سنجش رضایت محیطی دانش آموزان از مولفه های محیطی مدرسه مطالعه ی موردی چهار مدرسه نوساز و فرسوده ی ابتدایی در شیراز

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار معماری دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

2 کارشناس ارشد دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز

چکیده

ارزیابی بناها، پس از ساخت و بهره برداری، یکی از روش های کاربردی در شناسایی مسائل طراحی برای طراحی های جدید است. در این گونه ارزیابی ها، سنجش رضایت کاربران در خصوص مولفه های محیطی، همواره جایگاهی کلیدی داشته است. هدف کلی از تحقیق حاضر، سنجش سطح رضایت دانش آموزان از وضع موجودِ چند نمونه از فضاهای آموزشی نوساز و فرسوده، برای شناساییِ نیازها و خواسته های کاربران در طراحی های جدید، است. در این تحقیق، برخی مولفه های محیطی، نظیر نور و روشنایی، صدا، دما، رنگ، ابعاد و مصالح ارزیابی و مقایسه شد. همچنین در بعضی زمینه ها نظیر آسایش حرارتی، سطح رضایت دانش آموزان این مدارس از وضع موجود در مقایسه با استانداردهای روز دنیا بررسی شد. بدین منظور در بین مدارس مقطع ابتدایی در شهر شیراز دو مدرسه ی نوسازی شده و دو مدرسه ی فرسوده، به عنوان نمونه، انتخاب و مورد مطالعه قرارگرفت. روش تحقیق این گونه بود که در مدارس مورد مطالعه، مولفه های محیطی مورد نظر، اندازه گیری و ثبت شد و همزمان پرسش نامه هایی نیز برای بررسی میزان رضایت دانش آموزان از این شرایط محیطی در اختیارشان قرارگرفت. نتایج  پرسش نامه ها از طریق تست های "کروسکال والیس" (برای سنجش معناداریِ کلیِ تفاوت ها در چهار نمونه) و    " من ویتنی" (برای سنجش معناداری نمونه ها به صورت مقایسۀ دو به دو) تحلیل شد. در نتیجه ی این تحقیق، علاوه بر روشن شدن بعضی از نیازها و خواسته های محیطیِ دانش آموزان در جایگاه کاربرانِ اصلیِ مدارس، نتایجی جانبی دیگری نیز حاصل شد. مشخص شد که میزانِ رضایت دانش آموزان از بعضی از مولفه های محیطی در مدارس نوسازی شده، حتی نسبت به مدارس فرسوده نیز کمتر است. همچنین مشخص شد که در بعضی زمینه ها نظیر گرمایش ساختمان، با وجود به کارگیریِ تجهیزات به روز تر و ایمن تر در مدارس نوسازی شده، همچنان به شرایط آسایش حرارتی و میزان رضایت کاربران، توجه نشده و تطابق با استانداردهای مربوطه نیز لحاظ نشده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Students’ Satisfaction of School Environment The Case of Four Elementary Schools in Shiraz City

نویسندگان [English]

  • Seyyed Mohammad Hossein Zakeri 1
  • Sedigheh Honarmand 2
1 Assistant Professor, Faculty of Art and Architecture, Shiraz University
2 Faculty of Art and Architecture, Shiraz University
چکیده [English]

Post-Occupancy Evaluation (POE) is a useful method for studying design problems and improving future designs. This paper reports the results of a POE study conducted in four dilapidated and renovated elementary schools in Shiraz City. Students’ satisfaction of environmental properties such as lighting, sound, temperature, color, dimensions and materials is assessed. In case of properties such as thermal comfort, students’ satisfaction levels are compared with common international standards, as well. The study also includes measuring environmental parameters, as well as questioning students through questionnaires on thermal comfort. The responses were tested for demonstrating pair-wise and overall variance significance. The results include insights into actual user satisfaction factors. In particular, it turns out that student satisfaction of thermal comfort is less in renovated buildings despite the newer HVAC systems installed. It is further noted that thermal standards are not observed in the renovation design, in particular due to the priority attached to structural retrofitting in comparison with other design requirements such as provision of comfort conditions.

  1. شاطریان، رضا ، طراحی و معماری فضاهای آموزشی، نشر سیمای دانش، تهران،1387.
  2. کامل نیا حامد، دستورزبان طراحی محیط های یادگیری، انتشارات سبحان نور، 1386.
  3. محمودی، محمدمهدی. طراحی فضاهای آموزشی با رویکرد انعطاف پذیری. تهران: دانشگاه تهران،1390.
  4. Campbell S.D. and Frost J.L., The Effects of Playground Type on the Cognitive and Social Play Behaviors of Grade Two Children. In Frost J.L. and Sunderlein S. (Eds.), When Children Play: Proceedings of the International Conference on Play and Play Environments, Wheaton, MD: Association for Childhood Education International, 1985 , pp. 81-92.
  5. CEN. Indoor environmental parameters for assessment of energy performance of buildings, addressing indoor air quality, thermal environment, lighting and acoustics. EN15251. Bruxelles: Comite Europeen de Normalisation; 2007.
  6. Earthman, G. School facitlity conditions and student academic achievement, California: UCLA's Institute for Democracy.2002.
  7. Foster, C.M., & Marinez, I . The effects of school enrollment size in the middles and junior high school on teacher and student attitude and student self- concept. Research in Rural Education1985. 3 (2). 57-60.
  8. Greeno, J.G. (1998), The Situativity of Knowing, Learning, and Research, American Psychological AssociationInc, Vol.53, No.1.
  9. Henry, T. Creating a place where people want to be. Middle Ground 2001. 3.10-19.
  10. Kuller R, Lindsten K. Health and behaviour of children in classrooms with and without windows. J Environ Psychol 1992;12:305-17.
  11. Mumovic D. Winter indoor air quality, thermal comfort and acoustic performance of newly built secondary schools in England. Build Environ 2009;44:66- 77.
  12. Seals, J.R.Recommendation of standards for educational space for public school facilities. Doctoral Dissertation, Texas University, Printed by Digital Xerographic on Scidfree paper.1991.
  13. Stockard, N. & Mayberry, A . A review of research on smallschool student participation in extracurricular activities, Journal of Research in Rural education1992 .10(2): 116-120.
  14. Taylor A.F., Wiley A., Kuo F.E. and Sullivan W.C., Growing Up in the Inner City: Green Spaces as Places to Grow, In Environment and Behavior, Fall, 1997.
  15. Giuli, Valeria. Indoor environmental quality and pupil perception in Italian primary schools Building and Environment 2012; 56: 335-345.
  16. Williams, D.T . The Dimensions of education: recent research on school size. OSSC Bulletin1996.39(1). 23-36.