Passive Defence in Tehran: An Evaluation of Legal Frameworks

Document Type : Original Article

Authors

1 Assistant Professor, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University

2 MSc, Urban Planning, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University

Abstract

 
Iran's strategic location in the Middle East, the continual threats by foreign countries, and the breaking out of numerous wars in its neighbouring countries, have necessitated the planning for urban spatial arrangements in order to deal with war crises. This is addressed in the Supreme Leader’s policies, the ‎‘Formation of the Passive Defence Organisation’ bill, as well as other regulations. This paper focuses on a key element of passive defence, namely, an integrated legal structure for preventive measures in Tehran’s spatial planning. Home to over 1500 official institutions, from political to military and diplomatic, the question is about the degree to which the present legal structures are capable of supporting the city’s passive defence, and the opportunities and obstacles on the way.
 
To answer this question, the Delphi method has been employed to analyse subjective factors, and document and text analysis methods for objective ones. The findings of the paper shows that territorial comprehensiveness, legal dogmatism , clarity of the language, accessibility, and achieving sufficient spatial requirements generate opportunities, whilst the lack of implementation guarantees, thematic comprehensiveness, people in charge, necessary details, overlaps and conflicts, along with the openness of laws to interpretations are among treats. Furthermore, although responsible authorities are formally named, the multiplicity of institutions and their conflicts of remit, as well as their weakness in establishing horizontal lines of communication diminish both the influence and efficiency of their decision- and policy-making.‎
 

