Urmia Jameh Mosque’s Dome Chamber Structural Order

Document Type : Original Article

Authors

1 Assistant Professor, Faculty of Architecture and Urban Planning, Urmia University

2 BA, Faculty of Architecture and Urban Planning, Urmia University

Abstract

Urmia Jameh mosque is one of the valuable architectural monuments that contains many features of Persian architecture from early Islam until Qajar. Nevertheless, this collection has been neglected and not studied comprehensively until now. Rudimentary analyses based on documentation, evidence, and studies show that the dome chamber of the mosque is related to Seljuk architecture and has a lot of geometrical similarities with other Seljuk examples, but there are noticeable differences which are at the heart of this research. The research attempts to answer questions such as ‘what is the most remarkable characteristic of the structural organisation of Urmia Jameh mosque dome chamber?’, and ‘what are the substantial differences between the structural organisation of this dome chamber and the same contemporaneous structures around Iran?’ In this article, we start with a descriptive-analytical method, and then move on to an adaptive study phase, using deductive analysis method. The results of this research indicate that this dome chamber is similar to other Seljuk ones in many ways, but in its transitional zone we witnessed a new Patkâné organisation, which is rarely seen in Iranian architecture, with examples from other Islamic countries not being exactly the same.

Keywords


اتینگهاوزن، ریچارد و الگ گرابار. هنر و معماری اسلامی (1)، ترجمة یعقوب آژند، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعة علوم انسانی، 1387.
پوپ، آرتور. معماری ایران، ترجمة غلامحسین صدری افشار، تهران: اختران، 1382.
پیرنیا، محمدکریم. «گنبد در معماری ایران»، تنظیم و تدوین زهره بزرگمهری، در اثر، ش 20 (زمستان 1370)، ص 5-139.
ــــــــ . سبک­شناسی معماری ایرانی، چ 5، تدوین غلامحسین معماریان، تهران: سروش دانش، 1386.
حیدری، ابراهیم. گزارش طرح مرمت مسجد جامع ارومیه، آرشیو اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان غربی، 1354.
زمرشیدی، حسین. طاق و قوس در معماری ایران، تهران: شرکت عمران و بهسازی شهری ایران، 1387.
عباس­زاده، مظفر. طرح پژوهشی مطالعة فنی و آسیب­شناسی و ارائة طرح حفاظت و مرمت مسجد جامع ارومیه است (شمارة 10/831­ مورخ 15/7/1391: دانشگاه ارومیه و اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان غربی)
کارگر، بهمن. طرح مرمت مسجد جامع ارومیه، گزارشات سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان غربی، 1375.
گدار، آندره و دیگران. آثار ایران، جلد 3، ترجمة ابوالحسن سرو مقدم، مشهد: بنیاد پژوهش­های اسلامی، 1375.
معماریان، غلامحسین. معماری ایرانی: نیارش، تدوین هادی صفایی­پور، تهران: نغمة نواندیش، 1391.
ویلبر، دونالد نیوتون. معماری ایران در دورة ایلخانان، ترجمة عبدالله فریار، تهران: علمی و فرهنگی، 1365.
هیلن­برند، روبرت. معماری اسلامی: شکل کارکرد و معنی، ترجمة باقر آیت­الله­زاده شیرازی، تهران: روزبه، 1391.
Pope, Arthur Upham & Phyllis Ackerman. A Survey of Persian Art: from Prehistoric Times to the Present, Tehran: Asia Institute and Pahlavi University, 1967.
https://archnet.org
https://madamasr.com/en/2017/03/07/feature/culture/megawra-making-sure-heritage-is-a-resource-not-a-burden/
https://en.wikipedia.org
https://www.alamy.com
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:ایوان_جنوبی_مسجد_جامع_اصفهان.jpg
kare1.ir/84_معرفی-مقبره-بابا-قاسم-اصفهان-و-عکس/