فهم معماری به منزلۀ یک رشتۀ دانشگاهی مقتضیات و امکان‌ها، فرض‌ها و پرسش‌ها

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشکدة معمارى و شهرسازى، دانشگاه شهید بهشتى

چکیده

آموزش دانشگاهی نوعی از آموزش است که در دورۀ جدید به حوزۀ معماری وارد شده است، این نوع آموزش فرض‌ها و مقتضیات خود را به طور ضمنی بر معماری حمل می‌کند. یکی از فرض‌های اساسی آموزش دانشگاهی معماری فهم «معماری به منزلۀ یک رشته یا دیسیپلین دانشگاهی» است. ساخت‌گشایی از این فرض اساسی برای فهم موقعیت امروزین معماری بسیار مهم است.مطالعۀ تاریخی مفهوم دیسیپلین نشان می‌دهد که این مفهوم، ضمن حمل معنای انضباط و قدرت، متضمن مفاهیم متنوعی چون شاخه‌های دانش، طایفه‌ها، یا قبیله‌های دانشوران و متخصصان، و برنامه یا چارچوب نظام آموزشی نیز هست. درواقع دیسیپلین مفهومی است با معانی متعدد تاریخی که لایه‌لایه بر هم نشسته‌اند، که با اطلاق مفهوم دیسیپلین به معماری، مجموعۀ این معانی و پیش‌فرض‌ها و مقتضیات آن‌ها به طور ضمنی به حوزۀ معماری وارد می‌شود، و معماری را مخاطب پرسش‌هایی قرار می‌دهد که موجب انکشاف آن در سویه‌هایی خاص می‌شود و هم‌زمان برخی وجوه معماری را فرومی‌بندد.از جملۀ این انکشاف‌های خاص می‌توان به این وضعیت‌های آشنا در حوزۀ معماری اشاره کرد: تفکیک و پاره‌پاره شدن وجوه مختلف معماری، فهم معماری به منزلۀ دانش صرف، طرد وجه حرفه‌ای معماری، جهت‌گیری‌های دائماً متغیر رشتۀ معماری، و تعارضات مداوم در باب مرزهای رشته، و درون و بیرون معماری.بازخوانی معانی تاریخی دیسیپلین این فرض‌ها و پرسش‌ها و تأثیرات آن‌ها در حوزه معماری را آشکار می‌کند. تا کنون در پیوند معماری و دیسیپلین، معماری متأثر از قدرت و نظام دیسیپلین بوده است. اما در عین حال دیسیپلین امکان‌هایی نیز برای انکشاف‌های دیگر دارد، که شاید در پیوند زایندۀ معماری و دیسیپلین آشکار شود و در استعاره‌ای دیگر با خواندن دیسیپلین به منزلۀ معماری.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Architecture as an Academic Discipline

نویسنده [English]

  • Zohreh Tafazzoli
Assistant Professor, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

Academic architectural education is relatively new to the long history of architectural education, which is based on certain assumptions and requirements affecting the educational process as a whole. One such assumption is the notion of ‘architecture as an academic discipline’. Nevertheless, in addition to its common meanings as ‘a branch of instruction or learning’, discipline has other connotations, as well. These connotations include: a regimen that develops or improves a skill; punishment or an instrument of punishment; behavior in accord with rules of conduct and control; and a system of rules and regulations. As such, discipline becomes a multi-layered interpretational instrument that implicitly imposes its requirements on architecture. Although this imposition opens new horizons of interpretation, it limits certain aspects of architectural education that were an integral part of its historic constitution. As a result, certain aspects of architecture are segregated in form of specialties; architecture is frequently treated as a pure science; the professional aspect of architecture is habitually neglected in academic education; the boundaries of architectural practice is constantly subject to specialized speculation; and as an academic discipline, architecture constantly changes direction in pursuit of ‘state-of-the-art’ knowledge.

