بررسی کیفیت سکونت و راهکارهای بهبود آن در بافت تاریخی کاشان؛ مطالعۀ موردی: گذر شیخ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مرکز مستندنگاری و مطالعات معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

2 مرکز مستندنگاری و مطالعات معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

اهداف و پیشینه: بافت تاریخی شهر کاشان در طول زمان و تا پیش از نیمة اول قرن چهاردهم خورشیدی رشدی آهسته و طبیعی داشته است. نتیجة این فرایند، بافتی منسجم و با کیفیت مطلوب برای ساکنان بوده که به‌مرور و به‌دلایل مختلف سیر نزولی و مهاجرت ساکنان را به‌دنبال داشته است. شناخت عوامل افت کیفیت سکونتْ نخستین گام در جهت حل مشکلات به‌شمار می‌آید. در پژوهش‌های متعدد از ابعاد مختلف به کیفیت سکونت و آسیب‌ها و راهکارهای بهبود آنها و به تعبیری، افزایش سرزندگی، در نمونه‌های مطالعاتی متفاوت پرداخته شده است. هدف از انجام پژوهش حاضرْ شناسایی آسیب‌های مرتبط با کیفیت سکونت در بافت تاریخی شهر کاشان و تعیین راهکارها و اولویت‌بندی آنهاست. به‌منظور دستیابی به هدف در پژوهش حاضر، محدودة گذر شیخ نمونة موردی این مطالعه انتخاب شد. ویژگی مهم این محدوده در نسبت با سایر محله‌های شهر، رشدنیافتگی آن در موضوع گردشگری است. این محدوده، که میان مردم به محلة ولی‌سلطان نیز مشهور است، در جنوب غربی بافت تاریخی کاشان و در نزدیکی دروازة فین واقع و از قدیمی‌ترین دروازه‌های شهر است.
 
مواد و روش‌ها: در این پژوهش ابتدا گذر شیخ به‌صورت کیفی شناسایی و ارزیابی شد. آسیب‌های این محدوده به چند دستة اصلی تقسیم شدند. سپس، با توجه به شناخت وضع موجود و آسیب‌های آن، راهکارهایی در جهت بهبود کیفیت سکونت عرضه شد. برای تعیین اولویت‌های این راهکارها از دیاگرامی استفاده شد تا نشان دهد میزان تأثیر آن‌ها بر زمینه‌های کالبدی، اقتصادی، اجتماعی، و زیست‌محیطی چگونه است.
نتایج و جمع‌بندی: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد مشکلات متعددی در حوزة کالبد و فراکالبد، بر محدودة خصوصی و عمومی سکونت در گذر شیخ اثر می‌گذارد. شناسایی آسیب‌ها به عرضة راهکارهای متنوعی در این خصوص انجامید. تعدد راهکارها اولویت‌بندی میان آنها را ضروری می‌کند. دیاگرام تعیین اولویت‌ها نشان می‌دهد، بهبود دسترسی پیاده بر هر چهار زمینة کالبد، اقتصاد، اجتماع، و محیط زیست اثرگذار است و می‌تواند در اولویت توجه باشد. ضمناً وجود اجتماع باانگیزه علت موفقیت هر اقدامی به‌شمار می‌رود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating Dwelling Quality and its Improvement Tactics in the Historic Context of Kashan: TheCase of Sheikh Passageway

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Mirzaee Brazoki 1
  • Mithra Azad 2
1 Faculty of Architecture and Urban Planning, center of documentation and architectural studies
2 , center of documentation and architectural studies, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

Background and objectives: Before the first half of the fourteenth century (SH), Kashan’s historic fabric enjoyed a gradual and natural growth, resulting in acohesion and providing a desirable quality for its residents. This quality has since been in decline due to a number of reasons, compelling dwellers to leave. To address the problem, the first step is identifying the causes of decline. A case study was, therefore, selected which, importantly,was not a tourist attraction. Locally known as ‘Vali-Sultan’ or ‘Sheikh’ passageway, it is located to the southwest of Kashan’s historic fabric near the Finn Gate, which is one of the oldest city gates.The purpose of the research was set asa pathology of the district, determining solutions and prioritising them.
Methods: This research started with qualitative studies of Sheikh Passageway, with spotted damages having been found to fall into two major categories. This was followed with proposing solutions to improve life quality. These solutions were prioritisedthrough a diagram which shows the impacts of each solution on the physical, economic, social and environmental aspects.
Results  & Conclusion: The findings indicate that many physical and non-physical damages affected private and public life in Sheikh Passageway. The identification of damages led to various solutions whichrendered prioritising as necessary. The priority diagram indicates that improving pedestrian access prompts physical, social, environmental and economic improvements, and hence a priority. Also, a motivated community was found to facilitate success.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Life quality
  • Historical fabric
  • Kashan
  • Sheikh passage
  • Vali- Sultan neighbourhood

