تأملى بر نقش دانش شخصى از موقعیت طراحى در شکل گیرى مولدهاى اولیة طراحى

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 مربی دانشکدة مهندسى دانشگاه زنجان

2 استاد دانشکدة معمارى و شهرسازى دانشگاه شهید بهشتى

چکیده

مولد اولیة طراح فکر، هدف، و ایدة ساختاردهنده اى است که او در ابتداى کار برمى گزیند و اقدامات طراحانة بعدى را به تبع آن انجام مى دهد . نقش مولد اولیه، این عامل آغازگر و توسعه دهندة طرح، از طرفى و همچنین پیچیدگى و چالش برانگیز بودن مرحلة شکل گیرى مولدها براى طراحان خصوصاً دانشجویان طراحى از طرف دیگر، پژوهش هاى مهمى را در حوزة طراحى پژوهى موجب گردیده است. اگر بپذیریم که طراحى یک فرایند مبتنى بر دانش است، نقش مهم دانش طراح نسبت به موقعیت طراحى، که شامل موضوع و بستر طرح است، در مرحلة شکل گیرى مولد اولیه و آغاز طراحى نیازى به اثبات ندارد. تجربة طراحى و آموزش آن نشان مى دهد که مطالعات اولیه و جمع آورى اطلاعات در شروع طراحى دانشى را در خصوص موقعیت طراحى مى سازد که معمولاً کمک مؤثرى به شکل گیرى مولد اولیه و آغاز طراحى نمى کند. این دانش از موقعیت طراحى، از روندى تحلیلى کسب مى شود و به همین دلیل معمولاً توانایى ایجاد یک تصور منسجم و یکپارچه از موقعیت طراحى را ندارد. مقالة حاضر معرفى نوعى از دانش طراحى است که نقش مؤثرترى در شکل گیرى مولدها داشته باشد. دانش طراحى معمارى را بر اساس « نظریة دانش ضمنى » می توان به دو نوع دانش ضمنى (شخصى) و صریح تقسیم کرد. در این تقسیم بندى، دانش شخصى، طبق تعریف، دانش غیرقابل گفتن و منحصر به فرد، در بین عوامل مؤثر بر طراحى و موقعیت طراحى است، که از طریق تجربة مستقیم کسب می شود. دانش صریح، در مقابل، دانش قابل بیان و عمومى در میان عوامل مذکور است. مطالعه و استخراج وجوه این دو گونه دانش از یک سو و وجوه مولدهاى اولیه از سوى دیگر، مبین این واقعیت است که دانش شخصى، با اتکا به دریافتى از کلیت یکپارچه و معنادار موقعیت طراحى که ترجیحات و باورهاى شخصى طراح از موضوع و بستر طراحى را نیز در بر می گیرد، نقش مؤثرترى در شکل گیرى مولدهاى اولیه به منزلة یک کل یکپارچة ناشى از ساختار ذهنى طراح دارد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Tacit Knowing and Primary Generators Reflections on the Role of Tacit Knowing in Formation of Primary Design Generators

نویسندگان [English]

  • Maryam Kalami 1
  • Hamid Nadimi 2
1 PhD Candidate, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University
2 Professor, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

A primary generator is an initial concept or structural idea that the designer chooses at the beginning of the design process as the basis for all the next design steps. As initiators and developers of design, and due to complexity of their formation for designers and design students, primary generators have been the subject of recent design research. Design practice and education demonstrates that initial studies and data collection do not play an effective role in formation of a primary generator or initiation of design because of their analytical nature. This paper presents another type of knowledge more influential in design, i.e. tacit knowing. While explicit knowledge is of a general nature and readily expressed, tacit knowing is personal and unexpressed and is acquired through experience. Tacit knowing thus depends on a meaningful holistic understanding of the design problem integrated with designer’s preferences and beliefs. A comparison of characteristics of these two types of knowing and those of primary generators, demonstrates that tacit knowing plays an effective role in formation of primary generators.

