مدیریت مبتنی بر مشارکت مردمی در برنامه ریزی منطقه ای

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکدۀ معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

مشارکت عمومی به مفهوم نقش داشتن عموم مردم در تصمیم گیری سیاسی است، به ویژه در آن دسته از سیاس تها که به طور مستقیم بر آنان اثر خواهد گذارد؛ از این رو، فرایند صاحب نقش کردن مردم، دارای معارض در گرایشهای مرکزگرا و مرکززدا در حکومت محلی است. تجربه نشان داده است که مردم می توانند در سطح های فراتر از محله و شهر خود نیز مشارکت مؤثری در تصمیم سازیها داشته باشند. این مقاله اولاً به بیان همه جانبۀ چیستی مشارکت وشرایط برپایی نظام تصمیم گیری مبتنی بر مشارکت، شامل مفهوم، طبقه بندی و چالش های مشارکت در منابع نظری مرتبط با کشورهای توسعه یافتۀ غربی می پردازد؛ ثانیاً، با تحلیل طبقه بندی های گوناگون مشارکت، نتیجه می گیرد که هرشکل از حکومت یا هرالگوی اقتصاد سیاسی دارای منظوری مشخص از مشارکت است و تنها از درجه ای از مشارکت که برآمده از آموزه های آن شکل و الگو است، حمایت می کند؛ ثالثاً، برای آشنایی با الگویی کامل از فرایند مشارکت مردمی، به خصوص در سطح منطقه ای، تجربۀ مدیریت مبتنی بر مشارکت در برنامه ریزی منطقه ای را در دانمارک در دهۀ 1970 ، که در دهه های بعد بررسی و نقد قرار شده است، معرفی میکند. این فرایند شامل مراحل برنامه ریزی و نقش مشارکت مردم در هر مرحله، روش های جلب مشارکت توسط شوراها، میزان مشارکت مردم، و اثر حضور مردم بر تصمیمات برنامۀ پیشنهادی است. مقاله به این نتیجه میرسد که: 1) مردم م یتوانند چه در برنامه های بلندمدت و چه در وسعت حوزۀ کلان شهری و منطقه ای در به وجود آمدن سناریوهای معقول و مقبول و در انتخاب گزینۀ بهینه تأثیر قاطع و قانع کننده ای دارا باشند؛ 2) اثر بخش بودن مشارکت عمومی بستگی دارد به توانایی و روشن اندیشی مدیران حکومتی و برنامه ریزان؛ 3) در صورت وجود زمان و اطلاعات کافی، سؤال های انتزاعی و پیچیده را نیز می توان به بحث گذاشت؛ 4) مشارکت می تواند نقش واسطه در ایجاد تماس های میان مسئولان دولتی داشته باشد، که معمولاً از یکدیگر دور هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Participatory-Based Management in Territorial Management

نویسنده [English]

  • Farrokh Moshiri
Assistant Professor, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

Participation is a key concept in decentralization processes. The degree of peoples’ involvement in making decisions affecting their lives is extensively discussed in respective literature. This paper first reviews the definition and levels of participation and reviews the prerequisites and challenges in its promotion. Based on a comparison of diverse participation typologies, it is concluded that each political/economic system supports only those participation typologies that conforms to its own doctrines. A comprehensive participation model is then presented by reviewing a case in Denmark in 1970s. It is concluded that: i) people can decisively participate at all levels of decision-making including long-term, metropolitan and territorial areas; ii) effective participation relies on the open attitude of public managers and planners; iii) complex problems could also be discussed provided enough time and information are available; and iv) participatory processes can play the role of an intermediary between people and public authorities.

  1. Arnstein, S. “A Ladder of Citizen Participation”. Journal of American Institute of Planners, 1975, Vol. 35, pp. 216-224.
  2. Bidsted, Ole and Jørgen Knudsen. The Public Material on the Draft Regional Plans. Copenhagen: Dansk
  3. Byplanlabboratorium, 1979.
  4. Birch, Jens Chr. and Henrik Christoffersen (Eds.) Citizen Participation and Local Government in America and Scandinavia. Gentofte: Erling Olsens Forlag, 1981.
  5. Fagence, Michael. Citizen Participation in Planning. Oxford: Pergamon, 1977.
  6. Fink, Hans et al. “The Regional Planning Debate in North Jutland”. Byplan, No. 2, 1979, pp. 37-41.
  7. Gottschalk, George. Public Participation and Secrecy in Planning. Copenhagen: Statens Byggeforsknings institute, 1981.
  8. Hambleton, R. Policy Planning and Local Government: Learning Approaches. Hutchinson: London, 1978.
  9. Haughton, Graham and David Councell. Regions, Spatial Strategies and Sustainable Development. Routledge, 2004.
  10. Hoare, Anthony. “Public Participation” in: The Dictionary of Human Geography. Ed. R. J. Johnston, D. Gregory, D. M. Smith. London: Blackwell Reference, 1988.
  11. Illeris, Sven. “Public Participation in Denmark – Experience with the County ‘Regional Plans’”, Town Planning Review, 54,4, 1983, pp. 425-436.
  12. Kingstone, R. “Web Based GIS for Public Paticipatipn Decision Making in the UK”. Proceedings of the Workshop on Empowerment, Marginalisation, and Public Participation GIS, Santa Barbara, Ca., National Center for Geographic Information and Analysis, October 1998, pp. 14-17.
  13. Laurini, Robert. Information Systems for Urban Planning, A Hypermedia Co- Operative Approach, NY: Taylor & Francis, 2001.
  14. Møller, Elith Juul. “Tendencies in the Municipal Memos on Regional Planning”. Byplan, No. 3, 1976, pp.82-86.
  15. Newman, Peter and Thornley, Andy. Urban Planning in Europe: International Competition, National Systems andPlanning Projects. London: Routledge, 1996.
  16. Nobre, J. A. Improving Community Participation in Urban Planning Decision Making, Private Communication, Public Works. Ministry of the Macau Government, May, 1999.
  17. Nytfra Planstyrelesen. News from the National Agency for Physical Planning. No. 9, Copenhagen, 1980.
  18. Pacione, Michael. Urban Geography, a Global Perspective. New York: Routledge, 2002.
  19. Sarjakoski, T. “Networked GIS for Public Participation on Utilizing Image Data”. In: Proceedings of COST-UCE C4 International Workshop on Groupware for Urban Planning Systems, Vol. 22, 1998, pp. 381-392.
  20. Sørensen, Peter Søren. Public Participation in Regional Planning. Århus: Krigsplan, 1982.
  21. Wall, Geoffrey. “Public Participation”. In: Jafar Jafary (Chief Ed.), Encyclopedia of Tourism, New York: Routledge, 2003. 1pp. 248-249.