تأملی بر مبانی نظری طراحی سه یادمان دفاع مقدس

نوع مقاله : مقاله کوتاه

نویسندگان

1 استادیار دانشکدة معمارى پردیس هنرهاى زیبا دانشگاه تهران

2 استاد دانشکدة معمارى پردیس هنرهاى زیبا دانشگاه تهران

چکیده

هر اثر معماری امیخته ای است از ماده و معنی که بر حسب مورد، یکی بر دیگری رجحان می یابد.در میان انواع معماری، یادمان ها جایگاهی ویژه دارند. یادمان ها بناهایی هستند همه اندیشه، که وظیفه سنگینی در بیان معانی و ارزش ها بر گردن انهاست.در جای جای جهان بناهایی یادکانی مشاهده میگردد که یادآور خاطره دلاوری ها و حماسه های ملت ها برای آیندگان هستند. در ایران نیز یادمانهای دفاع مقدس هر یک به زبانی حماسه هشت سال پایداری در برابر دشمن متجاوز را بازگو میکند. هرچند در پیشینه ی معماری ما بناه9ای بدون کارکرد به ندرت مشاهده می شود و ارزشها در قالب بناهایی چوه مسجد و سقاخانه و آب انبار و برج- مقبره متجلی می گردیده اند. ولی امروز در عصر رسانه ها پرداختن به معماری یادمانی یکی از ضرورت های فرهنگی به شمار می آیدکه غفلت از ان همچون سکوت در برابر هیاهو و هجمه بیگانگان است. در این مقاله چگونگی بیان مفاهیم، ارزش ها و معانی در اثر معماری و نیز چگونگی ارتباط بنای یادمانی با مکان احداث آن کنکاش خواهد شد. این جستجو پس از مروری بر چنذ اثر داخلی و خارجی، روی سه بنای یادمانی سال های پس از دفاع مقدس متمرکز خواهد شد : 1. مشهد چمران : محل شهادت دکتر مصطفی چمران – دهلاویه 2. سیمرغ: یادگاه دانشجویان دانشگاه تهران – پردیس مرکزی دانشگاه تهران. 3. سروستان یادان ملی دفاع مقدس – تهران. 4. در این مقاله پس از تشریح سه مکان فوق، نگاهی تحلیلی به مبنای نظری آن ها خواهیم داشت، که در هر یک به شیوه ای سعی در کالبدی کردن مفاهیم تجریدی و عینیت بخشیدن به باورها و ذهنیت هایفرهنگی میدم این مرز و بوم شده است. پایان بخش مقاله تأملی است بر جایگاه مبانی نظری در طراحی بناهای فرهنگی- ارزشی در ایران و تأکید بر لزوم پرداختن بیش از پیش به این امر مهم در مدارس معماری.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Three Holy Defense Memorials: Reflections on Design Theory

نویسندگان [English]

  • Mohammad Farzian 1
  • Eisa Hodjat 2
1 Assistant Professor, Faculty of Architecture, Collage of Fine Arts, University of Tehran
2 Professor, Faculty of Architecture, Collage of Fine Arts, University of Tehran
چکیده [English]

A memorial is a structure built with the intention to commemorate a person or an event. It also represents beliefs, values and the identity of a people or territory. Design of a memorial thus becomes a complicated architectural problem.
Several memorials were designed and built pursuant to the Iran-Iraq war (1980~1988) to commemorate its heroes or events. These can be divided to three categories: (i) story-based memorials that depict a certain event; (ii) symbolic memorials that employ commonly accepted symbols of war and martyrdom; and (iii) conceptual memorials, which are abstract expressions of an epistemological impression, linked to their specific location.
This paper analyzes three sample memorials in terms of their design concepts, function, location, symbolic expression, etc. These include: the Chamran Martyry built in Dehlavieh Village, Khuzestan; University of Tehran Martyrs Memorial, built in Tehran University Main Campus; and the Holy Defense National Memorial to be built at the entrance of Holy Defense Museum in Tehran. Recommendations are made in conclusion for an improved design of memorials.

  1. منابع و مآخذ
  2. آرشیو بنیاد حفظ آثار و ارز شهاى دفاع مقدس، بخش عکس یادما نهاى دفاع مقدس، تهران.
  3. اُپهام پوپ، آرتور. معمارى ایران، ترجمة غلا محسین صدرى افشار، تهران: فرهنگان، 1373.
  4. بورکهارت، تیتوس. هنر مقدس، ترجمة جلال ستارى، تهران: سروش، 1369.
  5. چمران، مصطفى. بینش و نیایش، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامى، 1380.
  6. ----------. رقصى چنین میانة میدانم آرزوست، تهران: بنیاد شهید چمران، 1384.
  7. چمران، مهدى. مصاحبه کننده: محمد فرضیان . ( 10 مرداد 1389)
  8. دولتشاهى، على. نقش و نگارهاى ایرانى، تهران: سروش، 1387.
  9. شریعتى، على. حسین وارث آدم، تهران: قلم، 1367.
  10. نصر، سیدحسین. هنر و معنویت اسلامى، ترجمة رحیم قاسمیان، تهران: دفتر مطالعات دینى هنر و انتشارات سوره، 1375.
  11. هیلن براند، رابرت. معمارى اسلامى، ترجمة ایرج اعتصام، تهران: شرکت پردازش و برنامه ریزى شهرى (براى حوزة معاونت شهرسازى و معمارى شهردارى)، 1377.
  12. http://images.persianblog.ir/164865_xqhPvhyF.JPG (retrieved on 2011 October)
  13. http://mkalhor.ir/files/2010/04/Quran-Imam-Ali.jpg (retrieved on 2011 October)
  14. http://shamsoft.org/me/category/uncategorized/ (retrieved on 2011 October)
  15. http://sites.google.com/site/atyabisite/file-manager/ HaramImamReza1.jpg (retrieved on 2011 October)
  16. http://soosangerd.loxblog.ir/upload/soosangerd/image/ dehlaveieh.jpg (retrieved on 2011 October.
  17. http://static.panoramio.com/photos/original/20863849. jpg (retrieved on 2011 October)
  18. http://tourism.chn.ir/manage/photo/15301-60344.JPG (retrieved on 2011 October)
  19. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/ff/ Savar4.jpg (retrieved on 2011 October)
  20. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/fa/9/9d/ .نقش_رستم JPG (retrieved on 2011 October)
  21. http://www.iranianuk.com/uk87/pic28/326191.jpg (retrieved on 2011 October)
  22. http://www.mosafer.net/o-khoozestan/danial%2520nabi. jpg (retrieved on 2011 October.
  23. http://www.polenasr.com/upload_ files/1198847834Choghazanbil01.jpg (retrieved on 2011 October)
  24. http://www.scps.virginia.edu/travelandlearn/worldwar/ images/WWII_Belleau_Wood2.jpg (retrieved on 2011 October)
  25. http://www.stoneriley.com/MMTSImages/GUERNICA.JPG (retrieved on 2011 October.
  26. http://tawan.vii.at/1389/03/category/kultur/586
  27. http://www.tripmondo.com/image-photo-container/ small/photo-isfahan-image-42112304.jpg (retrieved on 2011 October.
  28. http://www.vista.ir/?view=photo&photoid=2083 (retrieved on 2011 October)
  29. http://www.worlddiscovery.co.uk/img/iran/yazd_friday_ mosque.jpg (retrieved on 2011 October)
  30. http://zardin.blogfa.com/8710.aspx (retrieved on 2011 October)
  31. http://www.savepasargad.com/01Pix-Etc/ sarv%2520yalda1.gif (retrieved on 2011 October)