مراجع

  1. منابع و مآخذ
  2. آنتونیادس، آنتونى سى. بوطیقاى معمارى: آفرینش در معمارى، راهبر دهاى
  3. محسوس و نامحسوس به سوى خلاقیت معمارى (جلدهاى 1 و 2)، ترجمة
  4. . احمدرضا آى، تهران: سروش، 1386
  5. الکساندر، کریستوفر . معمارى و راز جاودانگى، ترجمة مهرداد قیومى
  6. . بیدهندى، تهران: دانشگاه شهید بهشتى، 1381
  7. انصارى، حمیدرضا. نسبت تئورى و عمل در طراحى معمارى، رسالة دکترى،
  8. . استاد راهنما: عیسی حجت، تهران: دانشکدة هنرهاى زیبا، دانشگاه تهران، 1386
  9. ایروانى، محمود و محمدکریم خداپناهى. روا نشناسى احساس و ادراک،
  10. . تهران: سمت، 1383
  11. پالاسما، یوهانى. معمارى و ادراکات حسى. ترجمة رامین قدس. تهران:
  12. . پرهام نقش، 1390
  13. لاوسون، برایان. طراحان چگونه م ىاندیشند، ویراست جدید، ترجمة حمید
  14. . ندیمى، تهران: دانشگاه شهیدبهشتى، 1392
  15. در صفه، ش 29 (پاییز و ،« جستارى در فرایند طراحى » . ندیمى، حمید
  16. .103- زمستان 1378 )، ص 94
  17. منابع ایده پردازى معمارى: جستارى در » . ندیمى، حمید و فرهاد شریعت راد
  18. در هنرهاى زیبا، ،« فرایند ایده پردازى چند معمار از جامعة حرفه اى کشور
  19. .14 - 1391 )، ص 5 ) معمارى و شهرسازى، دوره 17 ، ش 2
  20. Able, C. “Analogical Models in Architecture and Urban
  21. Design”, in METU JFA 1988, pp. 161-188.
  22. Alexander, C. Notes on the Synthesis of Form. Cambridge
  23. and Massachusetts: Harvard University Press, 1964.
  24. Archer, L. B. “Systematic Method for Designers”, in Design,
  25. No. 172-174-176-179-181-183-188 (1963-64).
  26. Bayazit, N. “Investigating Design: A Review of Forty Years of
  27. Design Research”, in MIT Design Issues, Vol. 20, No. 1, (2004),
  28. pp. 16-29.
  29. --------“Designing: Design Knowledge: Design Research:
  30. Related Sciences”, in Design Methodology and Relationships
  31. with Science, Vol. 71 (1993), pp. 121-136.
  32. Cross, N. “Design Cognition: Results From Protocol And
  33. Other Empirical Studies Of Design Activity”, in Eastman,
  34. C. & M. McCracken & W. Newstetter (eds.), Design Knowing
  35. and Learning: Cognition in Design Education, Oxford:
  36. Elsevier, 2001, pp. 79-103.
  37. --------. Designerly Ways of Knowing, London: Springer-
  38. Verlag, 2006.
  39. Cuff , D. Architecture: The Story of Practice, Massachusetts:
  40. MIT Press, 1993.
  41. Dampney, C.N.G. Kit & P. Busch & D. Richards. “The Meaning
  42. of Tacit Knowledge” in AJIS, Special Issue, (2002).
  43. Darke, J. “The Primary Generator and the Design Process”,
  44. in Design studies, Vol. 1, No. 1 (1979).
  45. Dorst, K. “On the Problem of Design Problems- Problem
  46. Solving and Design Expertise”, in Design Research, Vol. 4,
  47. No. 2 (2004).
  48. Goel, V. “Dissociation of Design Knowledge”, in Eastman,
  49. C. & M. McCracken & W. Newstetter (eds.), Design Knowingand Learning: Cognition in Design Education, Oxford:
  50. Elsevier, 2001, pp. 221-240.
  51. Goldschmidt, G. & D. Tatsa. “How Good are Good Ideas?
  52. Correlates of Design Creativity”, in Design studies, Vol. 26
  53. (2005), pp. 593-611.
  54. Gomez, A. P. “Introduction to Architecture and the Crisis of
  55. Modern Science” (1983), in Michael Hays (ed.), Architecture
  56. Theory since 1968. New York and Massachusetts: The M.I.T.
  57. Press, 2000, pp. 462-475.
  58. Heylighen, A. & H. Neuckermans & Jan, E. Bouwen.
