مفهوم نظم، کریستوفر الکساندر و علم جدید

نوع مقاله : مقاله کوتاه

نویسندگان

1 استاد گروه معمارى منظر، دانشگاه ایالتى و انستیتو پلى تکنیک ویرجینیا و سیستم ایالتى کالیفرنیا

2 دانشجوى دکترى معمارى دانشگاه آزاد اسلامى، واحد تهران مرکزى

چکیده

کریستوفر الکساندر در سالهای متمادی در پژوهش های خود ایجاد یک نظم را مطرح میکند. این رویکرد را در کتاب های یک زبان الگو و سرشت نظم اثر او می توان یافت. این نگرش بر دیدگاه طراحان در کلیه عرصه های محیطی تاثیر میگذارد. اما شهرت فزاینده او به دلیل انتقادهای تند و بی رحمانه اش بر نهضت معماری و شهرسازی مدرن و در مقیاسی کلان تر، برخی جنبه های مدرتیته و لحن مطمئن و مقتتدرانه او در تبیین نظریه اش است. او نتیجه مشاهدات و تجربیاتش را در نظریه ای جدید، اما در امتداد پژوهش های پیشین، تدوین و در مجموعه چهارجلدی با عنوان سرشت نظم عرضه کرد. این مجموعه شامل همه نظریه های اوست و شاید مهمترین اثرش باشد.او در این مجموعه واژگان و اصطلاحات زبان خود را تشریح میکند تا بتواند تعریف خود از نظم را بر مبنای زبانی مشترک با مخاطب در میان بگذارد. در این مقاله تلاش شده است تا بر مبنای دیدگاه معرفت شناسی پساساختارگرایی در تحقیق و روش پژوهشی تحلیل گفتمان نخست با تعریف برخی از اصطلاخات و اصطلاحات و واژگان اساسی در زبان نظریه الکساندر از جمله«حیات و سرزندگی»، «ساختارهای زنده»، «کلیت و مراکز» و با پرداختن به اهمیت نگاه به الگوهای طبیعت در اندیشه وی، به تعریف او از نظم پرداخته شود. در ادامه با مروری گذرا بر رخدادهای عصر روشنفکری و انقلاب صنعتی به ریشه یابی نظریه های کریستوفر الکساندر در تحولات اندیشه و دگرگونی تعریف در علم جدید پرداخته شده است. پیشرفتهای علمی در عصر روشنگری و انقلاب صنعتی، موجب قداست زدایی از طبیعت و نظم موجود در آن و رویای سلطه انسان متجدد بر آن شد. این رویا در دوران مدرن به واقعیت پیوست و ساخت سازهای بی رحمانه و گسترده در سراسر جهن به تخریب جهان سرعت داد.اما با تحولات شگرف در قرن بیستم و نیز ژیشرفتهای سریع علمی در فیزیککوانتوم، جهان بینی نوظهور از عالم بار دیگر دچار تزلزل شد و ادبیات، که واژگان اصلی اش « کلیت یکپارچه»، « تحولات فرایندمحور در طی زمان» و «درک شهودی» است، در علم و اندیشه بشری ظهور یافت. نظریه های کریستوفر الکساندر در معماری در بطن چنین فضایی زاییده شد. الکساندر با نقد دنیای مدرن و جهان بینی علمی و عقلگرا آغاز کرد و معماری را در ارتباط تنگاتنگ با جهان بینی انسان دانست.او «نظم طبیعت» و دنیای مدرن یعنی «نظام سنت» را صحیح ترین منبع الهام در ساختن جاودانه معرفی می کند، به دنبال فرایندهای موجود در آن دو میگردد و تلاش میکند ساختارهای آن نظم را به معماری تعمیم دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Concept of Order: Christopher Alexander and the New Science

نویسندگان [English]

  • Reza Cyrus Sabri 1
  • Ali Akbari 2
1 Professor, Department of Landscape Architecture, Virginia Polytechnic Institute and State University & Feather College, California State University System
2 Phd Student, Islamic Azad University, Central Tehran Branch
چکیده [English]