Keywords

References

احمدی، حسن. «نقش شهرسازی در کاهش آسیب­پذیری شهر»، در مجلۀ مسکن و محیط روستا، ش 80 (زمستان 1376)، ص 61 تا 70.
اصغریان جدی، احمد. الزامات معمارانه در دفاع غیرعامل پایدار، طرح پژوهشی دکتری، تهران: دانشگاه شهید بهشتی، 1383.
آیین­نامۀ ستاد پیشگیری و مدیریت بحران در حوادث طبیعی و سوانح غیرمترقبه، 1383، قابل دسترس در: http://rc.majlis.ir/fa/law/show/123697 (تاریخ دسترسی: 12/07/1397)
پورمحمدی، محمدرضا و کیومرث ملکی و فرهاد برندکام و آرزو شفاعتی. «برنامه­ریزی شهری متناسب با پدافند غیرعامل با تأکید بر برنامه­ریزی بهینۀ کاربری اراضی شهری (شهر سنندج)»، در اطلاعات جغرافیایی (سپهر)، دورۀ 21، ش 83 (پاییز 1391)، ص 97- 107.
پورمحمدی، محمدرضا. برنامه­ریزی کاربری اراضی شهری، انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها، 1382.
پوری­رحیم، علی­اکبر. مقدمه­ای بر مدیریت بحران ناشی از تهاجم، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، 1391.
تقوایی، مسعود. برنامه­ریزی و مدیریت بحران شهری با تأکید بر امکانات، تأسیسات و مکان­گزینی خدمات آتش­نشانی، اصفهان: نشر کنکاش، 1387.
حبیبی، سیدمحسن و صدیقه مسائلی. سرانۀ کاربری­های شهری، وزارت راه و شهرسازی، نشر سازمان ملی زمین و مسکن، 1378.
حسینی امینی، حسن و صالح اسدی و مهدی برنافر. «ارزیابی ساختار شهر لنگرود جهت برنامه­ریزی پدافند غیرعامل»، در تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال دهم، ش 12 (پاییز 1389)، ص 129-149.
حسینی، سیدبهشید و حامد محمدی. «ارزیابی آسیب­پذیری ریخت­های شهری در برابر حملات هوایی با رویکرد پدافند غیرعامل (منطقه 6 شهر تهران)»، در نامۀ معماری و شهرسازی، دورۀ 11، ش 21 (1397)، ص 59-76.
حسینی، سیدبهشید. تدوین معیارهای پدافند غیرعامل در معماری اماکن عمومی، مؤسسۀ آموزشی تحقیقاتی پدافند غیرعامل دانشگاه پیام نور تهران، 1387.
حمیدی، ملیحه. «ارزیابی قطعه­بندی اراضی و بافت شهر در آسیب­پذیری مسکن از سوانح طبیعی»، در مجموعه مقالات سمینار توسعۀ مسکن در ایران، تهران، 1381.
ــــــــ . «نقش برنامه­ریزی و طراحی­شهری در کاهش خطرات و مدیریت بحران»، در مجموعه مقالات سیاست­های توسعۀ مسکن در ایران، تهران، 1383.
رجبی، آزیتا و حسن حسینی امینی. برنامه­ریزی شهری با رویکرد پدافند غیرعامل، تهران: نشر انتخاب، 1394.
زرقانی، سیدهادی و مرضیه امینی و مهناز رمضانی. «تحلیل اصول و ملاحظات امنیتی در زیر ساخت حمل­ونقل شهری در کلان­شهرهای ایران»، در فصلنامۀ تحقیقات جغرافیایی، سال 32، ش 3 (پاییز 1396)، ص 88-99.
داعی­نژاد، فرامرز. اصول و رهنمودهای طراحی و تجهیز فضای باز مجموعه­های مسکونی به منظور پدافند غیرعامل، تهران: مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، 1385.
زیویار، پروانه و حسن حسینی امینی و محمدرضا درودی. شهرسازی مبتنی بر دفاع غیرعامل، تهران: انتشارات انجمن جغرافیای ایران، 1395.
سعیدی­نیا، احمد. مدیریت شهری (روش مطالعۀ پدافند غیرعامل)، ج11، تهران: امیرکبیر، 1382.
سند چشم­انداز کشور در افق 1404، قابل دسترس در: http://www.maslahat.ir/index.jsp?siteid=3&fkeyid=&siteid=3&pageid=530 (تاریخ دسترسی: 12/07/1397)
سند ملی آمایش سرزمین مصوب (23/06/1394)، قابل دسترس در: http://rc.majlis.ir/fa/law/show/124494 (تاریخ دسترسی: 12/07/1397)
سیاست­های کلی کشور در بخش پدافند غیرعامل مصوب (29/11/1389)، قابل دسترس در: http://maslahat.ir/index.jsp?fkeyid=&siteid=3&pageid=402 (تاریخ دسترسی: 12/07/1397)
سیاست­های کلی کشور در بخش پیشگیری و کاهش خطرات ناشی از سوانح طبیعی و حوادث غیرمترقبه مصوب (03/02/1384)، قابل دسترس در: http://maslahat.ir/index.jsp?fkeyid=&siteid=3&pageid=402 (تاریخ دسترسی: 12/07/1397)
سیاست­های کلی کشور در بخش آمایش سرزمین مصوب (مصوب 21/09/1390)، قابل دسترس در: http://maslahat.ir/index.jsp?fkeyid=&siteid=3&pageid=402 (تاریخ دسترسی: 12/07/1397)
سیاست­های کلی کشور در بخش شهرسازی مصوب (29/11/1389)، قابل دسترس در: http://maslahat.ir/index.jsp?fkeyid=&siteid=3&pageid=402 (تاریخ دسترسی: 12/07/1397)
سیاست­های کلی کشور در بخش مسکن مصوب (29/11/1389)، قابل دسترس در: http://maslahat.ir/index.jsp?fkeyid=&siteid=3&pageid=402 (تاریخ دسترسی: 12/07/1397)
شاخص­های شناسایی بافت فرسودۀ شهری، 1385، قابل دسترس از: https://www.mrud.ir/ (تاریخ دسترسی: 20/07/1397)
شاهیوندی، احمد. «سنجش میزان آسیب­پذیری محلات شهری در تطابق با اصول پدافند غیرعامل، مطالعۀ موردی: شهر شهرکرد»، دورۀ 6، ش 11 (1396)، ص 47-62.
شکیبامنش، امیر. «ملاحضات پدافند غیرعامل در تأسیسات زیربنایی شهری»، در مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی مهندسی و مدیریت زیرساخت­ها، تهران، 1388.
شورای عالی معماری و شهرسازی. مقررات شهرسازی و معماری طرح­های توسعه و عمران مصوب شورای عالی معماری و شهرسازی، تهران: نشر توسعه، 1388.
شهسواری، حامد و وحید قربانی و بهاره ربیعی. «تبیین اصول و ملاحضات دفاع شهری و رویکرد پدافند غیرعامل با تأکید بر سلولار کردن شهرها»، در مدیریت شهری، ش 38 (1394)، ص 371-390.
صیامی، قدیر و غلامرضا لطیفی و کاظم تقی­نژاد و ابراهیم زاهدی کلاکی. «آسیب­شناسی پدافندی ساختار شهری با استفاده از تحلیل سلسله­مراتبی (AHP) و GIS (شهر گرگان)»، در آمایش جغرافیایی فضا، دورۀ 3، ش 10 (زمستان 1392)، ص 23-43.
طرح راهبردی ساختاری توسعه و عمران شهر تهران­ـ طرح جامع تهران،1386، قابل دسترس در: https://www.mrud.ir (تاریخ دسترسی: 20/07/1397)
ضوابط و دستورالعمل سازمان آتش­نشانی و خدمات ایمنی در مورد ساختمان­ها، قابل دسترس در: http://125.tehran.ir/ (تاریخ دسترسی: 12/07/1397)
ضوابط و مقررات طرح جامع شهر سمنان، 1394، قابل دسترس در: http://www.semnan.ir (تاریخ دسترسی: 12/07/1397)
فامیل نوروزی، حامد و شهرام شریفی و کمال محمدی. «بررسی خطرپذیری ساختمان­های حساس در شهر همدان با نگاه پدافند غیرعامل»، در مطالعات محیطی هفت­حصار، ش 4 (تابستان 1392)، ص 5-14.
قانون اساسی کشور مصوب 1358، قابل دسترس در: http://www.majlesekhobregan.ir/fa/tadvinGhanon.html (تاریخ دسترسی: 20/07/1397)
قانون برنامۀ چهارم توسعه کشور (1384- 1388)، قابل دسترس در: http://rc.majlis.ir/fa/law/show/94202 (تاریخ دسترسی: 20/07/1397)
قانون برنامۀ ششم توسعه کشور (1396- 1400)، قابل دسترس در: http://rc.majlis.ir/fa/law/show/1014547 (تاریخ دسترسی: 20/07/1397)
قانون (اساسنامه) تشکیل سازمان پدافند غیرعامل، 1393، قابل دسترس در: http://rc.majlis.ir/fa/law/show/921513 (تاریخ دسترسی: 12/07/1397)
قانون تشکیل سازمان مدیریت بحران، 1387، قابل دسترس در: http://rc.majlis.ir/fa/law/show/134240 (تاریخ دسترسی: 12/07/1397)
قائدرحمتی، صفر و مهراب عاشورلو. «برنامه­ریزی کاربری اراضی شهری مبتنی بر اصول پدافند غیرعامل»، در مجموعه مقالات سومین همایش ملی پدافند غیرعامل، دانشگاه ایلام، اریبهشت 1390، ص 588-595.
کامران، حسن و داوود امینی و حسن حسینی امینی. «کاربرد پدافند غیرعامل در برنامه­ریزی مسکن شهری»، در مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، دورۀ 4، ش 15 (زمستان 1391)، ص 75-88.
کاظمیان، غلام­رضا. جزوه کلاسی درس حقوق و قوانین شهری، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکدۀ معماری و شهرسازی، 1396.
مبحث 21 مقررات ملی ساختمان، ویراِیش 1396، وزارت راه و شهرسازی، قابل دسترس در: http://www.nbri.ir (تاریخ دسترسی: 20/07/1397)
مبحث سوم مقررات ملی ساختمان، 1392، وزارت راه و شهرسازی، قابل دسترس در: http://www.nbri.ir (تاریخ دسترسی: 20/07/1397)
مرکز مطالعات و برنامه­ریزی شهری تهران (1395)، مفاهیم پدافند غیرعامل در مدیریت شهری با تمرکز بر شهر تهران، نشر مرکز مطالعات و برنامه­ریزی شهر تهران.
موحدی­نیا، جعفر. اصول و مبانی دفاع غیرعامل، تهران: دانشگاه مالک اشتر، چاپ اول، 1386.
مهندسین مشاور تهران پادیر. طرح ریزپهنه­بندی خطر زمین­لرزهای شهر تبریز، مطالعات شهرسازی، وزارت مسکن و شهرسازی سازمان مسکن و شهرسازی آذربایجان شرقی، 1388.
مهندسین مشاور عرصه. تدوین استانداردهای حفاظت شهرها در برابر حریق، تهران: انتشارات سازمان شهرداری­های کشور، 1375.
ناصری جهرمی، رضا و رحمت­اله مرزوقی و مهدی کرباسیان و جعفر ترک­زاده و مهدی محمدی. «برنامۀ درسی آموزش پدافندغیرعامل: بررسی تطبیقی ایران، آمریکا، انگلستان، روسیه و استرالیا»، در دوفصلنامۀ علمی و پژوهشی مدیریت بحران، ش 7 (بهار و تابستان 1394).
ویسه، سهراب و ناهید خدابنده و حمیدرضا حکاکی­فرد و فرهنگ طهماسبی. «ارائه روش­های مناسب در استفاده از مصالح بوم­آورد»، در نشریۀ مسکن و محیط روستا، ش 126 (تابستان 1388)، ص 2-19.
هاشمی فشارکی، جواد و امیر شکیبامنش. طراحی شهری از منظر دفاع غیرعامل، تهران: انتشارات بوستان حمید، 1390.
یزدانی، محمدحسین و افشار سیدین. «بررسی آسیب­پذیری شهر از منظر پدافند غیرعامل (شهر اردبیل)»، در اطلاعات جغرافیایی، دورۀ 25، ش 100 (زمستان 1395)، ص 17-34.
 