  59. “Walking on a Thin Line-Between Passive Knowledge
  60. and Active Knowing of Components and Concepts in
  61. Architectural Design”, in Design studies , Vol. 20, No. 2
  62. (1999), pp. 211-235.
  63. Hillier, B & J. Musgrove & P. O’Sullivan. “Knowledge and
  64. Design”, in Environmental Design: Research and Practice,
  65. University of California, USA, 1972.
  66. Holm, I. Ideas and Beliefs in Architecture and Industrial
  67. Design. How Attitudes Orientations and Underlying
  68. Assumptions Shape the Built Environment, Oslo School of
  69. Architecture and Design, 2006.
  70. Koskinen, K.U. & H. Vanharanta. “The Role of Tacit
  71. Knowledge in Innovation Processes of Small Technology
  72. Companies”, in Production Economics 80, (2002), pp. 57-64.
  73. Kotsopoulos, S.D. “Design Concepts in Architecture: The
  74. Porosity Paradigm”, in www.citeseerx.ist.psu.edu. (2009).
  75. Lawson, B. What Designers Know. Elsevier, Oxford:
  76. Architectural press, 2004.
  77. Leonard, D. & S. Sensiper. “The Role of Tacit Knowledge in
  78. Group Innovation”, in California Management Review, Vol.
  79. , No. 3 (1998), pp. 112-132.
  80. McGinty, T. “Concepts in Architecture”, in Snyder J.C. & A.J.
  81. Catanese (eds.), Introduction to Architecture, McGraw-Hill,
  82. Nonaka, I. “A Dynamic Theory of Organizational
  83. Knowledge Creation”, in Organization Science, Vol. 5, No. 1
  84. (1994), pp. 14-37.
  85. Nonaka, I. & H. Takeuchi. The Knowledge- Creating
  86. Company: How Japanese Companies Create the Dynamics of
  87. Innovation, Oxford and New York: Oxford University Press,
  88. Polanyi, M. The Study of Man, The University of Chicago
  89. Press, 1959.
  90. ________ . Personal Knowledge: Towards a Post-Critical
  91. Philosophy. London: Rutledge & Kegan Paul., 1962.
  92. ________ . The Tacit Dimension. Garden City, New York:
  93. Anchor Books, 1966.
  94. ________ . “Sense-Giving and Sense-Reading (1967)”, in
  95. Grene M. (ed.), Knowing and Being, London: Routledge &
  96. Kegan Paul Ltd., 1969.
  97. ________ . “The Structure of Consciousness (1965)”, in
  98. Grene M. (ed.) Knowing and Being, London: Routledge &
  99. Kegan Paul Ltd, 1969.
  100. Rosenman, M. A. & J.S. Gero & R.E. Oxman. “What’s in Case:
  101. The Use of Case Bases, Knowledge Bases and Data Bases in
  102. Design”, in CAAD Futures, cs.gmu.edu., 2001.
  103. Schon, D. A. “Designing as Reflective Conversation with
  104. the Materials of a Design Situation”, in Knowledge Based
  105. Systems, Vol. 5, No. 1, (1992), pp 3-14 .
  106. ________ . “Designing: Rules, Types and Worlds” in Design
  107. studies, Vol. 9, No. 3, (1988), pp 181-190.
  108. Visser, W. “Use of episodic knowledge and information in
  109. design problem solving” in Design studies, Vol 16, (1995),
  110. pp. 171-187.
  111. Wong, W.L.P. & D.F. Radcliffe. “The Tacit Nature of
  112. Design Knowledge”, in Technology Analysis & Strategic
  113. Management, Vol. 12 , No. 4 (2000).
  114. Zack, M. H. “Developing a Knowledge Strategy”. In
  115. California Management Review, Vol. 41, No. 3, (1999), pp

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 25 شهریور 1394
  • تاریخ بازنگری: 13 بهمن 1399
  • تاریخ پذیرش: 11 دی 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار