حقوق مالکیت فکری معماری

نوع مقاله : مقاله کوتاه

نویسندگان

1 استادیار پژوهشکدة خانواده دانشگاه شهید بهشتى

2 دانشجوى کارشناسى ارشد حقوق خصوصى، دانشکدة ادبیات و علوم انسانى دانشگاه خوارزمى

چکیده

معماری هنر است و به تعبیری دقت ذوق و اندیشه است و آن کس که بدین معیار اثری خلق کند حق استفاده انحصاری از آن را دارد.قانون گذار در بند 7 ماده 2 قانون حمایت از حقوق مولفان، مصنفان و هنرمندان1348، یکی از آثار در معرض حمایت را اثر معماری، از قبیل طرح و نقشه ساختمان اعلام کرده است.در این قانون به معمار «پدیدآورنده» و به آنچه که از راه دانش یا هنر و نیز ابتکار معمار پدید می آید، بدون در نظر گرفتن طریقه یا روشی که در بیان و ظهور یا ایجاد آن به کار رفته«اثر» اطلاق می شود. در این مقاله، حقوق و امتیازات مالکیت فکری معمار و شرایط و ضوابط حمایت از آثار فکری معمار، از منظر این قانون، بررسی و تبیین میشود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Intellectual Property Rights for Architecture

نویسندگان [English]

  • Mohammad Roshan 1
  • Mostafa Khorram 2
1 Assistant Professor, Family Research Institute, Shahid Beheshti University
2 M Sc Student, Faculty of Lierature, Kharazmi University
چکیده [English]

Intellectual property rights are recognized in the Iranian jurisprudence both in form of International Conventions to which Iran has acceded, as well as laws adopted by the national Parliament. The Law for Protecting the Rights of Authors, Composers and Artists (1969) particularly considers architectural designs and drawings as an intellectual property (article2.7). Thus, the originator (architect, designer or engineer) is entitled to a set of intangible and tangible rights with regard to a certain property. There are certain criteria for a design to qualify as intellectual property, however. The intangible rights of the originator are not limited to a physical or temporal sphere and are not transferrable, while there is a limited protection period and territory for the tangible rights. Criminal and civil liabilities are envisaged in this law in case intellectual property rights are violated.

  1. منابع و مآخذ
  2. آذرى، کیوان. «حقوق معنوى پدیدآورندة اثر». در مجلة دانشکده حقوق و علوم سیاسى دانشگاه تهران، ش 22 ، (تیر 1360)، ص 1-18.
  3. آقایى، محمدعلى. شرح مختصر اصطلاحات حقوقى، تهران: خط سوم، 1382.
  4. آیتى، حمید. حقوق آفرین شهاى فکرى، تهران: حقو قدانان، 1375.
  5. الستى، ساناز. حقوق کیفرى مالکیت ادبى و هنرى، تهران: میزان، 1386.
  6. امامى، نورالدین. « حقوق مالکیت هاى فکرى». در فصلنامة رهنمون (مدرسه عالى شهید مطهرى) ، ش 2و3، (1371)، ص 193.
  7. جعفرى لنگرودى، محمدجعفر. ترمینولوژى حقوق، تهران: گنج دانش، 1388.
  8. -------------------. حقوق اموال، تهران: گنج دانش، 1370.
  9. حاتمى، على اصغر. « نگرشى بر حق مالکیت فکرى و تعیین جایگاه آن در قلمرو علم حقوق». در مجلة علوم اجتماعى و انسانى دانشگاه شیراز، ش 21و 22 (پاییز 1374 و بهار 1375)، ص 5-42.
  10. حسینى نیک، سیدعباس. حقوق مالکیت ادبى و هنرى و ضوابط تشخیص آثار مورد حمایت ». در فصلنامة پژوهشى و تحلیلى مجد، ش 11 ، (زمستان 1388)
  11. حکمت نیا، محمود. مبانى مالکیت فکرى، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامى، 1386.
  12. حنیفه اقبالى درخشان، محمد . «مالکیت فکرى و جایگاه آن در حقوق موضوعه». مجلة کانون، ش 66 ، (دى 1385 )، ص 80-90.
  13. رحیمى، مرتضى و عبا سعلى سلطانى. « مبانى فقهى حقوق مالکیت معنوى در فقه شیعه».در مجلة دانشکده الهیات و معارف اسلامى دانشگاه مشهد، ش 73 ، ص 133-172.
  14. زندی فر، فرشته. « مالکیت فکرى و معنوى». در مجلة کتاب ماه کلیات، ش 88 ، (فروردین 1384)، ص 73-89.
  15. صفایى، سیدحسین. دورة مقدماتى (اشخاص و اموال)، تهران: میزان، 1388.
  16. قانون اجازة الحاق دولت ایران به اتحادیة عمومى بین المللى معروف به پاریس براى حمایت مالکیت صنعتى تجارتى و کشاورزى مصوب 10/12/1370
  17. قانون اجراى احکام مدنى قانون الحاق دولت جمهورى اسلامى ایران به موافقت نامة مادرید، در خصوصه ثبت بین المللى علائم و پروتکل مربوط به آن.
  18. قانون ثبت اختراعات ، طر حهاى صنعتى و علائم تجارى مصوب 1386.
  19. قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهاى رایانه اى مصوب 1379.
  20. قانون حمایت از حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان مصوب 1348.
  21. قانون مدنى.
  22. قرارداد اتحادیه پاریس براى حمایت از مالکیت صنعتى
  23. کاتوزیان، ناصر. دورة مقدماتى حقوق مدنى (اموال ومالکیت)، تهران: میزان، 1376.
  24. مرادى، حسن. « نکاتى در خصوص حقوق مالکیت معنوى (فکرى)». در مجلة دیدگاه هاى حقوقى ،ش 10 و 11 ، ( تابستان و پاییز 1377 )، ص 95- 104.
  25. میرحسینى، سیدحسن. مقدم هاى بر حقوق مالکیت معنوى (فکرى)، تهران:میزان، 1385.
  26. http://fa.wikipedia.org
  27. http://hoghough85.blogfa.com/post-1764.aspx
  28. http://www.noormags.com
  29. http://www.irost.org__