  1. منابع و مآخذ
  2. اسپی‌زیالی، پی‌یر. «طبقه‌بندی علوم». در پی.واینر، فیلیپ و دیگران (و.)، فرهنگ تاریخ اندیشه‌ها. ترجمۀ صالح حسینی و دیگران، تهران: سعاد، 1385.
  3. حسن‌دوست، محمد. فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی، زی‍ر ن‍ظر ب‍ه‍م‍ن‌ س‍رک‍ارات‍ی‌، تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، ۱۳۹۳.
  4. حسینی بهشتی، محمدرضا. «تحول تاریخی مفاهیم». در نامۀ پژوهش فرهنگی، ش ۱۳ (پاییز ۱۳۸۷). ص49-۶۶.
  5. ــــــــ . مقدمۀ فرهنگ‌نامۀ تاریخی مفاهیم فلسفه (جلد اول: فلسفۀ هنر)، سرویراستاران یواخیم ریتر و کارلفرید گروندر و گتفرید گابریل، تهران: نشر مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران و مؤسسۀ فرهنگی پژوهشی نوارغنون، 138۹.
  6. کاسیرر، ارنست. فلسفۀ روشنگری، ترجمۀ یدالله موقن، تهران: نیلوفر، 1370.
  7. گلکار، کورش. «طراحی شهری، فرایند یا فرایندها؟»، در صفه، ش 5۱ ( بهار 1390). ص 99-134.
  8. ــــــــ . « آمارزدگی، نقدی بر افسون زدگی کمیت‌باورانه در پژوهش»، در مسکن و محیط روستا، ش 143 (بهار ۱۳۹۳). ص 17-28.
  9. ندیمی، حمید. «آموزش معماری، دیروز و امروز»، در پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، ش ۱۳ و۱۴ (بهار و تابستان ۱۳۷۵)، ص ۱۳-۴۶.
  10. هایدگر، مارتین. «وارستگی، گفتاری در تفکر معنوی»، ترجمۀ محمدرضا جوزی، در فلسفه و بحران غرب، تهران: هرمس، ۱۳۷۸.
  11. ــــــــ . «پرسش از تکنولوژی»، در فلسفۀ تکنولوژی. ترجمۀ شاپور اعتماد، تهران: نشر مرکز، ۱۳۷۷.
  12. ــــــــ . هستی و زمان، ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان، تهران: نشر نی، 1389.
  13. Anderson, Stanford. “The Profession and Discipline of Architecture: Practice and Education”, in Andrzej Piotrowski & Julia Williams Robinson (eds.), The Discipline of Architecture., Minneapolis, MN: University of Minnesota Press, 2001, pp. 292-306.
  14. Ayto, John. Word Origins. London: A & C Black Publishers Ltd, second edition, 2005.
  15. Becher, Tony & Paul R.Trowler. Academic Tribes and Territories: Intellectual Enquiry and the culture of disciplines. Buckingham: Society for Research into Higher Education & Open University Press. 2001.
  16. Del Favero, Marietta. “Academic Disciplines”, in Encyclopedia of Education, 2003: Encyclopedia.com (April 17, 2016). http://www.encyclopedia.com/doc/1G2-3403200015.html.
  17. Fisher, Thomas. ”Revisiting the Discipline of Architecture”, in Piotrowski, Andrzej and Julia Williams Robinson (eds.), The Discipline of Architecture, Minneapolis, London: University of Minnesota Press, pp.1-9.
  18. Hillier, Bill & Adrian Leaman. “Architecture as a Discipline”, in Journal of Architectural Research, Vol. 5, No. 1 (March 1976), pp. 28-32.
  19. Krishnan, Armin. “What Are Academic Disciplines? Some Observations on the Disciplinarity vs. Interdisciplinarity Debate”, in NCRM Working Paper Series 03/09. ESRC National Centre for Research Methods, 2009.
  20. Leatherbarrow, David. “Architecture is its own Discipline”, in The Discipline of Architecture, Minneapolis: University of Minnesota Press, 2001.
  21. Lewis, Charlton T. & Charles Short. A Latin Dictionary, Oxford: Clarendon Press, 1879.
  22. Miller, Seumas, “Social Institutions”, in Edward N. Zalta (ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Winter 2014 Edition), URL = <http://plato.stanford.edu/archives/win2014/entries/social-institutions/>.
  23. Ockman, Joan and Rebecca Williamson (ed.). Architecture School: Three Centuries of educating architects in North America; Washington, D.C: MIT Press, 2012.
  24. Pinch, Trevor. “The Culture of Scientists and Disciplinary Rhetoric”, in European Journal of Education, Vol. 25, No. 3, Disciplinary Cultures (1990), pp. 295-304.
  25. Piotrowski, Andrzej and Julia Williams Robinson (eds.). The Discipline of Architecture. Minneapolis: University of Minnesota Press, 2001.
  26. Rendell, Jane. “Working Between and Across: Some Psychic Dimensions of Architecture’s Inter- and Transdisciplinarity”, in Architecture and Culture, Vol. 2 (July 2014), pp.128-141.
  27. Robinson, Julia Williams. ”Form and Structure of Architectural Knowledge”, in Andrzej Piotrowski and Julia Williams Robinson (eds.), The Discipline of Architecture, , pp. 61-82.
  28. Robinson, Julia Williams & Andrzej Piotrowski, The Discipline of Architecture, Minneapolis, MN: University of Minnesota Press, 2001.
  29. Rodgers, Paul and Craig Bremner. “Exhausting Discipline: Undisciplined and Irresponsible Design”. in Architecture and Culture, Vol. 2 (July 2014), pp.141-161.
  30. Shumway, David R. & Ellen Messer-Davidow. “Disciplinarity: An Introduction”, in Poetics Today, Vol. 12, No. 2, Disciplinarity (Summer 1991), pp. 201-225.
  31. Stichweh, R. “Scientific Disciplines, History of”, in Smelser, N. J. & Baltes, P. B. (eds.), International Encyclopedia of the Social and Behavioral Sciences, Oxford: Elsevier Science. 2001. pp. 13727–13731
  32. Sutton, Sharon Egretta. ”Reinventing Professional Privilege as Inclusivity”, in Andrzej Piotrowski and Julia Williams Robinson (eds.), The Discipline of Architecture, (London: University of Minneapolis Press pp.173-207.
  33. Troiani, Igea & Suzanne Ewing & Diana Periton. “Architecture and Culture: Architecture’s Disciplinarity”. in Architecture and culture. Vol. 2 (July 2014), pp.6-19.
  34. Troiani, Igea & Suzanne Ewing. “Inside Architecture from the Outside: Architecture's Disciplinary Practices”, in Architecture and Culture, Vol. 2 (July 2014), pp151–166.
  35. Online Etymology Dictionary - http://www.etymonline.com/