ارزیابی محلات شهری از منظر تطابق با اصول توسعه مبتنی بر حملونقل همگانی نمونة مورد مطالعه: کوی نصر تهران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی شهری، دانشگاه تهران

2 استادیار دانشکدة شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

3 کارشناسی ارشد مدیریت شهری، دانشگاه تهران

چکیده

در سال‌های اخیر رویکرد توسعة مبتنی بر حمل‌ونقل همگانی در توسعة شهری و منطقه‌ای در جهان مورد توجه بوده است. هرچند در عنوان این رویکرد به واژة حمل‌و‌نقل همگانی تأکید شده، تنها وجود سیستم‌های سریع حمل‌ونقل همگانی و مجاورت توسعه با آن‌ها کافی نیست. در این مطالعه، اصول و سنجه‌های مکمل حمل‌ونقل همگانی در رویکرد توسعة مبتنی بر این نوع حمل‌ونقل شامل: تغییر نگرش در طراحی، فشردگی، تراکم جمعیتی، اختلاط کاربری، شبکة‌ خیابان‌های متصل به یکدیگر، شبکة دوچرخه‌سواری، و شبکة پیاده‌روی بررسی و روش ارزیابی توسعه‌ها از منظر این رویکرد، که از سوی مؤسسة بین‌المللی سیاست‌گذاری حمل‌ونقل و توسعه انتشار یافته، شرح داده شده است. با توجه به تفاوت ساختار کالبدی، اقتصادی، و اجتماعی موجود در خاستگاه رویکرد مورد استفاده در این مطالعه و شرایط شهرهای ایران، سنجه‌های این روش ارزیابی بررسی شده‌اند. همچنین، برای روشن شدن نحوة کاربرد روش پیشنهادی در محلة کوی نصر، اطلاعات مرتبط با هریک از سنجه‌های یادشده به صورت میدانی و اسنادی جمع‌آوری و نتایج تحلیل شده است. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، از منظر رویکرد توسعة مبتنی بر حمل‌ونقل همگانی، محلة کوی نصر کمتر از نصف امتیاز کامل را کسب کرده است و شرایط قابل قبولی ندارد. این محله هرچند از نظر تراکم جمعیتی و فشردگی مناسب است، کیفیت شبکة پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری آن با شرایط مطلوب فاصلة زیادی دارد. روش مورد استفاده در این مطالعه پس از بومی‌سازی جزئیات سنجه‌های ارزیابی، برای سایر محلات شهری در ایران نیز می‌تواند استفاده شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessment of Urban Districts in Terms of their Compliance with Public Transport Based Development Principles; The Case of Tehran Kooy-e Nasr District

نویسندگان [English]

  • Mahya Azadi 1
  • Shahabodin Kermanshahi 2
  • Maryam Momeni 3
1 MSc Student Urban Design, Faculty of Urban Planning, College of Fine Arts, University of Tehran
2 Assistant Professor, Faculty of Urban Planning, College of Fine Arts, University of Tehran
3 MSc Urban Management, Faculty of Urban Planning, College of Fine Arts, University of Tehran
چکیده [English]

In recent years urban development approaches based on public transport (Transit-Oriented Development) have attracted attentions. Despite the emphasis on the term ‘public transport’, rapid transport systems and their proximity alone is not enough. In this research complementary public transport principles and measures in these approaches are studied, including the changing attitudes in design, compactness, population density, mixture of uses, interconnected street networks, cycling networks, and pedestrian networks.  Assessment methods based on these approaches and published by the International Institute for Transportation & Development Policy are then explained. Bearing in mind differences in the physical, economic, and social context of our case study with those of new approaches’ origin, original assessment measures are investigated. Also, to clarify the application of the proposed method in Kooy-e Nasr district, data related to each measure are collected from both the field studies and documents and then analysed. According to results, the district has scored less than half of the full score, and does not, therefore, enjoy desirable conditions.  Despite the district having suitable compactness and population density, the quality of pedestrian and cycling network is way below desirable. The method used here can undergo a localisation of measures’ details and then be applied to other Iranian urban districts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Transit oriented development (TOD)
  • assessment measures
  • pedestrian network
  • mixed use
  • changing design attitude
بهزادفر، مصطفی و مریم ذبیحی. «راهنمای برنامهسازی حوزههای شهری در چارچوب توسعة مبتنی برحملونقل عمومی»، در فصلنامة علمیـ پژوهشی باغ نظر، ش 18 (پاییز 1390)، ص 39-50.
رفیعیان، مجتبی و حدیثه عسگری تفرشی و اسفندیار صدیقی. «کاربرد رویکرد توسعة حملونقلمحور (TOD) در برنامهریزی کاربری زمینهای شهری نمونة مطالعه: ایستگاه متروی صادقیه»، در فصلنامة مدرس علوم انسانی (برنامهریزی و آمایش فضا)، ش 68 (پاییز 1389)، ص 296-312.
گروه مهندسان مشاور سراوند، طرح تفصیلی منطقة 2 شهرداری تهران، 1382.
مرکزآمار ایران، سالنامة آماری کشور، 1395.
معینی، سیدمهدی. شهرهای پیادهمدار، تهران: آذرخش، 1394.
Bossard, Earl G., et al, “Envisioning Neighborhoods with Transit-oriented Development Potential”, Mineta Transportation Institute, 2002.
Bertolini, Luca. “Spatial development patterns and public transport: the application of an analytical model in the Netherlands”, in Planning Practice and Research, 14(2) (1999), pp. 199-210.
Bureau, U.S. Census, “2010 Population Census”, Available at: https://www.census.gov/newsroom/press-releases/2015/cb15-89.html, Accessed Jun 11 (2017).
Calthorpe, Peter. The Next American Metropolis: Ecology, Community, and the American Dream, Princeton architectural press, 1993.
Cervero, Robert & Danielle Dai. “BRT TOD: Leveraging Transit Oriented Development with Bus Rapid Transit Investments”, in Transport Policy, 36 (2014), pp. 127-138.
Cervero, Robert & Kara Kockelman. “Travel Demand and the 3Ds: Density, Diversity, and Design”, in Transportation Research Part D: Transport and Environment, 2(3) (1997), pp. 199-219.
Connections, Valley. “Model Transit-Oriented District Overlay Zoning Ordinance, Prepared for Valley Connections, Valley, Community Design and Architecture”, in Inc, Ch (2001), pp. 7-8.
CANPZD. “Transit Oriented Development (TOD) Guidebook”, in City of Austin Neighborhood Planning and Zoning Department, Austin: Metropolitan Council, 2006.
Council, US Green Building. “LEED for Neighborhood Development”, in A Prescription for Green Healthy Communities, Available at: http://www. greenhomeguide. org/living green/led_for_neighborhood_ development. Html, Accessed March 15 (2009).
Chatman, Daniel G. “Does TOD Need the T? Auto Use, Residential Sorting, and Access to Rail”, in Transportation Research Board 92nd Annual Meeting, No. 13-5164, 2013.
Ewing, Reid & Susan Handy. “Measuring the Unmeasurable: Urban Design Qualities Related to Walkability”. in Journal of Urban design, 14(1) (2009), pp. 65-84.
Sung, Hyungun & Ju-Taek Oh. “Transit-oriented Development in a High-density City: Identifying its Association with Transit Ridership in Seoul, Korea”, in Cities, 28(1) (2011), pp. 70-82.
Institute for Transportation & Development Policy. “TOD Standard Version 2.1”, New York, NY, 2014.
Modarres, Ali. “Evaluating Employer-based Transportation Demand Management Programs”, in Transportation Research Part A: Policy and Practice, 27(4) (1993), pp. 291-297.
Glendening, Parris N. “Maryland’s Smart Growth Initiative: The Next Steps”, in Fordham Urb. LJ, 29 (2001), p. 1493.
Schlossberg, Marc & Nathaniel Brown. “Comparing Transit-oriented Development Sites by Walkability Indicators”, in Transportation Research Record: Journal of the Transportation Research Board, 1887 (2004), pp. 34-42.