سنجش اثرات کیفی ناشی از اجرای مگاپروژه های شهری بر ارتقای اقتصاد محلی (مورد پژوهی: دریاچۀ شهدای خلیج فارس واقع در منطقۀ 22 شهر تهران)

نورى, شیوا; رفیعیان, مجتبی

سنجش اثرات کیفی ناشی از اجرای مگاپروژه های شهری بر ارتقای اقتصاد محلی (مورد پژوهی: دریاچۀ شهدای خلیج فارس واقع در منطقۀ 22 شهر تهران)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

¹ کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری، دانشکدة معمارى و شهرسازى، دانشگاه شهید بهشتى

² دانشیار دانشکدة هنر و معمارى، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

در عصر حاضر شهرها رقابت شدیدی را در زمینۀ ایجاد فرصتهای مناسب برای رشد اقتصادی شهر و کارآفرینی تجربه میکنند و شاهد گسترش گرایش مدیریت شهری (در کشورهای توسعهیافته و حتی در حال توسعه)، به رویکرد جدیدی تحت عنوان «مگاپروژهها» (پروژههای بزرگ‌مقیاس شهری) هستیم که به منزلۀ ابزاری برای دستیابی به آرمان احیای ساختارهای اقتصادی و اجتماعی مطرح شدهاند. این در حالی است که چنین پروژههایی اثرات متعددی بر ساکنان محدودههای پیرامونی خود، به‌ویژه در زمینۀ اقتصاد محلی خواهند داشت. بنا بر این سنجش اثرات ناشی از اجرای مگاپروژهها بر ارتقای اقتصاد محلی هدف اصلی پژوهش حاضر است که با انتخاب مدل رگرسیون چندگانۀ سلسله‌مراتبی (HMR) بر مبنای نظرات ساکنین (با استفاده از پرسش‌نامه) در محدودۀ پیرامونی پروژۀ دریاچۀ شهدای خلیج فارس پیگیری شد. درخت ارزش (مدل نظری) ارزیابی این اثرات به روش از بالا به پایین با داشتن 6 معیار و 22 شاخص در 3 سطح طراحی گردید. برای تجزیه‌وتحلیل دادهها از تکنیکهای آماری و نرمافزار SPSS.20 استفاده شد. روایی و پایایی پرسش‌نامه با روش تحلیل عاملی اکتشافی (آزمون KMO و بارتلت) و روش آلفای کرونباخ آزمایش شد که حاکی از کفایت و اعتبار پرسش‌نامه و معنادار بودن همۀ شاخصها و معیارهای مورد بررسی بود. درنهایت میزان اثرگذاری پروژه بر ارتقای اقتصاد محلی در محدودۀ مورد بررسی زیاد (5

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.1683870.1395.26.2.6.1

عنوان مقاله [English]

Assessing the Impacts of Urban Megaprojects on Local Economy: the Case of the Persian Gulf Martyrs Lake, Tehran

نویسندگان [English]

Shiva Noori ¹
Mojtaba Rafieian ²

¹ MSc, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University

² Associate Professor, Faculty of Art and Architecture, Tarbiat Modarres University

چکیده [English]

Cities are currently experiencing a tough competition for economic development and entrepreneurship. The megaproject approach is recently adopted by most developed and some developing cities as a tool to boost their socioeconomic situation. In addition to their impact on the city economy, such projects significantly affect the local economy and neighboring residents. This project attempts to measure these local impacts in the case of the Persian Gulf Martyrs Lake. To this end, resident views were surveyed using a questionnaire tested for credibility. The results were analyzed using Multiple Hierarchical Regression (HMR). The value tree was designed at three levels using 6 criteria and 22 indicators. The local economic impact of the Project was measured to be 3.93 on a scale of 1 to 5, which could be interpreted as significant. The results further indicated that according to residents’ views, the increased tendency for investment has the highest importance in the effectiveness of the project, while the employment and income-generation were found to be of the least importance in this regard.

مراجع

افشانی، سیدعلیرضا و دیگران. مرجع کاربردی SPSS 20، تهران: بیشه، ۱۳۹۱.

پولادی، رها. سنجش میزان تمایل به مشارکت اقتصادی ساکنین جهت ارتقای بافت‌های فرسودۀ شهری، مورد مطالعه: بافت فرسودۀ شهر شیراز، پایان-نامۀ کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری، دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس، 1387.

رفیعیان، مجتبی و جمشید مولودی. رویکردها و روش‌های سنجش کیفیت محیط مسکونی شهری، تهران: نشر آذرخش، 1390.

رفیعیان، مجتبی و همکاران. تهیۀ طرح و انواع طرح‌ها، استانداردهای برنامه‌ریزی و طراحی شهری انجمن شهرسازی امریکا، تهران: نشر معانی، 1386.

عسگری، علی و همکاران. طرح تحقیقاتی تخمین تمایل به پرداخت خانورهای روستایی برای بیمۀ خدمات درمانی، پژوهشکده اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس، 1380.

گزارش عملکرد دوسالانۀ شهرداری منطقۀ 22 تهران، 1392.

مؤمنی، منصور. تحلیل‌های آماری با استفاده از SPSS، تهران: کتاب نو، 1389.

مهندسین مشاور آرمانشهر. راهبرد توسعۀ شهری منطقۀ 22 تهران (CDS)، 1391.

Ababio, E.P & D.F. Meyer. “Local Economic Development (LED) 6 Building Blocks, Strategy and Implementation for Local Government in South Africa”, in Administratio Publica, Vol. 20, No 4 (2012), pp. 6-27.

Altshuler. A. & D. Luberoff. Mega-Projects the Changing Politics of Urban Public Investment, Washington Dc, Brooking Institution Press, Cambridge, 2003.

Blakely. Edward J. & Ted K. Bradshaw. Planning Local Economic Development, Theory and Practice, 3rd Edition, Sage Publications, 2002.

Bornstein. L. “Mega-Projects, City-Building and Community Benefits”, in City, Culture and Society 1, 2010, pp. 199-206.

Bruzelius, N. & B. Flyvbjerg & W. Rothengtter. “Big Decisions, Big Risks, Improving Accountability in Mega Projects”, in Transport Policy, 9 (2) (April 2002), pp. 143-154.

Doucet, Brain. “Flagship Regeneration: Panacea or Urban Problem”, in Eura Conference the Vital City, 12-14 September, Glasgow, Scotland, 2007.

Dugney. M, et al. Large-Scale Urban Development Projects in Europe, Institute for Urban Planning and Development of the Ile-De-France Region, 2007.

Eweje, J. & R. Turner & R. Müller. “Maximizing Strategic Value from Megaprojects: The Influence of Information-Feed on Decision-Making by the Project Manager”, in International Journal of Project Management, 30(6) (August 2012), pp. 639-651.

Flyvbjerg, Bent. Aalborg University, Department Of Development and Planning, in http://Flyvbjerg.Plan.Aau.Dk, Visited At 2014.4.30

Flyvbjerg. B. & N. Bruzelius & W. Rothengatter. Megaprojects and Risk: An Anatomy of Ambition, Cambridge University Press, 2003.

Gellert. P.K. & B.D. Lynch. Mega-projects as Displacements, UNESCO, Published by Blackwell Publishing Ltd, 2003.

Hall. M. Urban Entrepreneurship, Corporate Interests and Sports Mega-Events: The Thin Policies of Competitiveness within the Hard Outcomes of Neoliberalism, Published By Blackwell Publishing Ltd, 2006.

Haynes, W. “Transportation at the Millennium: In Search of a Megaproject Lens”, in Review of Policy Research, 19(2) (June 2002), pp. 62-64.

Lehrer, Ute & Jennefer Laidley. “Old Mega-Projects Newly Packaged? Waterfront Redevelopment in Toronto”, in International Journal of Urban and Regional Research, 32(4) (December 2008), pp. 786-803.

Majoor, Stan. “Framing Large-Scale Projects: Barcelona Forum and the Challenge of Balancing Local and Global Needs”, in Journal of Planning Education and Research, 31(2) (March 2011), pp. 143-156.

Megaproject Cost Action. 2012. 1/08/2012.

Oliomogbe, Gloria O. & Nigel J Smith. “Value in Megaprojects”, in Organi Zat Ion, T E Chnology and Management in Construction an International Journal, 4(3) (2012), pp. 617-624.

Orueta, Fernando Diaz & Susan Fainstein. “The New Mega-Project: Genesis and Impacts”, in International Journal of Urban and Regional Research, 32(4) (December 2008), pp. 759-767.

Sanderson, J. “Risk, Uncertainty and Governance in Megaprojects: A Critical Discussion of Alternative Explanations”, in International Journal of Project Management, 30(4) (May 2012), pp. 432-443.

Sturup, S. “Megaprojects and Governability”, in World Academy of Science, Engineering and Technology, 54 (2009), pp. 862-871.

Theurillat, T. & O. Crevoisier. “The Sustainability of a Financialized Urban Megaproject: The Case of Sihlcity in Zurich”, in International Journal of Urban and Regional Research, 37(6) (May 2012), pp. 2052-2073.

Turner, R. & A. Ledwith & J. Kelly. “Project Management in Small to Medium-Sized Enterprises: Matching Processes to the Nature of the Firm”, in International Journal of Project Management, 28(8) (December 2010), pp. 744-755.