Christopher Wolfgang Alexander (born October 4, 1936 in Vienna, Austria) is an architect noted for his theories about design. He wrote his seminal book titled A Pattern Language to empower anyone to design and build at any scale. More recently, his quest for the nature of order is notable among his writings. In The Nature of Order: an Essay on the Art of Building and the Nature of the Universe (2003-04), which includes The Phenomenon of Life, The Process of Creating Life, A Vision of a Living World and The Luminous Ground, he puts forth a new theory about the nature of space and describes how this theory influences thinking about architecture, building, planning, and the way in which we view the world in general. The mostly static patterns from A Pattern Language have been amended by more dynamic sequences, which describe how to work towards patterns (which can roughly be seen as the result of sequences). Sequences, like patterns, promise to be tools of wider scope than building (just as his theory of space goes beyond architecture). This paper attempts to review Alexander’s theory in a wider frame encompassing developments in technology as well as those in philosophical thought.

  1. منابع و مآخذ
  2. احمدى، بابک. مدرنیته و اندیشة انتقادى، تهران: نشرمرکز، 1389.
  3. افهمى، رضا. « ترسیم معمارى و دیگر هیچ». در کتاب ماه هنر، ش 134، 10 آبان 1388، ص4-10
  4. الکساندر، کریستوفر. سرشت نظم، جلد اول: پدیدة حیات، ترجمة رضاسیروس صبرى و على اکبرى، تهران: پرهام نقش، 1390.
  5. -------------. معمارى و راز جاودانگى، راه بى زمانِ ساختن، ترجمة مهرداد قیومى بیدهندى. تهران: دانشگاه شهید بهشتى، 1381.
  6. پرتوى، پروین. پدیدارشناسى مکان، تهران: فرهنگستان هنر، 1387.
  7. خاتمى، محمود. گفتارهایى در پدیدارشناسى هنر، تهران: فرهنگستان هنر، 1387.
  8. راسل، برتراند. جهان بینى علمى، ترجمة حسن منصور، تهران: آگاه، 1387.
  9. طهورى، نیر. « سکونت شاعرانه و ساختن جاودانه». در خیال، ش 3، ( پاییز 1381) ص 70-113.
  10. مددپور، محمد. آشنایى با آراى متفکران دربارة هنر 5، تهران: سوره مهر، 1388.
  11. نصر، سیدحسین. جوان مسلمان و دنیاى متجدد، ترجمة مرتضى اسعدى، تهران: طرح نو، 1389.
  12. ------------. دین و نظم طبیعت. ترجمة انشاءالله رحمتى، تهران: نشرنى، 1386.
  13. معرفت و معنویت. ترجمة انشاء الله رحمتى، تهران: دفتر پژوهش و نشر سهروردى، 1385.
  14. Alexander, C. “A City is Not a Tree”, in Architectural Forum 122 No. 1, 58-61 and No 2, 58-62 (1965). [Reprinted in Design After Modernism, Edited by John Thackara, Thames and Hudson, London, 1988, pp. 67-84].
  15. ________ . The Nature of Order, Book 1: The Phenomenon of Life, California: Berkeley University Press, 2002.
  16. ________ . The Nature of Order, Book 2: The Process of Creating Life, California: Berkeley University Press, 2002.
  17. Bohm, D. Wholeness and the Implicate Order, Boston: Ruteledge and Kegan Paul, 1980.
  18. Prigogine, I. From Being to Becoming: Time and Complexity in the Physical Sciences, San Francisco: W.H. Freeman, 1980.
  19. Prigogine, I. and I, Stengers. Order Out of Chaos: Man’s New Dialogue with Nature, New York and London: Bantam, 1984.
  20. Sabri, C. R. and K, Kurtz.”Quantum Philosophy in Knowledge Management Deals with the Perception of the Environment.” IKE LV, (2009), pp. 491-497