مقاله جستاری در شرح، تعریف و مراتب نظریه تلاشی است در جهت تبیین معنا و حقیقت نظریه و دریافتن وجوه و ابعاد آن به عنوان رکن اندیشه منظم بشری بدانسان که بتوان با استفاده از این نظریه شناسی پایه به درک و بهره گیری بهتری از نظریه در معماری نائل آمد. سلسله مراتب تفکر تحلیلی اقتضا می کند پیش از پرداختن به نمودی خاص و تخصصی از نظریه شناختی بنیادی از آن به طور عام احراز شود. به همین سبب در مقاله ابتدا ضامن توضیح مفهوم نظریه تعاریفی در قالی روایت های متعدد ارائه شده تا شناخت مخاطب از نظریه از حالت مبهم کلی به نوعی معرفت متعین تر منطقی نزدیک تر شود. از آنجا که وجه کمی معرفت متمایل به مرتبه بندی مفاهیم و پدیده هاست در این مقاله تلاش شده نوعی نظام طولی و سلسله مراتب برای نظریه به لحاظ وسعت و عمق یا استحکام آن تشکیل و ارائه شود تا در ارزیابی نظریه ها نیز کاربرد یابد
)