Cabinet Office and Office of the Parliamentary Counsel. Good law: The Challenge, Available online at: https://www.gov.uk/guidance/good-law.
Hirschhorn, Fabio. “Reflections on the Application of the Delphi Method: Lessons from a Case in Public Transport Research”, in International Journal of Social Research Methodology, 22(3) (2019), pp. 309-322.
Landeta J. “Current Validity of the Delphi Method in Social Sciences”, in Technological Forecasting and Social Change, 73(5) (2006), pp. 467-82.
McKenna, HP. “The Delphi Technique: a Worthwhile Research Approach for Nursing?”, in J Adv Nurs Jun, 19(6) (1994), pp. 1221-1225.
Nedae Tousi, Sahar & Ehsan Ghorbani GhashghaeNejhad. “Assessing Impacts of Passive Defense Policies Interventions on Spatial Logic of Tehran Metropolitan Area (TMA)”, in REAL CORP: PLANNING TIMES, 2013.
Sadeghi, Farzad & Ameneh Haghzad. “Application of Passive Defense Principles and Approaches in Urban Planning with Emphasizing Land Use (Case Study Ramsar)”, in Research Journal of Fisheries and Hydrobiology, 10(9) (2015), pp. 34-39.
Shakibamanesh, Amir. “Public Shelters: Towards Secure Urban Planning and Designing in Terms of Passive Defense”, in Malaysian Journal of Society and Space 11, issue 3(1-9) (2015), ISSN 2180-2491.
UNDP. An Overview of Disaster Management, 2th edition, UNDP publication, 1992.
Warden, John A. The Air Campaign: Planning for Combat, Washington, D.C.: National Defense University Press, ISBN 978-1-58348-100-4, 1988.
 