مراجع

Chapman, D. Creating Neighborhood and Places in the Built Environment. Persian Transl. M. Tabibiyan and Sh. Faryadi. Tehran: Tehran University, 2005. (In Persian)
Dehghani, M., G. Bayat, M. Abdullahzadeh Roudposhti, and E. Ghozatlou. Analysis and Evaluation of Quality of Life in Urban Dilapidated Housing; Case study: District 15 of Tehran”. Geography and Human Relationships. 3(4) (2021): 93-108. (In Persian)
Divandari, J. and Y. BayramiZonooz, “Investigating Residents’ Satisfaction with the Quality of the Living Environment in the Historical Fabric of Kashan; Case Study: Darb-e-Isfahan Neighborhood, Kashan”. Conference on Civil Engineering, Architecture and Urban Planning of the Islamic World, Tabriz, 2018. (In Persian)
Ganji, F., J. Divandari, A. Danaeinia. “Measuring the Satisfaction of Residents of Historical Contexts Based on Housing, Reighborhood Unit and Neighborhood Variables; Case study: historical fabric of neighborhood of Darb-e-yalan, Kashan”. Conference on Dilapidated and Historic Urban Textures: Challenges and Solutions, Kashan, 2015. (In Persian)
Gehl, J. and B. Svarre. How to Study Public Life. Persian Transl. S. Kheybari, S. Mohammadi, and MS. Izadi. Tehran: Avval va Akhar, 2015. (In Persian)
Golkar, K. ”The Livability Concept in Urban Planning”. Soffeh. 16(44) (2007): 66-75. (In Persian)
Habibi, D. “A Study of the Factors Effecting on the Fall of Joyfulness and Viability Sense in Historical and Timeworn Textures; A Case Study: Sang Siyah District of Shiraz”. Journal of Studies on Iranian Islamic City, 14. (2014): 75-80. (In Persian)
Kalantari Khalilabad, H., S. Soltan-Mohamadloo, and N. Soltan-Mohamadloo. “Impact of Pedestrian Ways on Life in the Historical Urban Contexts; Case Study: Tarbiyat Pedestrian in Tabriz”. Journal of Iranian Architecture Studies, 5(9) (2022): 159-174. (In Persian)
Lynch, K.A. The Image of the City. Transl. M. Mazini. Tehran: University of Tehran, 2016. (In Persian)
Mahmoudiyan, B. and N. ZiyaBakhsh. “Investigating the Role of Sense of Belonging to Place in the Life Quality of Neighborhood Residents; Case Study: Jooybareh Neighborhood in Isfahan”. The First National Conference on New Horizons in Empowerment and Sustainable Development of Architecture, Civil Engineering, Tourism, Energy and Urban and Rural Environment. Hamadan, 2014. (In Persian)
MeymandiParizi, S. “Evaluation and Comparative Comparison of the Quality of Habitancy in the Urban of Old and New Fabric; Case Study of Kerman City of Old and New fabric”. Geographical Planning of Space, 5(18) (2016): 87-104. (In Persian)
Niyazi, M. and E. ShafaeeMoghaddam. “Investigating the Life Quality of Citizens Living in the Historical Fabric of Kashan City”. Conference on Dilapidated and Historic Urban Textures: Challenges and Solutions. Kashan, 2015. (In Persian)
Rahmani, M., A. Rahmani, and S. Zareian Jahromi. “Assessing Residents’ Satisfaction of the Historic Textures by Quality Life Indicators; Case Study: Haji Neighborhood of Hamedan”. Urban Structure and Function Studies, 2(6) (2014): 11-29. (In Persian)
Sennett, R. Building and Dwelling. Transl. M. Nasrollahzadeh. Tehran: Hamshahri, 2021. (In Persian)
Soleymani, M. and M. Labibzadeh. “Explaining the Principles of Revitalizing the Darb-e-Bagh Neighborhood of Kashan Based on Social Vitality; Case study: The Historical Fabric of the Darb-e-Bagh Neighborhood of Kashan”. Urban Design Studies and Urban Research, no. 19 (2023): 23-34. (In Persian)
Vaaez-e-Maaroufi, M. “Designing a Neighborhood Habitance Pattern in the Old Fabric of Isfahan”. Master Thesis in Restoration and Revitalization of Historic Building and Fabrics: Tehran University. 2011. (In Persian)
Zabihi, F. “Study and Investigation of Life Quality in the Historical Fabric of Kashan”. National Conference on Dilapidated and Historic Urban Textures: Challenges and Solutions, Kashan, 2015. (In Persian)
Zareian, M., N. Ismaeilpoor, and R. Akbari. “Assessing the Quality of Life in the Historic District Neighborhoods and Factors affecting it Case Study: Historic District of Yazd City”. Geography and Environmental Planning, 31(1) (2020): 121-142. (In Persian)
Zare, A., M. Rezaei, and H. Laghai. “Explaining the Effective Factors on Improving the Environmental Quality of Urban Historical Fabrics; Case Study: Historical Fabrics of Shiraz”. Research and Urban Planning, 10(38) (2019): 1-12. (In Persian)

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 10 دی 1401
  • تاریخ بازنگری: 19 اردیبهشت 1402
  • تاریخ پذیرش: 10 اردیبهشت 1403

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار