The Interactions of Cultural and Climatic Influences in Architectural Forms in Historical Qajar Houses in "Cold" and "Hot and Dry" Climates

Document Type : Original Article

Authors

1 Assistant Professor, Tehran University of Science and Culture, Tehran, Iran

2 M. Arch, Tehran University of Science and Culture, Tehran, Iran

Abstract

The physicality of historical houses in Iran have always been affected by various factors of their context, e.g., cultural factors, religious beliefs, rituals, religious approaches, social security and climate comfort, all of which affecting the quality of indoor spaces and formal characteristics in various ways. The orientation of the house, materials and consumables, decorations, hierarchy, geometry, scale, light and illumination are among these characteristics. This paper compares and evaluates the influence of cultural and climatic factors on the architecture of historical houses of the Qajar era in the cold-mountainous and hot-dry climates of Iran. The research method is descriptive-analytical-comparative, through library and field studies. To do so, four Qajar houses with central courtyard and block forms were selected in the key cities of the above climates to compare their contrasting forms, and the way physical and spatial components are affected by different factors. The comparison shows that the form, hierarchies, orientation and use of natural materials are among the indicators influenced by cultural factors in both climates. In the hot and dry climate, the cultural factor most effective on the scale of the house and the functions of the spaces, with materials, compositions, façade and ornaments having also benefited from the climate, while in the cold and mountainous climate, the scale and function having fruitfully been affected from the climate.

Keywords

Main Subjects

References

احسانی، سمانه و علیرضا قاراخانی. «ویژگی و تفاوت خانه‌های دورۀ قاجار؛ نمونۀ موردی: خانۀ کلبادی و خانۀ سردار جلیل ساری»، در دومین کنفرانس سالانۀ پژوهش‌های معماری، شهرسازی و مدیریت شهرسازی، تهران، 1395.
بانی‌مسعود، امیر. معماری معاصر ایران. نشر هنر معماری قرن، 1391.
پیرنیا، محمدکریم. سبک‌شناسی معماری ایرانی. تدوین غلامحسین معماریان. تهران: سروش دانش، 1387.
توسلی، محمود. ساخت شهر و معماری در اقلیم گرم و خشک. تهران: پیام و پیوند نو، 1380.
حسین‌پور اصطهباناتی، لاله. طرح مرمت و احیای خانۀ تاریخی شریف بندر عباس. پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر اصفهان، 1389.
حصاری اصل، رؤیا. «بررسی سبک معماری ایرانی اسلامی دورۀ قاجار». در اولین کنگره بین‌المللی معماری هدف، 1395.
راپاپورت، آموس. انسان‌شناسی مسکن. ترجمه خسرو افضلیان. مشهد: کتابکده کسری، 1395.
سیروس، زهره. «تأثیر اقلیمی روح جهان». در همایش ملی معماری، عمران و توسعۀ شهری، 1393.
سیفیان، محمدکاظم و محمدرضا محمودی. «محرمیت در معماری سنتی ایران». در هویت شهر، ش1 (پاییز و زمستان ۱۳۸۶)، ص3-14.
شاهکار، آذین. «معماری همساز با اقلیم با روش‌های ماهانی». در همایش ملی معماری، عمران و توسعۀ شهری، 1393.
علیجانی، بهلول. «نگرشی نو در کاربرد آب‌وهواشناسی در مدیریت منابع و توسعۀ کشور (نقش آب‌وهوا در طراحی مـسکن)»، در فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی، ش۳۵ (زمستان 1373)، ص45-61.
غفاری، علی. زواره نمادی از اسطورۀ کویر. دفتر پژوهش­های فرهنگ، 1379.
فتحی، فریبا. «بررسی زبان الگو خانه‌های سنتی و معاصر در ایران». در کنفرانس پژوهش­های معماری و شهرسازی اسلامی و تاریخی ایران، 1393.
فرخ‌یار، حسین. صد خانه صد پلان. انتشارات دانشگاه آزاد کاشان، 1390.
کسمائی، مرتضی. اقلیم و معماری. اصفهان: نشر خاک، 1389.
کمالی، محمدرضا. «بررسی معماری دورۀ قاجار». در دوفصلنامۀ تخصصی­ دانش مرمت و میراث فرهنگی، ش۵ (زمستان ۸۸ بهار ۱۳۸۹).
کی‌نژاد، محمدعلی و محمدرضا شیرازی. خانه‌های قدیمی تبریز، جلد اول. مؤسسه تألیف، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، 1398.
لنگ، جان. آفرینش نظریۀ معماری: نقش علوم رفتاری در طراحی محیط. انتشارات دانشگاه تهران، 13۸8.
مداحی، مهدی و الناز ناصری و آلتین کرامت. «رابطۀ فرهنگ و معماری بومی». در کنفرانس ملی معماری، عمران، شهرسازی و افق‌های هنر اسلامی، 1399.
مدارک سازمان میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی.
مدارک سازمان میراث فرهنگی استان اصفهان.
مدارک مرکز اسناد اداره کل میراث فرهنگی پایگاه پژوهشی. 1398.
مرادی، ساسان. تنظیم شرایط محیطی. انتشارات فکر نو، 1398.
معماریان، غلامحسین. سیری در مبانی نظری معماری. تهران: سروش، 1395.
مهدوی­نژاد، محمدجواد. «هنر اسلامی، در چالش با مفاهیم معاصر و افق­های جدید». در هنرهای زیبا، معماری و شهرسازی، ش۱۲ (زمستان 1381)، ص23-32.

Files

History

  • Receive Date: 27 November 2022
  • Revise Date: 05 May 2023
  • Accept Date: 07 June 2023

Share

How to cite

Statistics