طی هشت سال دفاع مقدس ایران در برابر عراق (1367-1359)، با انکه صدمات انسانی و مادی جبران ناپذیری به کشور وارد شد.تجربیات ارزنده ای در زمینه های گوناگون علمی از جمله معماری و شهرسازی به دست آمد. در این خصوص ، رشته های مختلفی در طراحی معماری دفاعی موثر با یکدیگر در تعامل بودند، از جمله رابطه«ترس» در حوزه علم روان شناسی و «معماری» در حوزه علوم فنی مهندسی. تجربیات رزمندگان، که به طور مستقیم و پیمایشی در جبهه ها بررسی شد، می تواند در قالب خاطرات، مجدداَ به روش «تحقیق کیفی» مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد و از آن قواعد و دستورالعمل هایی از جمله در طراحی معماری دفاعی به دست آید. در این مقاله نویسنده سعی دارد خاطرات خود را از جبهه، به صورت تحقیق کیفی تجزیه و تحلیل کند. ان مقاله شامل دو بخش است که قسمتی از بخش نخست آن در این شماره مجله ارائه شده است. مسلما بهره گرفتن از خاطرات رزمندگان در مباحث علمی و دانشگاهی نو پاست و نیازمند پردازش و توجه بیشتر و پژوهش های گسترده تری است، تا با کشف قواعد علمی از تجارب هشت سال دفاع مقدس و به کار بستن این تجربه ها در طراحی معماری و شهرسازی بتوان صدمات انسانی و مادی بحران های گوناگون از جمله جنگ را کاهش داد.
)