پایگاه­های اینترنتی
پایگاه استانداری تهران (اداره کل پدافند غیرعامل)، به نشانی
https://www.ostan-th.ir (تاریخ دسترسی: 16/07/1397)
پایگاه اداره کل راه­و­شهرسازی استان تهران (اداره مدیریت بحران و پدافند غیرعامل)، به نشانی https://tehran.mrud.ir (تاریخ دسترسی: 16/07/1397)
پایگاه سازمان مدیریت بحران وزارت کشور، به نشانی
https://www.ndmo.ir (تاریخ دسترسی: 16/07/1397)
پایگاه سازمان پیش­گیری و مدیریت بحران شهر تهران، به نشانی
http://tdmmo.tehran.ir (تاریخ دسترسی: 16/07/1397)
پایگاه شرکت آب و فاضلاب شهری استان تهران (دفتر مدیریت بحران و پدافند غیرعامل)، به نشانی http://www.tpww.ir (تاریخ دسترسی: 16/07/1397)
پایگاه شرکت سهامی آب منطقه­ای استان تهران (دفتر مدیریت بحران و پدافند غیرعامل)، به نشانی https://www.thrw.ir (تاریخ دسترسی: 16/07/1397)
پایگاه شرکت گاز استان تهران (امور بهداشت، ایمنی و محیط­زیست و پدافند غیرعامل و مدیریت بحران)، به نشانی http://tehrangasco.ir (تاریخ دسترسی: 16/07/1397)
پایگاه وزارت کشور (اداره کل پدافند غیرعامل)، به نشانی https://www.moi.ir/portal/home/109275 (تاریخ دسترسی: 16/07/1397)
پایگاه وزارت راه و شهرسازی (مرکز تدوین مقررات ایمنی و حمل­ونقل، پدافند غیرعامل و مدیریت بحران)، به نشانی https://www.mrud.ir (تاریخ دسترسی: 16/07/1397)
پایگاه وزارت نیرو (اداره کل مدیریت بحران و پدافند غیرعامل)، به نشانی http://cmid.moe.gov.ir (تاریخ دسترسی: 16/07/1397)
پایگاه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات (اداره کل پدافند غیرعامل)، به نشانی https://tahavol.ict.gov.ir/fa/nemudarsazmani/padafandgheireamel (تاریخ دسترسی: 16/07/1397)

Files

History

  • Receive Date: 01 December 2019
  • Revise Date: 18 January 2021
  • Accept Date: 31 December 2020

Share

How to cite

Statistics