذارى، ترجمة
  12. محمد جلیلى و با نظارت و ویرایش علمى محمد آئینى، تهران: نشر بنفشه، 1385.
  13. زیارى، کرامت الله و عطاءالله زرافشان. بررسى تغییرات کمى و کیفى مسکن در شهر مراغه و پیش بینى مسکن مورد نیاز تا سال 1402» ،
  14. در مجله علم ى پژوهشى جغرافیا و توسعه، ش 8، (1385)، ص 100-103.
  15. سازمان عمران و بهسازى شهرى، برنامة عملیاتى 10 سالة بهسازى و نوسازى بافتهاى فرسودة شهرى، تهران، 1384.
  16. خلاصه نتایج یافت ههاى طرح مطالعاتى بررسى تطبیقى توسعة پنج کلا نشهر ایران، تهران، 1379.
  17. مطالعات و اسناد تدوین برنامة سوم توسعه اقتصادى، اجتماعى، و فرهنگى جمهورى اسلامى ایران، تهران، 1378.
  18. شاهرخ زاده، فردوس، مجموعه قوانین و مقررات اختصاصى و مورد عمل وزارت مسکن و شهرسازى، تهران : سازمان ملى زمین و مسکن وزارت مسکن و شهرسازى، 1376.
  19. عبده تبریزى، حسین. تبدیل به اوراق بهادار کردن وام هاى رهنى: شیوه اى نو براى تأمین مالى در بخش مسکن». در تحقیقات مالى، ش 3 ، (1385) ص 85-89.
  20. فبوزى، فرانک و فرانکو مودیلیانى، مبانى بازارها و نهادهاى مالى، ترجمة حسین عبده تبریزى. تهران: آگاه، 1376.
  21. Chan, Su Han & John Erickson & Ko Wang, Real Estate Investment Trusts, Oxford university Press,Inc, 2003.
  22. Fabozzi, Frank J & Franco Modigliani, Capital Markets Institutions and Instruments, Prentice hall,Inc,1994.
  23. www.hic-iran.com
  24. www.icd.co.ir
  25. www.icic.ir
  26. www.maskan-iran.com
  27. www.sakhteman.com
  28. www.sakhtemansfahan.com
  29. www.toosgostar.com
  30. www.udro.org.ir